İKÖ’yü de çağırdı

Biz çölde tek başına değiliz

Cenevre’de Libya olaylarının tartışıldığı BM İnsan Hakları Komisyonu toplantısından çarşamba gecesi dönen İhsanoğlu’nun perşembe günü Cidde’deki Afganistan mesaisi de, yine Libya konusunda gelen telefon ve mesajlar nedeniyle sık sık kesildi. İhsanoğlu önce BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ile 45 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptı, ardından da Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez’in Libya’da arabuluculuk için uluslararası komisyon kurmayı hedefleyen girişimine davet eden yazılı mesajı geldi. Daha önce benzer bir mesajı Libya lideri Muammer Kaddafi’nin kendisi de İhsanoğlu’na iletmişti. Arap Ligi Genel Sekreteri Amr Musa’nın sıcak baktığı iddia edilen Chavez’in önerisi konusunda İhsanoğlu temkinli: “Her olayla her teklifle ilgilenmek durumundayız. Her teklifin olumlu, olumsuz taraflarını incelemek zorundayız. Fakat tabii tavır alırken öncelikle ahlaki prensiplerden hareket etmek lazım. Bir de siyasi karar aşaması var. Bu siyasi kararı tek başınıza alamazsınız, çölde tek başınıza yaşamıyorsunuz. Birbirine bağlı bir uluslararası camianın içindesiniz. Sahadaki durumun nasıl ilerleyeceğini takip etmemiz gerekiyor. En mühimi de BM Güvenlik Konseyi’nin alacağı karar. Bütün uluslararası camia içinde yaptırım gücü olan tek kurum odur. Bir cerrahi operasyona gidilmesi ya da bir askeri müdahale için daimi 5 üyenin hiçbirisinin veto hakkını kullanmaması gerekir. Bu istikamette bir konsensus oluştuğunu söyleyemeyiz. Biz siyaseten ve ahlaki olarak askeri müdahalenin yanlış olacağını söyleyen ilk teşkilat olduk. Irak’ta, Afganistan’da ve Somali’de dış müdahale sorunları daha kompleks hale getirdi. Libya’da böyle bir müdahale halk hareketi açısından da menfi bir puan olur. Halk hareketinin hedefinin bir yabancı gücün etkisiyle karşılanmış olması. Libya’daki ihtilalcilerin idaresi altında oluşan siyasi güç de bunu istemiyor zaten. Hedefleri Mısır’daki gibi rejimin düşmesi.”

Batı çalışıyor bizimkiler duruyor

İhsanoğlu’nu karar alma süreci kadar zorlayan bir başka konu ise İKÖ üyelerinin teşkilatın finansmanı konusundaki tutumu. Genel Sekreter, bu konudaki sitemini dile getirirken Batı ülkelerinin yaptıklarına dikkat çekti: “22 üyeli Arap Birliği’nin bütçesi 60 milyon dolar bizim 57 üyeli teşkilatın bütçesi ise 30 milyon dolar. Sıkıntı da burada zaten. Zaten bu teşkilat uzun bir müddet kendi misyonunu bulup potansiyeline sahip çıkamamıştı. Hedefleri büyütmek kolay olmuyor. Benim sıkıntım politik karar seviyesinde değil, bürokratik uygulamalarda. Hangi devlet başkanıyla, hangi kralla konuştuysam öngördüğüm hedeflere destek veriyorlar. Ancak pratiğe indiğimizde sıkıntı oluyor. Tunus hudutlarında bir an önce evlerine dönmeyi bekleyen 100 bin mülteci konumunda insan var. Gelen raporlara göre İngiltere, İspanya, Fransa ve İtalya yardım başlattı. Biz İKÖ olarak keşif ekipleri gönderdik. Akdeniz’in kuzeyindeki ülkeler bunu yapıyor ama güneyindeki bizim üyelerimiz yapmıyor. Üyelerimizi inisiyatif almaya davet ediyorum.”�

Taliban’ı ikna için ulema

İKÖ, bir yandan güncel krizler konusunda insiyatif geliştirmeye çalışırken, öte yandan Afganistan’da önemli bir misyon üstlenmeye hazırlanıyor. Aralık ayında ölen ABD’nin Afganistan Pakistan özel temsilcisi Richard Holbrooke yerine atanan Marc Grossman’ın ilk katıldığı toplantı niteliğindeki Cidde buluşmasında İKÖ’nün Afganistan’da bir ulema konferansı düzenlemesi kararı çıktı. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’yi ziyaret eden Afganistan Yüksek Barış Konseyi Başkanı Rabbani, Taliban’la arabuluculuk konusunda Ankara’dan sonra İKÖ’den de destek istedi. İhsanoğlu kendileri için öngörülen misyonu şu sözlerle anlattı: “Bazı gençlerde, toplumun bazı kesimlerinde şiddet kullanarak adam öldürmenin dinen caiz olduğunu düşünenler var. Bu dinen caiz değildir, aklen de makbul değildir. Onun için şiddetin dinin hükümleri arasında olmadığını İslam dünyasının en büyük alimlerinden duymaları lazım. Bu dinle şiddet arasında yapılan gayri sahir bağın kopartılması anlamına gelecektir. Sadece Afganistan’daki değil bütün İslam dünyasındaki alimleri toplayacağız. Bunu Afgan hükümeti kabul etti. Taliban ve şiddete başvuran herkesi Kabil’deki bir toplantıya davet etmek istiyoruz. Yaz aylarına kadar hazırlıkları tamamlamayı hedefliyoruz. Afganistan’ın en büyük sorunu modern bir topluma geçişin sağlanamamış olması. Ama dönüşüm hareketinin İslam dünyasından gelmesi gerekiyor, yabancıdan geldiği zaman ters tepiyor.”

Kaddafi’den Chavez’in planına onay

LİBYA’da Devlet Başkanı Albay Muammer Kaddafi, kadim dostu Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez’in geçen hafta teklif ettiği arabuluculuk planını kabul etti. Chavez, aralarında Batılıların da bulunduğu özel bir arabulucu heyetinin kurulmasını içeren teklifine istediği desteği alamamıştı. Hem Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam, hem de Kaddafi muhalifleri planı reddetmişti. Arap Birliği’nin destek verdiği planla ilgili fikir değiştiren Kaddafi, Dışişleri Bakanı Musa Kusa aracılığıyla Chavez’e kesin cevabını verdi. Venezuela Dışişleri Bakanı Nicolas Maduro dün Libya’nın ülkedeki krize çözüm bulunması için barış komisyonu kurulmasına yeşil ışık yaktığını ve bunu da Musa Kusa’nın resmi bir mektup yazarak onayladığını açıkladı.

Mübarek fotoğrafı vefanın ifadesi

İKÖ Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, rezidansında yer alan dünya lideriyle birlikte fotoğraflarının hikâyelerini anlattı. İhsanoğlu’nun konuklarını ağırladığı salonun girişindeki bir masanın üzerinde duran onlarca çerçeve arasındaki ilk sırayı ABD Başkanı Barack Obama, Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Finlandiya Cumhurbaşkanı Tarja Halonen ve Mısır’ın devrik lideri Hüsnü Mübarek ile birlikte çekilmiş fotoğrafları süslüyor. “Mübarek’i artık kaldırmanın vakti gelmedi mi?” sorusuna İhsanoğlu şöyle yanıt veriyor: “Değiştirmedim. Hani, Akif’in bir şiirinde bir sözü var; geleni methetmek de gidene küfretmek de adetim değil diye. Hüsnü Mübarek bana yaptığım kültürel çalışmalar için iki kez ülkesinin en büyük nişanlarını verdi. Bir vefa ifadesidir benimkisi, onun politikalarını tasvip etmek değil. Bazı fotoğrafları hiç koymadım görüyorsunuz.” Bunun üzerine “Kaddafi’yi mi kastediyorsunuz?” diye üsteliyorum. “Daha fazla birşey demem” sözleriyle konuyu değiştirip eline başka bir çerçeve alıyor. Konuşma sırasında İhsanoğlu, çok sevdiği İsrail asıllı Amerikalı İzthak Perlman’ın kemanını dinliyordu.