Güncelleme Tarihi:
TÜRKİYE’de cuma akşamı yaşanan başarısız darbe girişimi sonrası, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım başta olmak üzere Türk Hükümeti’nin olaylardan 17 yıldır ABD’de yaşayan Fethullah Gülen’i sorumlu tutması ve bazı kabine üyelerinin bu yüzden darbenin arkasında ABD’nin olduğunu savunan açıklamalar yapması, Ankara ve Wasington arasında gerginliğe neden oldu. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, cuma akşamı olaylar devam ederken görüştüğü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu bu nedenle cumartesi akşamı tekrar arayarak, “ABD’nin başarısız darbe girişiminde rolü olduğu yönünde kamuoyundaki ima ve iddialar tamamen yanlış ve ikili ilişkilere zarar verici niteliktedir” dedi.
İNCİRLİK KRİZİ: İki ülke arasında darbe sonrası yaşanan gerginlik, önce ABD ve Türkiye arasındaki ticari uçuşlar ve İncirlik Üssü’nün kullanıma geçici olarak kapatılması olayıyla patlak verdi. ABD Havacılık Kurulu FAA, darbe girişimi sırasında İstanbul Atatürk Havalimanı’nda ortaya çıkan güvenlik açıkları nedeniyle cumartesi günü Türkiye ve ABD arasındaki tüm uçuşların askıya alındığını açıkladı. FAA temsilcilerinin uçuşları yeniden başlatmak için Atatürk Havalimanı’na kontrol amaçlı bir ekip göndereceği öğrenildi. Bu kararın ardından aynı gün, Türk tarafı da güvenlik gerekçesiyle Adana’daki İncirlik Üssü’nden düzenlenen hava operasyonlarını durdurdu. Pentagon, dün müzakere sonrasında İncirlik Üssü’nün tekrar açıldığını duyurdu.
Cumartesi akşamı Ankara’dan yapılan açıklamalar ise gerginliği bir üst seviyeye taşıdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başkan Obama’dan Gülen’in iadesini isteyen sözlerinin ardından Çalışma Bakanı Süleyman Soylu, bir TV kanalına telefonla bağlanarak “Gülen’i orada tuttuğu sürece bu darbenin arkasında Amerika vardır, Amerika vardır ve Amerika vardır” dedi. Bu sözlerin yayınlandığı sıralarda Kerry de Çavuşoğlu ile yeniden telefonda görüştü.
İMALAR ZARAR VERİCİ: Türk kaynaklar, telefon görüşmesinde Çavuşoğlu’nun Kerry’yle Gülen’in iadesi meselesini ele aldığını duyururken, ABD Dışişleri Sözcüsü John Kirby ise uzun bir not yayınlayarak özetle şunları söyledi:
“Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Türkiye’deki olaylar hakkında güncel bilgileri verdi ve Türk hükümetinin devlet kurumlarının kontrolünü elinde tutmaya devam ettiğini belirtti. Bakan Çavuşoğlu, desteği için ABD’ye teşekkür etti. Bakan Kerry, ABD’nin bu girişilen darbeye cevap verirken hukukun üstünlüğü ve yetkililerin sivillerin can ve mal güvenliğini korumak için gereken bütün önlemleri almaları için Türkiye’de demokratik yollarla seçilmiş hükümete olan desteğini yineledi. Kerry, ayrıca Türk Hükümeti’ne itidal ve soruşturma yürütürken, olaylara dahil olanlarla ilgili ek bilgileri ortaya çıkarırken yargı sürecine, uluslararası yükümlülüklerine saygı gösterme çağrısı yaptı. ABD’nin, bu soruşturmada Türk yetkililere yardıma hazır olduğunu ama ABD’nin başarısız darbe girişiminde rolü olduğu yönünde kamuoyundaki ima ve iddiaların tamamen yanlış ve ikili ilişkilere zarar verici nitelikte olduğunu açık bir şekilde belirtti. ”
Gülen için kanıt gerekli: Kerry, pazar sabahı ABD TV kanallarına verdiği mülakatlarda da, darbe girişiminin ardından hükümetin atacağı adımların ‘demokratik sürece’ uygun olması çağrısı yaptı. Kerry, olayların arkasında Gülen’in olduğu iddiaları için ise şimdiye kadar bu yönde bir kanıt görmediklerini söyledi. Kerry, CNN’e röportajında ise “Talep için belgeler olmalı ve Adalet Bakanlığı’na gitmeli. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’na çok net söyledim. ABD kimseye yataklık etmiyor” dedi. Kerry, Gülen’in iadesi için ‘somut kanıt’” olması gerektiğini söyledi.