Güney Kafkasya’da Yeni Bir Demiryolu Hattı: ‘Kars-Iğdır-Nahçıvan’

BTK Demiryolu’nun yaşama geçirilmesi sonrasında da Türkiye’nin Güney Kafkasya bölgesi ile demiryolu bağlantısını birtakım yeni alternatif projeler ile sağlama çabaları sürecektir. Bu bağlamda, Türkiye Ermenistan’ı devreden çıkaracak alternatif demiryolu projeleri oluşturmaya başlamıştır. Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Projesi ile Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan-Kazakistan arasında, Batum-Hopa Demiryolu Projesi ile Türkiye-Gürcistan-Rusya Federasyonu arasında, Samsun-Poti Hattı ile Türkiye-Gürcistan arasında ve Kars-Iğdır-Nahçıvan (KIN) Demiryolu Projesi ile Türkiye-Azerbaycan (Nahçıvan) arasında yük taşımacılığına olanak sağlayacak alternatif ağların kurulması çözüm yolları olarak düşünülmüştür.

BTK’nın inşa aşamasına gelmesiyle birlikte Güney Kafkasya’da yeni bir demiryolu hattının daha yapımı gündeme gelmiştir. “Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Projesi” (KIN) ile Ermenistan’ın izole ettiği Nahçıvan’ın Kars üzerinden demiryoluyla Avrupa’ya açılması öngörülmektedir. 4 Haziran’da Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile biraraya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KIN Projesi’ne olumlu baktıklarını ve demiryolunun yapımı için gerekli olan finansmanın Azerbaycan tarafından karşılanabileceğini ifade etmiştir. 1990’lı yıllarda Türkiye tarafından önfizibilitesi tamamlanan KIN Projesi’nin gerçekleşebilmesi için yaklaşık 750 milyon dolara gereksinim bulunmaktadır. Azerbaycan, BTK Projesi’nin Gürcistan bölümünü için gerekli olan 220 milyon doları da karşılamıştır. Türkiye'den Nahçıvan’a 16 yıl sonra yapılan ilk ziyaret olan Erdoğan'ın gezisi sırasında Kars-Nahçıvan-Bakü arasında düzenli uçak seferlerinin de konulması kararlaştırılmıştır. Böylece, 12 Nisan 2004 tarihinde Azerbaycan Başkonsolosluğu'nun da açıldığı Kars, hava, kara ve demiryolu ulaşımı ile Nahçıvan’a bağlanacaktır.

Dilucu Sınır Kapısı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni Aras nehri üzerinden birbirine bağlayan ve 28 Mayıs 1992’de açıldığı gün "Hasret Köprüsü” adını alan karayolu köprüsünden sonra KIN Demiryolu Projesi, Türkiye ile Nahçıvan’ı birbirine bağlayacak ikinci büyük proje olacaktır.

Ermenistan’ın, Azerbaycan topraklarını işgali sürdürmesi, Azerbaycan ve Türkiye’nin olumlu adımlarına cevap vermemesi, Güney Kafkasya’da Soğuk Savaş sonrasında istikrar ve güven ortamının oluşmasını engellemektedir. Türkiye-Ermenistan sınırının kapalı olması ve sınır kapılarının açılması halinde bile Ankara-Erivan ve Bakü-Erivan arasında güven ortamının tesis edilememe olasılığı, Türkiye ve Azerbaycan’ın Ermenistan’ı devreden çıkaran enerji (petrol ve doğalgaz hatları), iletişim (fiber optik hat) ve ulaşım (kara, hava, demiryolu) yolları oluşturulması arayışına sevk etmiştir. Bu nedenle, kalıcı bir yalnızlığa doğru sürüklenen Ermenistan’ın daha fazla zaman kaybetmeden Türkiye ve Azerbaycan ile kalıcı dostluk adımlarını atması Ermeni halkının menfaatine olacaktır.