Hollandalı raportörü bile çileden çıkardılar

ULUSLARARASI KRİZ GRUBU'NDAN KIBRIS RAPORU

Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komitesi'nde, Hollandalı Hristiyan Demokrat raportör Ria Oomen-Ruijten tarafından kaleme alınan Türkiye karar taslağı tartışıldı.

AP Türkiye raportörü Oomen-Ruijten, metinde Türkiye'ye "Kıbrıs'taki askerlerini derhal çekmeye başla" çağrısını yetersiz bularak "Rum yönetiminin tanınması, kapalı Maraş yerleşim birimin Rumlara iadesi ve Türk hava sahasının Rum uçaklarına açılması" gibi taleplerini ekletmeye çalışan Rum milletvekillerine "Belgede Kıbrıs Rum kesiminin hassasiyetlerine yeterince yer verdim. Daha fazla kurcalamayın" dedi.

Oomen-Ruijten, ısrarlarını sürdüren Rum milletvekillerini, "Kıbrıs değil Türkiye raporu hazırlıyoruz" diye uyardı.

Raportör, AB'nin KKTC'ye doğrudan ticaret taahhüdünün metne dahil edilmesini isteyen Hollandalı Sosyalist Emine Bozkurt ve ters teptiği gerekçesiyle Türkiye'ye Kıbrıs'tan asker çekme çağrısı yapılmamasını talep eden İngiliz Sosyalist Richard Howitt'e "Bunları metne eklersek karşı taraftan da Maraş'ın iadesi gibi öneriler gelecek. Akıllıca hareket edin. Sonu olmayan bir tartışma yaşamayalım" diyerek değişiklik önergesi vermemelerini istedi.

AB Komisyonu adına AP karar taslağıyla ilgili görüş bildiren Türkiye Masası Başkanı Jean Cristophe Filori, belgede terörle mücadele konusunda AB kurumları ve üyeleriyle işbirliği konusunda teşvik edilen Türkiye'nin zaten yıllardır terörle mücadelede AB'ye daha fazla işbirliği çağrısı yaptığını hatırlatarak bu çelişkili ifadenin değiştirilmesini istedi.

Bunun üzerine raportör Oomen-Ruijten, terörle mücadelede hem AB hem Türkiye'yi daha fazla işbirliğine davet ettiğini söyledi.

Türkiye karar taslağında, söz konusu paragrafta "PKK ve diğer terör örgütlerinin Türk topraklarında süren terör saldırıları şiddetle kınanır ve Türkiye terörle mücadelede AB terörle mücadele koordinatörü, Europol ve AB üyeleriyle işbirliğini yoğunlaştırması konusunda teşvik edilir" deniliyor.

ANAYASA TARTIŞMALARI

AP Dış İlişkiler Komitesi'ndeki Türkiye tartışmasında söz alan milletvekilleri Kıbrıs dışında basın ve ifade özgürlüğü, yeni anayasa, yüzde 10 seçim barajının indirilmesi ve reformlar konusunda toplumsal uzlaşma üzerinde durdu.

Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Helene Flautre, taslakta ifade ve basın özgürlüğüyle yeni anayasaya destek veren ifadelerin güçlendirilmesini istedi.

Flautre, yeni fasılların müzakerelere açılabilmesi için süreci engelleyen üye ülkelere güçlü çağrı yapılmasını ve KKTC'ye doğrudan Ticaret Tüzüğü'nün de metne eklenmesini talep etti.

Sosyalistlerin gölge Türkiye raportörü İspanyol Raimon Obiols, Türkiye'de basının hükümet müdahalesiyle el değiştirdiğini ve otosansüre yöneldiğini savundu.

AP Sosyalist Grup Başkan Yardımcısı Hannes Swoboda ise artık bağımsız dış politika izleyen Türkiye'nin bunu yaparken dünyaya Avrupa penceresinden bakmasını talep etti.

Hollandalı Sosyalist Emine Bozkurt, taslağa Türkiye'deki başörtüsü sorunu, eşcinsel hakları ve Türk vatandaşlarının vize sorununun da dahil edilmesini istedi.

AP TÜRKİYE KARAR TASLAĞI

AP Türkiye karar taslağında geçen yıl olduğu gibi Türkiye'ye yine "Kıbrıs'taki askerlerini derhal çekmeye başla" çağrısı yapıldı.

AP Türkiye Raportörü Oomen-Ruijten tarafından kaleme alınan taslakta, Kıbrıs'ta süren kapsamlı çözüm müzakerelerini aktif katkılarla desteklemesi talep edilen Türkiye'ye "derhal askerlerini çekmeye başlayarak müzakereler için uygun atmosfer oluşturulmasını kolaylaştır" denildi.

Belgede Türkiye'den, KKTC'deki askeri bölgelere girişine izin vermek suretiyle Kıbrıs'ta kayıp kişileri araştırmak için kurulan komiteye desteğini artırması talep edildi.

Hristiyan Demokrat AP Üyesi Oomen-Ruijten'in hazırladığı taslakta, BM Güvenlik Konseyi'ndeki İran'a ilave yaptırımlar oylamasında Türkiye'nin "hayır" oyu kullanmasından "esef duyulduğu" belirtildi.

Taslak belgede Türkiye'nin gittikçe daha aktif hale gelen dış politikası not edilerek Ankara'ya, "İran başta olmak üzere dış politikayı ilgilendiren konularda AB ile koordinasyonunu yoğunlaştırması" çağrısı yapıldı.

AP Türkiye karar taslağında, mevcut angajmanların ötesindeki "NATO-AB stratejik işbirliğini Türkiye'nin engellemesinden üzüntü duyulur" denildi.

Taslak belgede 12 Eylül'deki halk oylamasıyla kabul edilen anayasa paketinin memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, temel özgürlükleri ve insan haklarını güvence altına alacak ve Türkiye'yi tamamen çoğulcu demokrasiye dönüştürecek yepyeni bir anayasa talep edildi.

Taslakta, yeni anayasa ihtiyacı konusunda hükümetin ve muhalefetin görüş birliği sağlamasının memnuniyetle karşılandığı belirtilerek yeni anayasa yapımında siyasi partilerin ve sivil toplumun sürece dahlinin güvence altına alınması istendi.

Belgede "Ergenekon gibi darbe planı iddialarına yönelik soruşturmaların Türk demokratik kurumlarının gücünü, uygun ve şeffaf işleyişini ispatlaması" gereği vurgulanarak yargılama öncesi tutukluluk sürelerinin uzunluğunun endişe doğurduğu belirtildi.

Sivil-asker ilişkilerinde sağlanan ilerleme nedeniyle Türkiye'yi öven taslakta, TBMM'nin güvenlik güçleri ve savunma bütçesi üzerinde tam denetim yetkisinin güvence altına alınması talep edildi.

Demokratik açılımın somut adımlarla ilerletilmesini talep eden belgede, Türkiye'de ifade ve basın özgürlüğünün kötüye gittiği savunuldu.
AP Türkiye karar taslağında, enerji faslının daha fazla gecikmeden müzakerelere açılması için AB üyelerine çağrı yapıldı.

18 Ocak tarihine kadar değişiklik önergelerinin verilebileceği Türkiye karar tasarısı, şubat ayında AP Dış İlişkiler Komitesi'nde ve mart ayında AP Genel Kurulu'nda oylanacak.