Hukuk devleti ilkelerine uyuyor mu
Güncelleme Tarihi:
AB, medya ve anayasa mahkemesi konusunda atmaya hazırlandığı adımlarla muhalifleri susturmaya çalıştığı öne sürülen üyesi Polonya’yı hukuk devleti açısından incelemeye alıyor. Olumsuz bir sonuç çıkarsa Varşova’nın AB içindeki oy hakkı askıya alınabilir.
YENİ Polonya hükümetinin Avrupa Birliği’nden gelen tüm uyarılara rağmen yargı ve medya alanında Avrupa ilke ve değerleriyle bağdaşmayan adımlar atması üzerine ‘sistemik tehdit’ ihtimali gören Brüksel harekete geçti. AB Komisyonu, 13 Ocak’ta Polonya’daki hukukun üstünlüğünün durumunu masaya yatıracak. Varşova gerekli düzenlemeleri yapmazsa oy hakkının askıya alınmasının da opsiyonlar arasında yer aldığı cezai bir süreçle karşı karşıya kalabilir.
Medyaya kısıtlama yüzünden: “Hukukun üstünlüğü mekanizmasını” oluşturulduğu Mart 2014’ten bu yana ilk kez işletecek olan AB Komisyonu’nun kararında, Varşova hükümetinin medyaya kısıtlaması ve anayasa mahkemesine yönelik reformla ilgili yasal düzenlemeler etkili oldu. Polonya’da iktidara gelen popülist muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin medya alanında devreye sokmaya çalıştığı yasal düzenleme, kamuya bağlı radyo ve televizyonların tepe yöneticilerinin atanması ve görevden alınmasını hazine bakanına bağlıyor. Düzenlemenin yasalaşması halinde mevcut yöneticiler ve Ulusal Yayın Konseyi üyeleri görevden alınacak. Gazetecilik örgütleri Polonya’nın girişimini hükümete eleştiride bulunanların susturulması girişimi olarak görüyor.
Polonya yanıtsız bıraktı: AB Komisyonu, inceleme sürecine start vermeden önce Varşova’ya AB Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’ın imzasını taşıyan iki mektup gönderdi. Timmermans iki düzenlemeyle ilgili bilgi talep etse de Polonya mektupları şu ana kadar yanıtlamadı. Polonya Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ise medya ile ilgili düzenlemenin şart olduğunu, çünkü AB yanlısı olan bir önceki hükümet döneminde medyanın ‘tek parti medyası’na dönüştüğünü söyledi.
Süreç nasıl işleyecek
AB Komisyonu’nun 13 Ocak’ta yapacağı toplantı üç aşamalı sürecin ilk ayağını oluşturuyor. İlk aşama veri toplama amaçlı. AB Komisyonu ilk aşamada elde edeceği bilgilerle hukukun üstünlüğüne yönelik sistemik tehdit olup olmadığına karar verecek.
Tehdit tespit edilmesi halinde Polonya’yla yoğun diyalog sürecine geçilecek ve Varşova’ya yanıt hakkı tanınacak. Varşova’dan gelecek olası yanıtın ikna edici bulunmaması ya da yanıt gelmemesi halinde son aşama devreye sokulacak.
Bu noktaya gelinmesi halinde Komisyon’un AB Antlaşması’nın 7. maddesinin devreye sokulmasını talep etme hakkı var. Bu durumda oy hakkı askıya alınabilir.