Gürcistan'da tartışmalı 'yabancı etki yasası' yürürlüğe girdi

Papuaşvili Parlamentoda yaptığı konuşmada, "Bu yasanın temel amacı Gürcistan'ın siyasi, ekonomik ve sosyal sistemlerinin dış müdahalelere karşı dayanıklılığını güçlendirmektir" dedi.

Gürcistan anayasasına göre eğer Cumhurbaşkanı bir yasayı veto ederse Parlamento Başkanı onu imzalayarak yürürlüğe sokabiliyor.

Gürcü parlamenterler 30'a karşı 84 kabul oyuyla tasarıyı onaylamıştı.

18 Mayıs'ta Batı'yı savunan Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabiçlivi, yasayı veto etmişti.

Ancak 28 Mayıs'ta iktidarın kontrolündeki parlamento, yasayı bir kez daha kabul edip cumhurbaşkanının vetosunu aştı.

Başkent Tiflis'te yasaya karşı protestolar düzenlenmiş, hükümet halkın çoğunun yasa tasarısını desteklediğini savunmuştu.

Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandığı 1991'den bu yana tarihindeki en büyük protestolardan birine sebep olan tasarıyı ülkenin başbakanı İrakli Kobahidze yasalaştırma sözü vermişti.

YASA NE ÖNGÖRÜYOR?

Muhaliflerin "Rus yasası" diyerek eleştirdiği yasa , fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan kurumların "yabancı etki ajanı" olarak kaydedilmesini öngörüyor.

İktidardaki Gürcü Rüyası Partisi, yasanın STK'ların finansmanına şeffaflık getirmek ve ülkeyi dış etkilerden korumak için gerekli olduğunu savunuyor.

Rusya da Gürcistan hükümetinin engelleme çabalarına rağmen, yabancı ülkelerin Gürcistan'ın iç işlerine karışmaya çalıştığını savundu.

MUHALEFET YASAYA NEDEN KARŞI ÇIKIYOR?

Muhalefet partileri tasarıyı “Rus tipi yasa” olarak nitelendirirken, bağımsız medya kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin bu yasa aracılığıyla yaftalanarak susturulmaya çalışılacağını savunuyor.

2023 sonunda Gürcistan'a "aday ülke" statüsü veren Avrupa Birliği (AB) de yasa tasarısının AB değerleriyle bağdaşmadığı uyarısını yapmıştı.

Benzer bir “yabancı ajan” düzenlemesi Rusya’da 2012 yılında yasalaşmıştı.

Yıllar içerisinde Batı’dan fon alan sivil toplum örgütleri ile medya bu yasa kapsamında hedef alındı.

BBC'ye konuşan ve tasarıyı protesto eden bir öğrenci, "Rus yasasını protesto ediyoruz çünkü bizim evimiz Avrupa, Avrupa'yı istiyoruz. Bu hepimizin seçimi ve gecelerimizi burada geçiriyoruz. Yorgunuz ama hala savaşıyoruz. Ve Avrupa'ya ulaşmamızın tek yolu da bu bence" dedi.

GÜRCİSTAN'IN AB ADAYLIĞINI ETKİLER Mİ?

Gürcistan AB'ye ilk kez 2022 yılında adaylık başvurusunda bulundu.

AB Aralık ayında Gürcistan'a adaylık statüsü verdi, ancak yasa tasarısının üyelik sürecini riske atabileceği konusunda uyarıda bulundu.

AB yetkilileri, "Tasarının yasalaşması sivil toplumu ve basın özgürlüğünü sınırlayacak, ifade özgürlüğünü de kısıtlayabilir ve Gürcistan halkına fayda sağlayan kuruluşları haksızca damgalayabilir" açıklamasını yapmıştı.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gürcü halkının "Avrupalı ​​bir gelecek" istediğini söyledi ve yasa koyucuları "Avrupa yolunda ilerlemeye" çağırdı.

PROTESTOLARDA NELER YAŞANDI?

Yasaya karşı çıkanlar protestolarını bir aydan fazla bir süre devam ettirdi.

Bazen polisle çatışmalar çıktığı kaydedildi.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) protestoculara yönelik muameleden "derin rahatsızlık duyduğunu" belirtmiş ve "taciz ve fiziksel saldırı" haberleri hakkında bağımsız bir soruşturma yapılması çağrısında bulunmuştu.