Gazze’de takas ve insani mola pazarlığı... Ateşkes trafiği

İsrail’in 7 Ekim’den bu yana, Hamas’ın kanlı baskınına bir cevap olarak sürdürdüğü Gazze’deki işgal harekâtı, yeni bir aşamaya doğru evriliyor. Kasım ayındaki bir haftalık insani aranın sona ermesinin ardından İsrail üzerinde artan ateşkes baskısı ve Tel Aviv hükümetinin iç politikadaki sıkışıklığı, ikinci bir ateşkes ve takas anlaşmasının yakın olduğunu gösteriyor.

İDDİALAR YOĞUNLAŞIYOR

Washington Post’tan (WP) David Ignatius, Katar ile Mısır’ın aracılığında Hamas ve İsrail arasında iki haftalık bir ateşkes ve rehine takası için görüşmelerin sürdüğünü ifade etti. ABD’li haber sitesi Axios da İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Hamas’ın elinde tuttuğu 40 rehinenin serbest bırakılması karşılığında bir haftalık ateşkesin yakın olduğunu iddia etti.

HANİYE MISIR’A GİTTİ

Öte yandan Hamas lideri İsmail Haniye, Katar’da İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile görüşmesinin ardından ateşkes ve takas anlaşmasının son detaylarını görüşmek üzere dün Mısır’ın başkenti Kahire’ye gitti. Haniye, Mısır İstihbarat Başkanı Abbas Kamil ile bir araya geldi. Haniye ile birlikte İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale’nin de esir takasını görüşmek üzere Mısır’a hareket ettiği iddia edildi.

KADINLAR VE 60 YAŞ ÜSTÜ ERKEKLER

Son bir haftada Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve İsrail istihbarat teşkilatı Mossad’ın Başkanı David Barnea Norveç’in başkenti Oslo ve Polonya’nın başkenti Varşova’da iki kez görüşmüş, Varşova’daki görüşmeye CIA Direktörü Bill Burns de katılmıştı. İddiaya göre serbest bırakılacak rehinelerin kadınlar, 60 yaş üstü erkekler ve hasta ve yaralı diğer rehineler olacak. Kaynaklar, anlaşma çerçevesinde İsrail hapishanelerinde tutulan yaşlı ve hasta Filistinli tutukluların da serbest bırakılabileceğini belirtti.

KUZEYDE GÜVENLİ BÖLGELER

Ignatius’a göre ateşkesin ardından İsrail ordusu geri çekilebilir ve Hamas’ı bitirme planına nokta operasyonlarla devam edebilir. Diğer yandan ABD’li yazara göre Gazze’nin kuzeyinden güneye kaçan yüz binlerce Filistinli sivilin şartları dayanılmaz bir noktaya ulaştı. Salgın hastalık tehdidinin de arttığını kaydeden Ignatius, İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyinde güvenli bölgeler oluşturarak, Filistinlilerin bu bölgelere geri dönmesine izin vereceğini iddia etti.

Ignatius, WP’da kaleme aldığı yazısında ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından, savaş sonrası aşamaya ilişkin yaklaşık 20 sayfalık bir rapor hazırlandığını da aktardı. Raporda, Gazze’deki güvenliğin Hamas’la bağlantısı olmayan ve İsrail birlikleriyle işbirliği yapmaya istekli Filistinliler tarafından sağlanabileceği belirtti.

BLINKEN: DÜŞÜK YOĞUNLUĞA GEÇİLMELİ

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2023 yılında Amerikan dış politikasının ana başlıklarını ele aldığı basın toplantısında İsrail’e olan askeri ve siyasi desteklerinin Amerikan dış politikasının ana ayaklarından biri olduğunu vurgulayarak Gazze’deki çatışmaların giderek daha düşük yoğunluklu bir seviyeye evrileceğini ve evrilmesi gerektiğini belirtti.

HERZOG: GAZZE’Yİ İŞGAL EDİP TARİHİ DEĞİŞTİRECEĞİZ

ABD’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Atlantic Council’in konferansına katılan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Gazze Şeridi’nin tamamını işgal ederek tarihin akışını değiştirmeyi hedeflediklerini söyledi. Devam eden savaşın ‘uygarlık değerlerinin çatışması’ olduğunu iddia eden Herzog, Gazze’de İran’ın uzantısı, şeytani bir güce asla izin vermeyeceklerini dile getirdi.  İsrail tarihinin en sağcı hükümetine Cumhurbaşkanlığı yapan ancak Başbakan Binyamin Netanyahu ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’e kıyasla ‘daha ılımlı’ olarak gösterilen Herzog’un sert sözleri tartışma yarattı.

HAMAS VE EL FETİH GÖRÜŞÜYOR

Amerikan Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre Hamas’ın siyasi kadrosu, savaşın sona ermesinin ardından Gazze ve Batı Şeria’nın nasıl yönetileceği ile ilgili El Fetih ile görüşme halinde olduğunu iddia etti. Filistinli kaynaklara dayandırılan haberde, Hamas’ın siyasi kadrosundan Hüsam Badran’ın “Savaşmak isteğimiz için savaşmıyoruz. Savaşın bitmesini istiyoruz” sözlerine yer verildi. Filistinli siyasetçi, Gazze, Batı Şeria ve Kudüs’te bir Filistin devleti kurmak istediklerini ifade etti.

Bilgi notu: Kasım ayında Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğunda İsrail ve Hamas bir hafta insani ateşkes ilan etmiş ve bu süre içinde Hamas 105 rehineyi, İsrail ise cezaevlerindeki çoğu çocuk ve kadın 240 tutukluyu serbest bırakmıştı. Hamas’ın elinde halen 129 İsrailli rehine bulunuyor.

SAVAŞ GÜNLÜĞÜ

İSRAİLLİ BAKAN KIBRIS RUM YÖNETİMİNİ TEHDİT ETTİ

Gazze’ye denizden insani yardım koridoru açılması konusunda temaslarda bulunmak üzere Kıbrıs Rum yönetimini ziyaret eden İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, AB’nin önerdiği Kıbrıs Rum yönetiminin limanlarından Gazze’ye insani yardım koridoru oluşturulması planı çerçevesinde Larnaka’da hazırlanan merkezi gezdi. Burada yaptığı açıklamada, Lübnan’daki Hizbullah ve Yemen’deki Husilere tehditler savurarak “İsrail’in güvenliğini tehdit etmeye devam ederseniz, sonunuz Hamas gibi olur” diyen Cohen, “Müttefiklerimizde Gazze’ye insani yardımların hızlı ve güvenli bir şekilde ulaştırılması için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı. Rum Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos’un “Biz hazırız, İsrail’den onay bekliyoruz” sözlerine karşılık ise “Detaylar birkaç gün içinde belli olur” dedi.  Cohen, Hamas yok edilene kadar kalıcı ateşkesin söz konusu olmadığını kaydetti. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)

SAVAŞIN YENİ HEDEFİ: NETANYAHU’YU YENİDEN SEÇTİRMEK

İsrail’in Gazze’deki savaşının ana hedefleri, Hamas’ı yok etmek ve rehineleri eve getirmekti. Ancak CNN’de yer alan bir analize göre bu değişti. Söz konusu iki hedefe “Başbakan Netanyahu’yu yeniden seçtirmek” hedefi de eklendi. Netanyahu’nun kaderi, yakın zamanda belirlenebilir. Çünkü yeni bir ankete göre, İsraillilerin yüzde 70’i savaş biter bitmez ülkede yeni seçimlerin yapılmasını istiyor. Netanyahu için daha da endişe verici olan ise, partisi Likud’un seçmenlerinin yüzde 31’i, bir sonraki seçımde farklı bir partiye, onların da yüzde 16’sı tamamen farklı bir siyasi bloğa oy vereceklerini söylüyor.

MALEZYA LİMANLARINI İSRAİL’E KAPATTI

Malezya hükümeti İsrail’e ait ve İsrail bayraklı tüm gemilerin yanı sıra İsrail’e giden gemilerin de limanlarına yanaşmasını yasakladığını duyurdu. Başbakan Enver İbrahim’in ofisinden yapılan açıklamada, yasağın derhal yürürlüğe gireceği ve İsrail’in Hamas ile çatışmasındaki tutumuna bir yanıt olduğu belirtildi. Açıklamada, “Bu yaptırım, İsrail’in Filistin halkına karşı süren katliam ve zulüm yoluyla temel insani ilkeleri hiçe sayan ve uluslararası hukuku ihlâl eden eylemlerine bir yanıttır” ifadesi kullanıldı.