Fransa'nın Ruanda soykırımındaki rolü araştırılacak
Güncelleme Tarihi:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Ruanda soykırımındaki rolünü araştırmak için 1990-1994 yıllarındaki soykırıma ilişkin tüm Fransız arşivlerinin araştırmacı ve tarihçilerlerden oluşan bir komisyon tarafından inceleneceğini bildirdi.
Elysee Sarayından yapılan yazılı açıklamaya göre Macron, Ruanda soykırımına ilişkin çalışmalar yapan Ibuka Fransa derneğinin temsilcileri ile bir araya geldi.
Açıklamada, "Fransa Cumhurbaşkanı Macron, araştırmacı ve tarihçilerden oluşan bir komisyonun Ruanda (soykırımı) ile ilgili 1990-1994 yıllarına ait tüm Fransız arşivlerini inceleyeceğini bildirdi." ifadesine yer verildi.
Komisyonun, Fransız tarihçi Vincent Duclert’in himayesinde 8 araştırmacı ve tarihçiden oluştuğu belirtildi.
Açıklamada, "Fransa Cumhurbaşkanı, söz konusu araştırmayla Fransa’nın bu dönemde Ruanda soykırımında oynadığı rolün incelenmesinin, soykırımın daha iyi anlaşılmasının ve daha fazla bilgi sahibi olunmasının hedeflediğini belirtti." ifadeleri kullanıldı.
Komisyonun, raporunu iki yıl içerisinde tamamlaması gerektiği kaydedildi.
RUANDA SOYKIRIMI
Ruanda'da 1994'te Hutular, dönemin Devlet Başkanı Habyarimana'nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım başlatmıştı. Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla Tutsi hayatını kaybetmişti.
Fransa, soykırımı yapan Hutu hükümetinin uzun süre destekçisi olduğu için uluslararası kamuoyunda ve ülke içinde eleştiriliyordu. Fransa, 23 Haziran 1994'de ülkenin güneybatısında sığınmacılar için güvenli bölge oluşturmak amacıyla Turkuaz Operasyonu'nu başlattı ancak Fransa, soykırımı engellemek yerine soykırımcılara silah ve mühimmat desteği sağlayarak Ruanda Yurtsever Cephesinin (RPF) ilerleyişini kısıtladı.
Fransa'da Eski Cumhurbaşkanı François Mitterrand, Le Figaro gazetesine 1998'de verdiği mülakatta, "O ülkelerde bir soykırım yaşanması o kadar da önemli bir şey değil." demişti. Fransız Mediapart internet sitesi, şubat ayında yayımladığı, "Ruanda soykırımı: Fransa'nın yalanları ortaya çıktı" başlıklı, Fransız Dış İstihbarat Birimi DGSE'ye ait bir belgeye dayandırdığı haberinde, Fransa'nın, Hutu milislerin yaklaşık 800 bin Tutsi'yi öldürdüğü Ruanda soykırımının asıl sorumlularını gizlediğini yazmıştı.
Ruanda'da 6 Nisan 1994'te Hutuların Tutsilere karşı soykırım başlatmasına rağmen Fransa'nın soykırımdan Hutuları değil, sürgündeki Tutsilerin 1987'de kurduğu RPF sorumlu tuttuğunun altı çizilirken, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand'ın danışmanı Bruno Delaye'in Elysee Sarayı için yazdığı bir notta "Saldırıyı gerçekleştiren RPF." şeklindeki ifadesine de yer verilmişti.
Fransa'nın, Ruanda'da 6 Nisan 1994'te başlatılan ve 800 bin kişinin katledildiği soykırımdan 4 yıl önce, soykırım riskine dair uyarıları dikkate almadığı ortaya çıkmıştı. Fransa Anayasa Mahkemesi, Eylül 2017'de Ruanda soykırımı hakkında çalışmalar yapan bir araştırmacının, soykırım dönemine ilişkin cumhurbaşkanlığı arşivlerine erişim talebini reddetmişti.