İktidarın 1’inci yılını böyle kutladılar... Taliban dansı

Amerikan istihbaratı “Kabil 90 güne kadar düşebilir” dedikten sadece üç gün sonra 15 Ağustos 2021’de başkente giren militanlar, dün terk edilmiş haldeki elçilik binası önünde gövde gösterisi yaptı. Bir geçit törenini andıran kutlamalar sırasında, hafif zırhlı araçlara binmiş çok sayıda militan “Yaşasın İslam” ve “Amerika’ya ölüm” sloganları attı. Gruptakiler, son ABD askerinin ülkeden ayrılmasını “sevinç ve mutluluk anları” olarak tarif etti. Bir grup Taliban, ABD Büyükelçiliği önündeki Ahmed Şah Mesud Meydanı’nda dans etti. Ülkede kötüleşen ekonomik duruma aldırmayan militanlar, “Fakir olabiliriz ama beyaz bayrağımız var” diye konuştu.

RESMİ TATİL OLDU

Gösterilere, rejimin beyaz bayrağını taşıyan ve burka giymiş az sayıda kadın da katıldı. Taliban, 15 Ağustos’u “Gurur Günü” olarak resmi tatil ilan etti ancak resmi bir tören düzenlenmedi. Devlet televizyonu birinci yıla özel programlar yayınlarken, hükümet sözcüsü Bilal Karimi Twitter’dan, “Bugün zafer ve mutluluk günüdür. Bugün beyaz bayrağın fetih günüdür” mesajını paylaştı. Taliban’ın başkente girmesinden sonra kentteki Amerikan askerleri ve çok sayıda sivilin tahliyesi 31 Ağustos’a kadar devam etmiş, 1 Eylül 2021 sabahı Afganlar yeni rejimle baş başa kalmıştı.

TALİBAN’LA 365 GÜN

* Taliban’ın başkente girmesiyle ülke ekonomisinin yüzde 80’ini oluşturan dış yardımlar kesildi. ABD, Afganistan Merkez Bankası’nın 9 milyar dolarını dondurdu. Bu adımlarla Taliban’ı cezalandırmak hedeflense de ekonomi çöktü, hastaneler ve okullar parasız kaldı.

* BM’nin nisan raporuna göre 38 milyonluk ülkenin yüzde 95’i yetersiz besleniyor. Yaklaşık 16 milyon kişi günde bir öğünden az yemek bulabiliyor. Kalabalık ailelerin, doyuracak daha az boğaz olsun diye çocuklarını satmak zorunda kaldığı rapor ediliyor.

* Uluslararası Af Örgütü’ne göre son bir yılda zorla ve erken evliliklerde artış yaşanırken, en az 1 milyon çocuk çalıştırılıyor.

EĞİTİM DARBE ALDI

* İngiltere merkezli yardım organizasyonu “Save the Children”ın araştırmasına göre, kızların yüzde 45’i okula devam edemiyor. Erkeklerde bu oran yüzde 20. Ayrıca kız öğrencilerin yüzde 26’sı, erkeklerin ise yüzde 16’sı depresyon belirtileri gösteriyor.

* New York Times’ın haberine göre rejimin ilk altı ayında eski yönetim mensubu 500 kişi ya öldürüldü ya da kaçırıldı.

* Geçen bir yılda 80 gazeteci tutuklandı. Ayrıca Şii etnik grup Hazaralara yönelik çok sayıda yargısız infaz ve işkence olayı rapor edildi.

EŞREF GANİ CEVAP VERDİ: NEDEN ZELENSKİ GİBİ DİRENMEDİM

15 Ağustos günü helikopterle önce komşu Özbekistan’a, oradan uçakla Birleşik Arap Emirlikleri’ne giden ve halen Abu Dhabi’de yaşayan Afganistan’ın son cumhurbaşkanı Eşref Gani, CNN yayınında neden kaçtığını anlattı. Sunucu Fareed Zakaria’nın “Daha önce uçağa binip sevdiğim ülkemi terk etmem demiştiniz. Ne oldu” diye sorması üzerine Gani, “Askerler görevi bıraktı ve sivil kıyafetlerini giydiler, Savunma Bakanı kaçtı. Ben son giden oldum ve bunu Taliban’a bir Afgan cumhurbaşkanını aşağılama zevkini tattırmamak için yaptım” yanıtını verdi.

‘İHANET DEMEM’

Gani, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yapılan kıyaslama için ise şunları söyledi: “Biz 42 yıldır savaş halindeyiz, insanlarımız yoruldu. İkinci olarak Amerika, Zelenski’yi yaklaşan işgale dair bilgilendirdi. Biz tek parça bilgi kâğıdı bile almadık. Son olarak; ABD, Avrupa hepsi Ukrayna’ya destek veriyor. Bizim durumumuzda bu yoktu.” ABD tarafından “ihanete uğradığınızı düşünüyor musunuz” sorusu üzerine “O kelimeyi kullanmak istemiyorum” dedi.

PARA KAÇIRDI MI

Gani, eski Başkan Donald Trump’ın Taliban’la yaptığı anlaşmayı “felaket” olarak niteledi ve “Taliban’ın değiştiğini varsaymak bir yanılgıydı” dedi. Kaçarken helikopterle 169 milyon dolar kaçırdığı iddiasını bir kez daha yalanlayan Gani, o kadar paranın fiziksel olarak helikopterde taşınamayacağını söyledi.