İlk dava açıldı

ABD’de 2001 yılında meydana gelen 11 Eylül saldırılarının kurbanlarının ailelerine Suudi Arabistan yönetimine dava açmasına imkân tanıyan yasa tasarısının kabul edilmesinin ardından ilk dava açıldı. ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) yönelik saldırıda donanma subayı olan eşi Patrick Dunn’ı kaybeden Amerikalı kadın Stephanie Ross DeSimone Suudi hükümetine karşı geçen cuma günü başkent Washington’da mahkemeye başvurdu. Kocasını Pentagon’a yönelik düzenlenen saldırıda kaybeden Stephanie Ross DeSimone, açtığı davada Suudi Arabistan’ın saldırıdan kısmen sorumlu olduğunu ileri sürdü.

RİYAD’I SUÇLADI

Başkent Washington’da açılan davada DeSimone, Suudi Arabistan’ın El Kaide’ye maddi destek verdiğini ve örgütün ABD’ye yönelik saldırı planından haberdar olduğunu savundu. ABD basınında yer alan haberlere göre, mahkemeye sunulan belgelerde “Suudi Arabistan’ın desteği olmasaydı El Kaide’nin 11 Eylül saldırılarını planlaması ve gerçekleştirmesi mümkün olmazdı” ifadesine yer verildi. DeSimone, Suudi Arabistan’ın terör örgütü El Kaide’ye ajanlar ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla destek verdiğini belirtti. ABD Başkanı Barack Obama’nın yasa tasarısını veto etmiş ancak tasarı ABD Kongresi’nde gerekli olan 3’te 2 çoğunluğu sağlayarak yeniden geçmiş ve yasalaşmıştı. Temsilciler Meclisi’nde 77 ret oyuna karşı 348 kabul oyu, Senato’da da sadece 1 ret oyuna karşı 97 kabul oyu çıkmıştı. Bu, Obama’nın geçersiz kılınan ilk vetosu olmuştu.

TASARI DEĞİŞİR Mİ

ABD kamuoyunda tartışmalara yol açan ve Suudi Arabistan’ı derinden rahatsız eden ‘Terörizmin Sponsorlarına Karşı Adalet Yasası’ (JASTA), 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybeden kişilerin ailelerinin, saldırılarda Suudi yöneticilerin rolü olabileceği gerekçesiyle ABD mahkemelerinde tazminat davası açabilmesine imkân tanımıştı. Obama, tasarının oylanmasından önce yaptığı açıklamada tasarının kabul edilmesi halinde yurtdışındaki Amerikan askeri personeline yönelik benzer davalar açılabileceği uyarısında bulunmuştu. Cumhuriyetçi Parti’den de tasarının kabul edilmesinin ardından yasaya karşı itiraz sesleri yükselmişti. Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi Paul Ryan, “Bunu düzeltebileceğimiz bir yol olduğunu düşünmek isterim. Bu sayede 11 Eylül kurbanlarının haklarını korurken, yabancı ülkelerde görev yapan personelimiz de hukuki sorunlar yaşamaz” derken, Senato Çoğunluk lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell da yasanın istenmeyen sonuçlar doğurabileceğini ve kanun üzerinde değişiklik yapılmasının gerekebileceğini kaydetmişti.

ABD Başkanı Barack Obama, 11 Eylül saldırılarının 15’inci yıldönümünde Pentagon’daki anma törenine katılmıştı. Obama, JASTA olarak bilinen yasa tasarısını 23 Eylül’de veto etmişti. Ama vetosu 28 Eylül’de ABD Kongresi’nin iki kanadı tarafından geçersiz kılınmıştı.

DAVACI KAZANIRSA NE OLUR

Suudi Arabistan’a karşı 11 Eylül saldırılarında rolü olduğu gerekçesiyle açılan davada mahkeme, davacı lehinde karar verirse, Suudi hükümetinin 11 Eylül saldırısı kurbanlarına tazminat ödemesinin önü açılabilir. New York’ta İkiz Kuleler ve başkent Washington’daki Pentagon’un hedef alındığı 11 Eylül saldırılarında 2 bin 996 kişinin öldüğü göz önüne alındığında bu rakam daha önce emsali görülmemiş bir noktaya çıkabilir. 2008 yılında Libya yönetimi, Lockerbie Faciası olarak bilinen bir Amerikan yolcu uçağının 1988 yılında içine bomba konularak düşürüldüğü olayla ilgili 1.5 milyar dolar tazminat ödemişti. Libya hükümeti, bu ödemeyi Lockerbie olayında ölen 180 Amerikan vatandaşının ailelerine yapmıştı. Lockerbie Faciası’nda toplam can kaybı ise 270.