‘Helsinki ruhu’ zor olsa da mümkün
Güncelleme Tarihi:
Avrupa Birliği (AB) – Türkiye ilişkilerinin sıkıntılı seyir izlediği bir dönemde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde önceki gün yapılan Reform Eylem Grubu’nda (REG) ortaya konan ‘Helsinki ruhunun yeniden canlandırılması’ hedefinin tutturulması büyük ölçüde Ankara’nın izleyeceği stratejiye bağlı olacak.
Brüksel’de, Türkiye’nin AB adaylığının kabul edildiği 1999’daki Helsinki Zirvesi’ndeki ivmenin yakalanmasının zor olsa da Ankara’nın atacağı bazı hassas adımlarla mümkün olabileceği görüşü hâkim. Sözün eyleme dönüştürülmesi ve inanılırlığın yeniden tesis edilmesinin önemine dikkat çeken üst düzey bir AB yetkilisi, “Bu hedefin konması önemli. Türkiye bir dönem Kopenhag Kriterleri’ne önemli ölçüde yaklaşma sağlamıştı şimdi ise belirgin uzaklaşma söz konusu. Her şeyden önce bu eğilimin tersine çevrilmesi gerekiyor” dedi. REG’den çıkan sonuçlara ilişkin değerlendirmeleri şu şekilde özetlemek mümkün:
ÜST DÜZEY SİYASİ DESTEK: Toplantıya ilk kez Erdoğan’ın başkanlık etmesi alınan kararlara siyasi desteğin en üst düzeyde olduğunu göstermesi açısından önemli bulunuyor. Toplantının Avrupa Günü’nde yapılmasının sembolik önemi gözardı edilmiyor.
KRİTİK BELGELER: Avrupa Konseyi ve AB Komisyonu’nun beklentilerini yansıtan bir içeriğe sahip olmaları halinde önümüzdeki dönemde açıklanacak Yargı Reformu Stratejisi ve İnsan Hakları Eylem Planı fark yaratabilecek belgeler olarak görülüyor.
AB BEKLEMEDE: Brüksel, Ankara’nın önceliği olan vize muafiyeti konusunda Türkiye’nin 6 kriteri tamamlamasını bekliyor. Gümrük Birliği güncellemesi ise hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan hakları alanlarında atılacak adımlarla ilişkilendirilmiş durumda. Aynı durum müzakerelerin canlandırılması için de geçerli.
DİYALOĞA EVET: Türkiye gibi AB de üst düzey siyasi diyaloğun devamından yana. Önümüzdeki dönemde diyaloğun kapsamının genişletilmesi gündemde. Türkiye-AB Zirvesi’nin ise Finlandiya’nın Dönem Başkanı olacağı yılın ikinci yarısına kalacağına yönelik sinyaller yoğunlaşıyor.
AP SEÇİMLERİ: Bu yıl AB kurumlarının liderlerinin ve Avrupa Parlamentosu ile AB Komisyonu’nun üyelerinin değişecek olması Türkiye ile ilişkileri etkileyebilir. Bu etki yeni yapılanmaya göre olumlu da olumsuz da olabilir.