İngiliz parlamentosunda kritik gün

İngiltere'de bugün yaz tatilinden dönecek parlamentoda muhalefet partileriyle iktidardaki Muhafazakar Parti içindeki muhalif milletvekilleri anlaşmasız Brexit'i önleyecek bir yasa çıkarmaya hazırlanıyor.

İngiliz parlamentosu yaz tatilinin ardından bugün ilk oturumunu yapacak. Muhalefet partileriyle iktidar partisi içindeki muhalif milletvekillerinin parlamento gündemini kendi kontrolleri altına alarak anlaşmasız Brexit'i önleyecek bir yasa çıkarma girişiminde bulunması bekleniyor.

İngiliz basınının hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberlere göre, parlamentoda anlaşmasız Brexit'i engelleyecek bir adıma Muhafazakar Partili milletvekillerinin destek vermesi halinde Başbakan Boris Johnson erken seçim kararı alabilir.

Buna göre Johnson, 14 Ekim'de erken seçime gitmeyi ve 17 Ekim'de yapılacak AB liderler zirvesine güçlü bir hükümetin lideri olarak katılmayı ve yeni bir Brexit anlaşması için son bir müzakere girişiminde bulunmayı planlıyor.

Johnson dün Bakanlar Kurulunu acil toplantıya çağırmış, toplantının ardından yaptığı açıklamada da "Herkesin bilmesini istiyorum ki hiçbir koşul
altında Brüksel'den bir erteleme daha istemeyeceğim. 31 Ekim'de ayrılacağız, 'ama'sı veya 'eğer'i yok." demişti.

Azınlık hükümeti

Johnson liderliğindeki Muhafazakar Parti şu anda Kuzey İrlanda’nın İngiltere ile birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisinin (DUP) 10 milletvekilinin dışarıdan desteğiyle azınlık hükümeti olarak iktidarda bulunuyor.

Hükümet bloğu herhangi bir oylamada bir milletvekilinin saf değiştirmesi halinde oylamayı kaybediyor. Muhafazakar Parti içinde şu anda anlaşmasız Brexit’e karşı 20 kadar milletvekili olduğu belirtiliyor.

Johnson, muhalif milletvekillerini, hükümete karşı oy kullanmaları durumunda gelecek seçimde milletvekili listesi dışında bırakmakla tehdit ediyor.
Muhalefetin anlaşmasız Brexit’i önleyecek bir yasa tasarısını bugün parlamentonun alt kanadı Avam Kamarasından geçirmesi durumunda tasarı Lordlar Kamarasına havale edilecek. Oradan da hızlı bir şekilde geçmesi halinde Kraliçe 2. Elizabeth’in onayıyla yasalaşacak.
Parlamentonun böyle bir yasayı geçirmek için 9 Eylül'e kadar zamanı bulunuyor.

Çıkarılacak yasanın, İngiltere ile AB arasında bir Brexit anlaşmasına varılamaması halinde hükümeti AB'den yeni bir erteleme istemeye mecbur bırakacak şekilde formüle edilmesi bekleniyor.

"Parlamento darbesi"

Başbakan Johnson geçen hafta parlamentoyu 9 Eylül-14 Ekim tarihlerinde 5 hafta tatil etme kararı almıştı. Johnson bu adımıyla milletvekillerine anlaşmasız Brexit’i önleyecek yasa çıkarmak için yeterli zamanı bırakmamayı hedefliyordu.
Parlamentoyu tatil kararı muhalefet partileri tarafından “darbe” diye nitelendirilirken, hafta sonunda İngiltere’de 30’dan fazla kentte protesto gösterileri düzenlenmişti.

Johnson'ın talebi, İngiltere ve İskoçya'da mahkemeye de taşındı. Aralarında eski başbakanlardan John Major'ın da bulunduğu çok sayıda siyasetçi ve sivil toplum temsilcisinin, Johnson'ın kararına karşı açtığı ortak davalardan ikisinin bu hafta içinde görülmesi bekleniyor.

Brexit süreci

Johnson, 31 Ekim'de anlaşma olsun veya olmasın İngiltere'yi AB'den ayırmaktaki kararlılığını sık sık yineliyor.

Eski Başbakan Theresa May'in AB ile vardığı Brexit anlaşması parlamentoda üç kez reddedilmişti.

Johnson, May'in istifa kararı almasının ardından Muhafazakar Partinin yaklaşık 150 bin üyesinin oylarıyla başbakanlık görevine seçilmişti.
İngiliz parlamentosu, 29 Mart'ta gerçekleşmesi gereken anlaşmasız Brexit'i yasa çıkartarak engellemiş, hükümet AB'nin de onayıyla Brexit'i 31 Ekim'e ertelemişti.

İngiltere, 2016'daki referandumda yüzde 48'e karşı yüzde 52 oyla AB'den ayrılma kararı almıştı.