Haynan'da kritik görüşme

Amerikalı diplomatların, Çin'in güneyindeki Haynan adasında tutulan Amerikan casus uçağının mürettebatıyla görüşmelere uzun bir ertelemeden sonra başladığı bildirildi. Amerikalı bir yetkili, askeri ataşe Neal Sealock'un, halen uçağın 24 kişiden oluşan mürettebatıyla görüştüğünü söyledi.

Yetkili, Amerikalı diplomatların kaldığı Haikou otelinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Sealock'un TSİ 17.20'de açıklamada bulunacağını belirtti. ABD'nin Pekin Büyükelçisi Joseph Prueher, Amerikalı diplomatların uçağın mürettebatıyla ikinci kez görüşmeye başladığını söylemiş, ancak bu açıklama daha sonra geri çekilmişti.

GÜNEY ÇİN DENİZİ'NDE KAYIP PİLOTA AİT
OLDUĞU SANILAN CESET BULUNDU

Güney Çin Denizi'nde, Amerikan keşif uçağının çarpıştığı Çin savaş uçağının kaybolan pilotuna ait olduğu sanılan bir ceset bulundu. Hong Kong gazetesinde yayınlanan haberde, denize düşen Çin savaş uçağının, 33 yaşındaki bir çocuk babası pilotu Wang Wei'nin çarpışmadan sonra koltuğunu fırlatmayı başardığı ve paraşütle atladığıhatırlatılarak, olaydan sonra kaza yerine arama kurtarma ekipleri gönderen Çinli kurtarma ekiplerinin pilota ait olduğu sanılan bir ceset buldukları belirtildi.

Haberde, kötü hava koşulları nedeniyle söz konusu cesetin yanına gitmenin mümkün olmadığı ve Çin donanmasının 74 uçak, 42 gemi ve 10 binden fazla kişiyle, 24 saat aralıksız arama kurtarma çalışmaları yürüttüğü belirtildi.

Bu arada, kayıp pilotun 63 yaşındaki babası Wang Ming ile 56 yaşındaki annesi Wang Yueqi'nin hastaneye kaldırıldığı kaydedildi. Daha önceden hastaneye kaldırılan pilotun karısı ABD'yi kocasının başına gelenlere kayıtsız kalmak ve yalnızca Amerikan uçağının mürettebatıyla ilgilenmekle suçlamıştı.

CASTRO: 'ABD, ÇİN'İ KORKUTAMAZ'

Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, Amerikan yönetiminin, casus uçağıyla ilgili olak çıkan krizde ''Çin'i korkutamayacağını'' söyledi. Castro, başkent Havana'da düzenlenen uluslararası bir toplantıda yaptığı konuşmada, ''Eğer Çinlilerin siyasi oyuncaklar olduklarını düşünenler varsa, bu, onların Çinlileri tanımadığının bir işaretidir' diye konuştu.

Casus uçağı olayıyla ABD'nin ''bir soğuk savaş zihniyeti'' sergilediğini kaydeden Castro, Amerikan yönetiminin ''tam bir hegemonya kurma arayışıyla, diplomatik düzeyde saldırgan bir terminoloji kullandığını'' ileri sürdü.

Bir Amerikan keşif uçağının Güney Çin Denizi üzerinde 1 Nisan Pazar günü Çin savaş uçağıyla çarpışarak Çin'in Haynan adasına inmesi,Çin ile ABD arasında krize yol açmıştı.

TAYVAN'DAN İLGİYLE İZLENİYOR

Çin ve ABD arasındaki casus uçak kriziyle ilgili gelişmeler, Tayvan'dan da yakından izleniyor. Tayvan Başbakanı Chang Chun-hsiung, iki ülke arasındaki gerginliğin barışçı bir şekilde sona ermesini istediklerini açıkladı.

Chang, parlamentoda muhalefet milletvekillerinin bu gerginliğin Tayvan'ı nasıl etkileyeceği sorusuna verdiği cevapta, ''Perde barışçı bir şekilde inmeli'' dedi. Hükümete bağlı birimleri durumu izlemekle görevlendirdiğini belirten Chang, Çin'in bu olayı kullanarak Tayvan'ın çıkarlarını zedeleyecek şekilde ABD'den bir bedel talep etmesine izin verilmemesini istedi.

Tayvan'daki ekonomi çevreleri, krizin derinleşmesi durumunda, Çin'in Dünya Ticaret Örgütü'ne katılmasına ilişkin görüşmelerin etkileneceği ve Tayvan'ın örgüte katılmasının da gecikeceği endişesinidile getirirken, siyasi çevreler, Çin ile ABD arasındaki diplomatik veaskeri gerginliğin artması durumunda, ABD'nin Tayvan'a silah satışınınkolaylaşacağını ve uzun vadede ABD, Japonya ve Tayvan arasında askeri ittifak kurulabileceğini savunuyor.

Amerikan yönetimi, bu ay içinde Tayvan'a silah satışı konusunu karara bağlamaya hazırlanırken, Çin yönetimi, ABD'nin silah satışının adadaki bağımsızlık yanlılarını teşvik edeceğini ve Tayvan Boğazı'ndaki gerilimi artıracağı gibi Çin-Amerikan ilişkilerini zedeleyeceğini belirtiyor.

BÖLGESEL FÜZE SAVUNMA SİSTEMİ

Tayvan'da yayınlanan Zhongyan Ribao gazetesinde yer alan yorumda, Çin'in kalkınması ile ABD'nin Asya-Pasifik bölgesindeki emelleri arasında ''büyük çelişki'' bulunduğu belirtildi. İki tarafın mücadele ettikleri esas noktanın, Japonya'dan Tayvan'akadar uzanan şerit olduğu ifade edilen yorumda, Çin'in deniz ve hava sahasındaki konumu nedeniyle füzelerini geliştirmeye kararlı olduğu belirtiliyor.

Yorumda, ''Amerika tarafı ise buna füze savunma sistemiyle karşılık verecek. Dolayısıyla Amerika'nın Tayvan'ı Bölgesel Füze Savunma Sistemi'ne (TMD) dahil edip etmemesi, Pekin ile Washington arasındaki tartışmaların odak noktası haline geldi. Son olayı, Amerikaile Çin arasındaki stratejik çatışma buzdağının bir parçası olarak görebiliriz'' sözleri yer alıyor.

KRİZ NASIL SONUÇLANACAK?

Tayvan basınındaki diğer yorumlarda, olayın ilk aşamasında iki tarafın aşırı tepki göstermelerinin kaçınılmaz olduğu, gerçek tutumlarının ise daha sonra belli olacağı kaydediliyor. Zhongguo Shibao gazetesinin yorumunda ise, şu ifadelere yer verildi:

'Uçak krizi siyasi bakımdan nasıl çözülecek? Çin tarafı, Amerika'nın keşif uçağındaki aske malzeme ve ileri cihazları ele geçirdi mi? Çin tarafı uluslararası kurallara göre olayı uygun şekilde çözebilir, örneğin Amerikan uçağı ve mürettebatını iade ederek uluslararası topluma barışsever bir görüntü sergileyebilir ve aynı zamanda ABD'yi hegemonyacı olarak gösterebilir.

Ancak bu hareket, Çin'in ana kesiminde ve yurtdışındaki Çinli göçmen ve yabancı uyruklu Çinliler arasında milliyetçi tepkilere yol açabilir.'

Amerikan casus uçağı, Güney Çin Denizi üzerinde geçen Pazar günü Çin savaş uçağıyla çarpıştıktan sonra Haynan Adası'na zorunlu iniş yapmıştı. Uçakta bulunan 24 kişilik Amerikalı mürettebat halen adada tutuluyor.