Gözler 5 Mart’ta: İdlib için kritik Türkiye-Rusya zirvesi
Güncelleme Tarihi:
Rus heyeti ile Suriye’deki duruma dair görüşmelerden sonuç çıkmaması ve 34 Türk askerinin 27 Şubat’ta İdlib’de Esad rejimi hava saldırısında şehit edilmesi sonrası gözler Moskova’da perşembe günü yapılacak Erdoğan-Putin zirvesine çevrildi. Türk tarafı, rejimin Soçi Mutabakatı sınırlarına çekilmesinde ısrarlı. Kremlin ise anlaşmanın güncellenmesi gerektiğini savunuyor.
İDLİB’de rejimin saldırısı sonucu 34 askerin şehit olmasının ardından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) 27 Şubat’ta başlattığı “Bahar Kalkanı harekâtı” devam ederken, bölgenin geleceği bir anlamda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 5 Mart’ta Moskova’da yapacağı kritik görüşmede netleşecek. Rejimin İdlib’de hem muhaliflere yönelik saldırıları, hem de TSK unsurlarını hedef almaya başlamasından sonra ikisi Ankara’da, biri Moskova’da yapılan Türk ve Rus karma heyetleri arasındaki üç toplantıdan bir sonuç alınamaması ve bu toplantılar devam ederken Türk askerinin vurulması, Ankara açısından kabul edilemez bir durum olarak değerlendirildi ve Bahar Kalkanı harekâtı başlatıldı.
TÜRK TARAFININ POZİSYONU
Moskova’daki görüşmelerde, Türk tarafının pozisyonunda herhangi bir değişiklik yok. Erdoğan’ın 27 Şubat’taki hain saldırı öncesi rejimden yerine getirmesini istedikleri, Kremlin’deki toplantıda da ‘Ankara’nın talepleri’ olarak masaya konulacak. Bu talepler şunlar:.
1)Rejim unsurları, İdlib’i ‘gerginliği azaltma bölgesi’ olarak tanımlayan Soçi Mutabakatı’nda belirlenmiş sınırlara geri çekilecek. Rejim unsurları ele geçirdikleri bölgelerden geri çekilerek, şu anda çevrelenmiş 6 Türk gözlem noktasının da etrafını boşaltmış olacak. TSK’nın ‘4’ (Anadan), ‘5’ (Raşidin), ‘6’ (Tel Eys), ‘7’ (Tel Tukan), ‘8’ (Surman) ve ‘9’ (Morik) numaralı gözlem noktaları rejimin ele geçirdiği bölgeler içinde.
2)Nüfusu yaklaşık 4 milyonu bulan İdlib’de kalıcı ateşkes sağlansın. İnsanlar terk ettikleri evlerine, yurtlarına geri dönsün.
MOSKOVA’NIN TUTUMU
Rusya ise rejimin ilerleyişiyle sahada yeni bir durum oluştuğunu, bu nedenle Soçi Mutabakatı’nın yeni bir haritayla güncellenmesi gerektiğini düşünüyor. Moskova TSK’nın Soçi’ye uygun şekilde bölgede kurduğu 12 gözlem noktasını stratejik öneme sahip M-4 ve M-5 karayollarının kuzeyine çekilmesini istiyor. Türkiye, Rusya’nın bu talebinin ‘gerginliği azaltma bölgesi’ alanının yüzde 60 oranında daraltılması, dolayısıyla TSK’nın İdlib’in yüzde 40’lık bölümüne geri çekilmesi sonucunu doğuracağı için öneriyi kabul etmiyor. Türkiye, milyonlarca mültecinin daha yerinden edileceğini ve daha ciddi bir göç tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını dile getiriyor. Rusya ayrıca Türkiye’nin Soçi uyarınca terör örgütü El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ) unsurlarıyla mücadelede silahsızlandırma görevini yerine getirmediğini iddia ediyor. Ankara ise kendisine yönelik bu suçlayıcı tavrı kabul etmiyor.
PUTİN: KİMSEYLE SAVAŞ İSTEMİYORUZ
Rusya Devlet Başkanı Putin, Tass Ajansı’na verdiği röportajda kimseyle savaş istemediklerini, ancak caydırıcı bir güç oluşturmak istediklerini söyledi. Rusya’nın ‘stratejik denge’ ve ‘stratejik istikrar’ için üstün özellikli silahlar geliştirdiğini anlatan Putin, “Kimseyle savaşmayacağız. Kimsenin bizimle savaşmak istemeyeceği şartlar oluşturacağız” dedi. Putin buna örnek olarak sesten 27 kez hızlı uçtuğu iddia edilen ‘hipersonik saldırı sistemi’ni gösterdi. Putin, 20 yılda modern silahların Rus ordusundaki oranının yüzde yüzde 70’e çıktığına işaret etti.