İlk raunt Hillary’nin

AMERİKAN seçmeninin bir sonraki başkan için kime oy atacağına karar vereceği üç turlu münazaraların New York Hofstra Üniversitesi’nde önceki gece düzenlenen ve yaklaşık 1 saat 35 dakika süren ilk ayağı beklendiği gibi hararetli geçti. Münazarayı NBC televizyonunun anchormani Lester Holt sundu. Anketlerde başa baş giden Cumhuriyetçi Partili Donald Trump (70) ve Demokrat Partili Hillary Clinton (68) arasında, birbirlerinin sözlerini kesmelerine kadar varan atışmalar yaşandı. Amerikan CNN’nin telefonla kayıtlı seçmenler arasında yaptığı ankette Hillary’nin başarılı olduğunu söyleyenler yüzde 62, Trump’ın başarılı olduğunu söyleyenler ise yüzde 27 ölçüldü. Diğer televizyon kanallarının yaptıkları anketlerde de Hillary büyük oranda tartışmanın galibi çıktı. Donald Trump ise Twitter’dan paylaştığı mesajlarda Amerikan CNBC, DrudgeReport ve Time anketlerine göre kendisinin kazandığını öne sürdü. Dünya genelinde 100 milyon kişinin izlediği tahmin edilen münazarada taraflar, dış politikadan ekonomiye bir dizi konuya dair pozisyonlarını ortaya koydu:

DEAŞ’A KARŞI MÜCADELE: Münazaranın en önemli ayaklarından biri Ortadoğu oldu. Trump, “Size bir şey söyleyeyim mi. Hillary’nin tecrübesi var ama, ama bu kötü tecrübe” dedi. Ortadoğu’da ‘tam bir karmaşa yaşandığını’ bunda eski Dışişleri Bakanı Clinton’ın da payı olduğunu öne sürdü. Clinton’a yüklenen Trump, “DEAŞ’ı yok etmekten bahsediyorsun. Sen oradaydın. Sen bu örgüt henüz bebekken dışişleri bakanıydın. Şimdi bu, 30’dan fazla ülkede ve sen onu durduracaksın? Hiç sanmıyorum” ifadelerini kullandı. Trump, Clinton’ın DAEŞ’le mücadele planını açıklayıp düşmanı atacağı adımlardan haberdar ettiğini de iddia etti. Cihatçılara karşı hava saldırılarının yoğunlaştığını ve Washington’ın bu yıl içinde DEAŞ’ı Irak’tan çıkarmayı umduğunu söyleyen Clinton, “İlerleme kaydediyoruz” dedi. Clinton, ABD’nin DEAŞ’ı ‘Arap ve Kürt ortaklarıyla’ yenebileceğini ama Trump’ın yorumlarıyla bölgedeki Müslüman çoğunluklu ülkeleri rencide ettiğini söyledi. Demokrat aday, Cumhuriyetçi adayın geçen yıl Müslümanların ABD’ye girişlerine geçici yasak çağrısının yalnızca ABD’nin düşmanlarını alevlendirdiğini savundu.

DIŞ POLİTİKA VE RUSYA: Konu Rusya olduğunda ise Hillary siber güvenlikte Rusya’yı ABD’ye siber saldırılar düzenlemekle suçladı. Trump ise en son Demokrat Parti e-postalarının kırılmasından Rusya’nın sorumlu olduğunun kesinleşmediğini söyledi. Ve “Evinde oturan 200 kg’lik biri de olabilir” dedi. Hillary, Trump’ın 2003’ten önce Irak Savaşı’na destek verdiğini söyledi, bununla ilgili söyleşilerden örnek verdi. Trump ise kişisel bir sohbette Irak Savaşı’na karşı çıktığını bir kişiye söylediğini öne sürüp medyanın ona sorabileceğini belirtti. NATO konusunda Clinton, ABD’nin müttefiklerine olan taahhütlerine odaklandı. Trump ise ABD’nin NATO’nun bütçesinin yaklaşık yüzde 70’ini karşılarken müttefiklerin bu hizmetin karşılığını ödemesi gerektiğini söyledi.

VERGİ VE E-POSTA MESELESİ: Clinton, Trump’a “Vergi beyannamelerini niye açıklamıyor” diye sordu. Sonra da kendi sorusuna “Belki de söylediği kadar zengin değildir. Belki söylediği kadar yardımsever değildir. Belki de Amerikalıların hiç federal vergi ödemediğini bilmesini istemiyordur” dedi. Trump ise Clinton’ın halen kamuoyuna açıklanmayan 33 bin e-postasını açıkladığında kendisinin de avukatlarının “yapma” önerisine rağmen kendi vergi beyannamesini açıklayacağını duyurdu.

TRUMP HAZIRLIKSIZ HILLARY KONTROLLÜ

- Hillary kırmızı bir takım giymişti. Rahat görünmeye çalışıyordu. Trump’ı iğneleyen espriler yapmaya gayret ediyordu. Trump’a “Sen kendi gerçekliğinde yaşıyorsun” diye takıldığında salonda gülüşmeler oldu.

- Hillary, Trump’a “Donald” diye hitap ederken, Trump, Hillary’ye “Sana Bakan Clinton diyebilir miyim” diye sordu. Hillary, “Evet” dedi.

- Hillary’nin en çok puan topladığı anlardan biri de, Trump’ın kendisini münazaraya hazırlık yapmak için evde vakit geçirmesi nedeniyle eleştirmesine verdiği yanıttı. “Donald beni bu münazara için hazırlanmakla eleştirdi. Evet, hazırlandım. Ve biliyor musunuz, başka ne için hazırlandım? Başkan olmaya da hazırlandım. Ve bu iyi bir şey” dediğinde, salonda münazarayı sessizce seyretmek zorunda olan izleyiciler birden alkışlamaya başladı. Trump pek iyi hazırlanmış durmuyordu.

- Hillary, Trump’ı “kadın düşmanı” ve “ırkçı” olmakla da suçladı. Trump’ın güzellik yarışmasına katılan Latin kökenli bir kadına “Miss Piggy” (Susam Sokağı’ndaki domuz karakteri) ve Latin kökenli kadınların evlerde temizlik yapmalarına göndermede bulunarak “Temizlikçi kadın” dediğini söyleyen Hillary, Trump’ı bu bölümde epey sıkıştırdı. Trump ise Hillary’ye sadece “Bunu nereden buldun” diyebildi.

- Münazara sonrası Trump, mikrofonu suçlu buldu. “Mikrofonun bozuk olduğunu farkettiniz mi” dedi. Ancak tartışma sırasında böyle bir problem olduğu fark edilmedi.

- Anketlerde kim kazanmış gözükürse gözüksün, münazarada gecenin asıl kahramanı veri doğrulayıcılardı (fact checker). Amerikan basın organları münazara için özel veri doğrulama ekipleri kurdu. Ve adayların tartışma sırasında kullandıkları argümanları aynı anda kontrol edip okuyucularına anlık bilgi geçti.