‘Gelen bütün Afganların hedefi Avrupa’ya geçmek’

YÜZLERCE Afgan düzensiz göçmenin dağları, tepeleri, ülkeleri aşıp İran sınırından ülkeye girmesinin görüntüleri hem siyasetin hem de toplumun gündeminde baş sıraya oturdu. Tartışmayı daha iyi anlayabilmek için Ulaş Tosun’a sorduk. Tosun; gazeteci, fotoğrafçı ve belgesel yapımcısı. 2018 yapımı Afganistanbul belgeseli ulusal ve uluslararası birçok festivalde gösterildi ve ödüller aldı. Belgesel yapımı sürecinde iki yıl boyunca İstanbul’daki Afganlarla görüşen ve onların gündelik yaşımına objektifini tutan Tosun şunları söyledi:

İNSAN KAÇAKÇILARI

“Gördüğüm, konuştuğum tüm Afganların temel planı Avrupa’ya geçebilmek. Bundan yıllar önce bunu başarmış bazı örnekler de olmuş. Hepsinin çevresinde akrabası, eşi, dostu olan ve Avrupa hatta Kanada’ya ulaşmış, onları motive eden bazı örnekler var. Ancak Suriye savaşı sonrasında artık böyle bir durum neredeyse imkânsız. Üstelik insan kaçakçılarına ödedikleri meblağlar da her geçen gün artmış. Türkiye’ye gelmek için bin ile 2 bin dolar arası ödeme yaptıklarını söylüyorlar. Üstelik buradan Avrupa’ya geçebilmek için de kaçakçılara 2 bin ile 3 bin dolar arası bir ödeme daha yapılması gerektiğini anlatıyorlar. Bu insanlar çok yoksullar. Temel amaç burada da çalışarak para toplamak ve Türkiye sınırını da aşmak.

NEDEN HEPSİ ERKEK

Ben yaklaşık iki sene Afganlarla görüştüm. Bu süre içinde Afganistan’a geri dönen çok gördüm ama bir tane bile Avrupa’ya geçebilen örneğe rastlamadım. Ancak buna rağmen Türkiye’ye gelişler hiç durmadı. Bunda temel motivasyonlardan biri de tabii ki Taliban yönetimi. Yolculuk ve buradaki yaşam şartları ne kadar zorlu olursa olsun şunu düşünüyorlar: ‘Bir gece kapım çalınıp silahlı adamlar beni zorla götürmüyor, kadınlara tecavüz etmiyor. Hatta müzik dinleyebiliyorum’ diyorlar.

Suriyeliler ile Afganlar arasında gördüğüm en temel fark demografik. Suriyelilerin kat ettikleri yolculuk Afganlarla karşılaştırıldığında fiziki olarak daha kolay. Bu da kadınların, yaşlıların ve çocukların da gelmesini sağlıyor. Üstelik Suriyeliler bazı temel eşyalarını da yanlarında getirebiliyorlar. Ancak Afganlar çok zorlu bir coğrafyayı minimum 15-20 günlük bir yolculukla aşabiliyor. Cidden çok zor bir hayat yaşıyorlar. İzbe yerlerde, neredeyse 8-10 kişi, pis ortamlarda yaşıyorlar.

Türkiye’de ve İstanbul’da neredeyse en pis işleri bu insanlar yapıyor. İstanbul’daki atık toplama işini artık Afganlar yapıyor.”

AFGAN TERCÜMANLAR ABD’YE GETİRİLDİ

Afganistan’dan çekilmeye hız veren ABD, bu ülkede kendisi için çalışan Afgan sivilleri de Taliban’ın intikam saldırılarına hedef olmamaları için tahliye ediyor. Bu kapsamda başvuruları onaylanan 2500 kişiden ilk kafile dün ABD’ye vardı. Tercüman ve rehberler gibi siviller ile ailelerinden oluşan 221 Afgan’ı taşıyan uçak gece yarısından hemen sonra Washington D.C yakınlarındaki Dulles havalimanına indi. Uçakta gelenler arasında 57 çocuk ve 15 bebek olduğu da öğrenildi. ABD Başkanı Joe Biden ilk grup sivilin tahliyesinin ardından “Eve hoşgeldiniz” diye konuştu. ABD, 2008’den beri 70 bin Afgan’ı kabul etti.