İdlib’e Türk askeri gücü

KAZAKİSTAN’ın başkenti Astana’da dün sona eren 6’ncı Suriye toplantısında, Hatay-Cilvegözü’nün karşısındaki İdlib’de de çatışmasızlık bölgesi oluşturulması konusunda uzlaşıya varılmasının ardından, çatışmasızlığı gözlemek için bu bölgede Türk askerinin de görev yapmasının yolu açıldı. Üst düzey bir Türk yetkili, “Anlaşmaya varıldığına göre Türk askeri de çatışmasızlığı izlemek için orada İran ve Rus askerleriyle birlikte bulunacak” dedi.

GÖZLEMCİ KUVVET

Üç garantör ülke Türkiye, Rusya ve İran’ın Astana’da uzlaşıya varmasından sonra Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada çatışmasızlık bölgesinde görev yapacak güç “Gözlemci kuvvet” olarak tanımlandı. Açıklamada, “Üç garantör ülke arasında sağlanan mutabakat uyarınca, söz konusu üç ülkeden gözlemciler, çatışmasızlık bölgesinin sınırlarını teşkil eden güvenlikli bölgelerde oluşturulacak kontrol ve gözlem noktalarında konuşlandırılacaktır. Gözlemci kuvvetlerin asli görevi, rejim ve muhalefet arasında çatışma yaşanmasını engellemek ve olabilecek ateşkes ihlallerini izlemek olarak tanımlanmıştır. Gözlemci kuvvetlerin faaliyetlerinin eşgüdümü, üç garantör ülke arasında oluşturulacak Müşterek Koordinasyon Merkezi tarafından sağlanacaktır” denildi.

BÖLÜK GÖNDERİLEBİLİR

Hürriyet’in edindiği bilgeye göre gelişmeler göre her an değişebilecek mevcut planlamaya göre gözlem noktaları üç garantör ülke arasında dağıtılacak. Bölgede Türkiye’den bir bölük askerin görev yapması ve Türkiye’nin sorumluluğuna verilen gözlem noktalarına takımlar halinde bölünerek konuşlandırılması bekleniyor. Ancak İdlib’de görev yapacak bölükte kaç askerin bulunacağı daha sonra belirlenecek. Yetkililer, bir bölük normalde 100-150 askerden oluşsa da, Suriye’deki şartlar dikkate alındığında gönderilecek asker sayının 500 kadar olabileceğine dikkat çekti. Askeri kulislerde geçen ay Ankara’ya gelen Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valeriy Geresimov ile İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri’nin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’la görüşmelerinde, ortak koordinasyon merkezi, çatışmasızlık bölgesi sınırları, gözlem noktaları ve hangi ülkenin nerelerde görev yapacağının belirlenmiş olabileceği belirtiliyor.

Ancak askeri uzmanlar son kez her üç ülke Genelkurmay Harekât Başkanlıklarının bir değerlendirme yapmasından sonra, üç ülke askerinin görev sahalarının netleşebileceğini ifade ettiler. Askeri uzmanlar, Türk askerinin görev yerinin İdlib’in kuzey bölgesinde olma ihtimalinin ağır bastığını söyledi.

MAYISTA KARARLAŞTIRILMIŞTI

Suriye’de içsavaşa siyasi çözüm bulunması için 30 Aralık 2016 tarihinde ülke genelinde ilan edilen ateşkesi sürdürebilmek için Astana’da yapılan toplantılar sonunda 4 Mayıs’ta Suriye’nin çeşitli noktalarında çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması kararlaştırılmıştı. Ancak üç garantör ülke İdlib ve civarını kapsayan çatışmasızlık bölgesinin belirlenmesinde uzlaşıya varamamış, Şam rejimi bundan Türkiye’yi sorumlu tutmuştu. İdlib ve civarı terör örgütü El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir El Şam’ın (HTŞ) kontrolünde. HTŞ’nin bölgeden nasıl çıkarılacağı veya örgütün kendini feshedip Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) katılıp katılmayacağı netlik kazanmış değil.

REJİM VE MUHALİFLER OLUMLU KARŞILADI

Anlaşma metninin duyurulmasından sonra basına açıklama yapan Suriyeli muhaliflerin temsilcisi Ayyam El Asimi, “Şu anki 6‘ncı. Astana görüşmelerinde bizim açımızdan en önemli olumlu gelişme ‘İdlib çatışmasızlık bölgesinin’ belirlenmiş olması. İdlib vilayetinde 3 milyonun üzerinde Suriye vatandaşı yaşıyor. Bu bölgedeki halkımız güvenliğini sağlanması ileride Cenevre siyasi görüşmelerine de ivme kazandıracaktır. Bizim açımızdan geriye çözülmesi gereken tek bir mesele kaldı. Şam yönetimi elinde rehin tuttuğu arkadaşlarımızı serbest bırakmaya bir türlü yanaşmıyor. Ancak garantör devletlerden Rusya, Şam üzerinde üzerindeki etkisini kullanarak bu probleme de en kısa çözüm getirileceği sözü verdi” dedi. Astana masasında varılan anlaşmayla ilgili Şam yönetimi de, “Suriye’de kan akıtılmasını durduracak tüm girişimler tarafımızca memnuniyetle karşılanıyor” ifadesini kullandı.  -Nerdun HACIOĞLU / MOSKOVA