Irak'ın ABD askeri varlığına karşı tutumu sertleşiyor

ABD Başkanı Donald Trump'ın "İran'ı gözetlemek için Irak'ta asker bulundurmaya devam edecekleri" yönündeki açıklamalarına karşı Bağdat'ın tutumu sertleşmeye başladı.

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, başkentte görüştüğü ABD Savunma Bakan Vekili'ne ülkede yabancı askeri üs istemediklerini açıkça ifade etti.

ABD Başkanı Trump, şubat başında Amerikan CBS televizyonundaki mülakatı sırasında ABD'nin Irak'taki Aynü'l Esed Üssü'ne çok para harcadığını belirterek, "Irak'taki üssü tutmak istememin nedenlerinden biri İran'ı biraz izlemek istiyorum, çünkü İran gerçek bir sorun." demişti. Trump'ın bu açıklamaları, Washington yönetiminin 2011 sonunda çekildiği Irak'ta askeri varlığını yeniden artırmak istediği iddialarını güçlendirmişti.

Trump'ın açıklamalarına karşı atağa geçen Irak'taki İran'a yakın Şii milis güç ve parti liderlerinden birbiri ardına sert açıklamalar geldi.

Haşdi Şabi komutanlarından ve meclisteki Bina Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, ABD'nin Irak'taki askeri varlığını "meydan okuma" olarak nitelendirirken, Asayib Ehlilhak Hareketi (Şii milis gücü) lideri Kays Hazeli de ABD'nin askeri varlığını sürdürmesi halinde "silahlı çatışmaya" hazır oldukları tehdidinde bulundu.

Meclisin bir diğer büyük grubu Reform ve İmar Koalisyonu'nun lideri Ammar el-Hekim de İran'ı savunarak, "Topraklarımızın komşu ülkelerden intikam alınması için kullanılması tutumu ulusal çıkar ve güvenliğimizi hedef almaktır." açıklaması yaptı.

Irak'ta Şiilerin en büyük dini mercii Ayetullah Ali es-Sistani de sesini yükseltti. Sistani, Trump'ın açıklamalarına karşı, "Başka ülkelere zarar verme noktası olmayı kabul etmeyiz." ifadelerini kullandı.

Irak meclisinde İran'a yakın Şii gruplarla Mukteda es-Sadr'a bağlı Sairun Koalisyonu, ABD ile Irak arasındaki güvenlik anlaşmasının sonlandırılması ve ABD askerlerinin ülkeden çıkarılması için karar aldırmaya çalışıyor. Mecliste mart ayında başlayacak oturumlarda bu konunun ana gündem maddeleri arasında yer alacağı da bekleniyor.

"YABANCI ÜS İSTEMİYORUZ" MESAJI

Irak tarafından ABD'ye ülkede yabancı askeri güç istenmediğine ilişkin son net mesajı Başbakan Adil Abdulmehdi verdi.

Abdulmehdi, iki gün önce başkent Bağdat'a sürpriz ziyaret gerçekleştiren ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan'a ülkesinde hiçbir yabancı askeri üssün bulunmasını kabul etmediklerini söyledi.

Irak Başbakanı, ABD'li muhatabına, "İki ülke arasındaki anlaşmaların, terörle mücadele ve Irak güçlerinin eğitimi ve donatımıyla sınırlı olması gerekiyor. Bunun dışında başka bir şeyle değil." dedi.

Abdulmehdi'nin bu sözleri, Bağdat hükümetinin hem Şii grupların hem de İran'ın baskısı karşısında "ABD'ye yönelik tutumunu sertleştirmek zorunda kaldığı" şeklinde yorumlandı.

"BAĞDAT, ARA FORMÜL BULMAYA ÇALIŞIYOR"

AA muhabirine konuşan Iraklı Güvenlik Uzmanı Munaf Musevi, ABD askeri varlığına karşı Bağdat'ın tutumunun ciddileştiğini ve Abdulmehdi'nin ABD'ye karşı yükselen seslere kulak tıkamayacağı değerlendirmesinde bulundu.

Şii silahlı milis gruplarla ABD'li askerler arasında ileride bir çatışma ihtimalinin de bulunduğuna dikkati çeken Musevi, "Ancak Bağdat, sorunu silahlı çatışmayla değil diplomasi yoluyla çözmeye eğilimli." diye konuştu.

Iraklı analist Ali Süheyl ise Bağdat hükümetinin durumuna ilişkin şunları söyledi:

"Irak'ta hükümet, mecliste çoğunluğu elde eden Şii siyasi grupların ABD ve diğer yabancı güçlerin ülkeden çıkarılması için yaptığı baskı ile buradaki varlığını güçlendirmek isteyen ABD yönetimi arasında kalmış durumda."

Süheyl, ABD askerleri Irak'tan çıkarsa onların boşalttığı üslere İran'a yakın Haşdi Şabi güçlerinin yerleşebileceğini, İran'ın Irak'ta elini daha da güçlendirecek böyle bir durumu ABD'nin kabul etmesinin de imkansız olduğunu söyledi.

Iraklı analist, "Bağdat yönetimi ABD'li güçlerin ülkeden çıkarılması için yeni bir ara formül devreye sokabilir. Bu da, ABD'li askerlerin sokağa hiçbir şekilde çıkmayarak sadece üslerde kalması ve Irak güçlerini eğitmekle sınırlandırılması kararı olabilir." yorumunu yaptı.

Ali Süheyl, ABD'nin Bağdat ve Erbil'de Ortak Operasyon Merkezi bulunduğu bilgisini de paylaştı.

ABD ASKERLERİ 2011 SONRASI YENİDEN SOKAKLARDA

ABD Başkanı Trump'ın "İran'ı gözetlemek için Irak'ta asker bulundurmaya devam edecekleri" yönündeki açıklamasından önce de Irak'ta ABD askerlerine karşı tutumun sertleşmesine yol açan bazı olaylar yaşandı.

Irak'taki ABD Kuvvetleri Askeri Komutan Yardımcısı ocak ayında yanına Bağdat Operasyonlar Merkezi Komutanı'nı da alarak başkent Bağdat'ın en kalabalık yerlerinden Mütenebbi Caddesi'nde dolaştı.

ABD'li askerler daha sonra Musul'un bir semtinde sokağa inerek Haşdi Şabi güçlerinin önünden geçerek devriye gezdi. ABD askerleri, Enbar'a bağlı Felluce'de de Irak yerel güçleriyle ortak devriyeye çıktı.

ABD askerlerinin Salahaddin vilayetindeki Spyker Askeri Üssü'ne de yerleşerek oradaki varlığını güçlendirdiği iddia ediliyor.