Gabon da eski Fransız sömürgesiydi... Afrika’da yine darbe

Afrika’daki eski Fransız sömürgelerinde yaşanan darbelere bir yenisi eklendi. Gabon’da cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının ilanının hemen ardından bir grup asker, yönetime el koyduklarını ve anayasayı askıya aldıklarını duyurdu. Darbe ilanı, üçüncü dönemi için yarışan Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun oyların yüzde 64’ünü alarak seçimi kazandığının açıklanmasından dakikalar sonra gerçekleşti. 2020’den bu yana yine eski Fransız sömürgeleri Mali, Gine, Burkina Faso, Çad ve Nijer’de askerler yönetime el koymuştu.

‘BONGO EMEKLİ OLDU’

64 yaşındaki Ali Bongo ve ailesinin ev hapsinde tutulduğu belirtildi. Cuntanın başında bulunan Gabon Cumhurbaşkanlığı Muhafız Birliği Komutanı General Brice Nguema, Fransız Le Monde’a yaptığı açıklamada “Ali Bongo, Gabonlu bir devlet başkanıdır. Emekli oldu. O da herkes gibi normal bir Gabonlu” ifadelerini kullandı. 26 Temmuz’da Nijer’de gerçekleşen darbenin lideri de yine cumhurbaşkanı muhafız birliğinin başındaki komutandı. Öte yandan devrik cumhurbaşkanı Ali Bongo, yayınladığı bir video mesajla uluslararası toplumdan yardım istedi. Darbe destekçileri ise başkent Librevil sokaklarında sevinç gösterileri düzenledi.

Cunta yönetiminin ev hapsine aldığı Ali Bongo video mesajla yardım istedi.

ÜLKEDE FRANSIZ ASKERİ VAR

Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, Gabon’daki durumu yakından takip ettiklerini bildirdi. Ülkedeki madenleri işleten Fransız şirketi faaliyetlerine ara verdiğini açıkladı. Gabon’da Fransız askeri de bulunuyor.

FRANSA AT DEĞİŞTİRMİŞ OLABİLİR

Uzmanlar darbenin Nijer’de olduğu gibi Fransa karşıtlığı üzerinden okunup okunamayacağı konusunda kararsız. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Afrika Çalışmaları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mürsel Bayram, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, Gabon’daki darbenin, Batı Afrika’daki darbelerin domino etkisi olarak okunabileceği gibi Fransa’nın ön alma çabası da olabileceğini söyledi. Fransızların Gabon’da daha önce birçok kez darbe teşebbüsünü engellediğini söyleyen Bayram, Elysee Sarayı’ndan gelen ilk tepkinin düşük tonda kalmasına işaret etti.

Ömer Bongo’nun 1967’de iktidara Fransa’nın desteğiyle geldiğini, Bongo ailesi ile Paris yönetiminin hep içli dışlı göründüğünü dile getiren Bayram, buna rağmen iki ülke arasında bir dönem soğuk rüzgarların da estiğini hatırlattı. 2010’lu yılların başında Fransa’nın Bongo ailesinin mal varlığını araştırabileceğine dair haberler Gabon tarafından hoş karşılanmamıştı. Ali Bongo, buna karşılık, İngilizce’nin de Fransızca gibi ülkenin resmi dili olabileceğini dillendirmiş, ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu’na katılabileceğini söylemişti. Doç. Dr. Bayram, Fransa’nın, Gabon toplumundaki Bongo ailesine yönelik tepkiyi ve kıtadaki darbe rüzgârını kullanarak kendi kontrolünde bir rejim değişikliğine gitmiş olabileceği değerlendirmesinde bulundu.