İngiltere'de kiralık vekil skandalı

İngiltere’de fırtına koparan para karşılığı siyasi nüfuz skandalı iki İngiliz yayın kuruluşunun ortak çalışmasıyla patlak verdi. Daily Telegraph gazetesi ve Channel 4 televizyonunda yayımlanan Dispatches programının ortak araştırmasından oluşan belgesel program için muhabirler, Çin’e bağlı özel idari bölge Hong Kong’da faal PMR adlı gerçek olmayan bir iletişim ajansının temsilcisi gibi davranarak 12 İngiliz milletvekili ile temas kurdu. ‘Çok fazla parası olan’ PMR şirketi, ‘önemli dış ilişkileri olan İngiliz siyasetçileri danışma kuruluna almak’ için görüşmeye davet etti.

İKİSİ DAVETİ KABUL ETTİ
Bu teklife 12 vekilden sadece her ikisi de dışişleri bakanlığı yapmış İşçi Partili Jack Straw (59) ile Muhafazakâr Partili Sir unvanlı Malcolm Rifkind (59) olumlu yaklaştı. Bunun üzerine şirket temsilcisi kılığındaki muhabirler ikiliyle pazarlığa oturdu. Gizli kamerayla da görüşmeler kayda alındı. İş görüşmesi kaydında Jack Straw’ın, ‘nasıl kimseye yakalanmadan hareket ettiğini’ ve ‘kendisine yılda 60 bin sterlin (229 bin TL) ödeyen bir emtia şirketi adına AB kurallarının değiştirilmesi için nüfuzunu kullandığını’ anlattığı yer aldı. Kayıtta, ödeme konusunda, Blackburn vekili olan Straw’ın, “Normal olarak bir konuşma filan yaparsam bunun günlüğü 5 bin sterlin (19 bin TL). İstediğim para bu” dediği de duyuldu.

ELÇİLİKLERE ERİŞİM İMKÂNI
Sir Malcolm Rifkind ise kayıtta, dünyadaki tüm İngiliz büyükelçilerine ‘yarar sağlayacak’ erişim imkânı sağlayabileceğini öne sürdü. Halen Kensington bölgesi milletvekili ve Parlamento İstihbarat ve Güvenlik Komisyonu Başkanı olan Sir Malcolm Rifkind, “Ben kendi hesabıma çalışıyorum. Kimse bana maaş ödemiyor. Paramı kazanmam lâzım. Ne kadar boş zamanım olduğunu bilseniz şaşırırdınız” dedi ve yarım günlük çalışması için bir bankanın kendisine 5 bin (19 bin TL) ile 8 bin (30 bin 500 TL) sterlin arasında ödeme yaptığını söyledi. Channel 4 televizyonu belgeselin tamamını, dün akşamki yayın programına koydu.

STRAW: KEŞKE ERTELESEYDİM
Straw tuzağa düşmüş olmaktan utanç duyduğunu belirtti, ancak usulsüz hiçbir şey yapmadığını ileri sürdü. Siyasetçi bu görüşmeyi 7 Mayıs sonrasına ertelemesi gerektiğini itiraf etti. O tarihte İngiltere’de seçimler yapılacak. Olay İngiliz siyasetine bomba gibi düştü. Straw ve Rifkind kendilerini parlamento soruşturma komisyonuna sevk etti. Rifkind komisyon üyeleri istemediği sürece Parlamento İstihbarat ve Güvenlik Komisyonu Başkanlığı’ndan ayrılmayacağını zira gündemdeki konunun istihbarat ve güvenlikle ilgili olmadığını savundu. Rifkind, Muhafazakâr Parti’nin denetçilik görevinden ayrıldı. Muhafazakar Parti Disiplin Komisyonu da hakkında soruşturma başlatma kararı aldı. Straw’un da İşçi Partisi üyeliği askıya alındı.

CAMERON: BUNLAR ÇOK CİDDİ İDDİALAR
İngiltere Başbakanı Cameron da, “Bunlar çok ciddi iddialar. Bu ülkede ciddi kurallar var” diyerek, iddiaların araştırılacağını belirtti. Ana muhalefetteki İşçi Partisi Genel Başkanı Ed Miliband, Başbakan ve Muhafazakâr Parti lideri Cameron’a gönderdiği mektupta “vekillerin ikinci işe sahip olmalarına yasak getirilmesi”ni istedi. İngiltere’de vekillerin parlamento dışı çalışmaları yasal. Ancak bu ticari faaliyetlerini bildirmekle yükümlüler. Bununla birlikte ‘ödeme karşılığı’ parlamentoda konuşma yapma, yasa teklifi sunma ve diğer vekiller ile bakanları bu yönde etkilemek gibi faaliyetler kesinlikle yasak.