Etiyopya-Somali müzakerelerinde neler yaşandı?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, beraberlerinde Dışişleri Bakanlarının da yer aldığı geniş katılımlı heyetlerle, dün Ankara'da bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhataplarıyla önce ikili görüşmeler ardından da üçlü görüşme gerçekleştirdi.

Bakanların da hazır bulunduğu yedi saat civarında süren müzakerelerin ardından üç lider ortak basın toplantısı düzenledi ve “Türkiye Cumhuriyeti’nin kolaylaştırıcılığıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti ve Somali Federal Cumhuriyeti’nin Ankara Bildirisi” dünyaya duyuruldu.

VARILAN MUTABAKAT NEDİR?

Kabul edilen Ankara Bildirisi, Somali ve Etiyopya’nın önümüzdeki döneme güven içinde bakacağına ve yaşananları geride bıraktıklarına dair atıflar içeriyor.

Bildiriyle bir taraftan Somali'nin toprak bütünlüğü, birliği ve egemenliği Birleşmiş Milletler Şartı’na ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması’na uygun şekilde ve uluslararası hukukun ilkeleri çerçevesinde tanınırken, diğer taraftan Etiyopya’nın uluslararası hukuk çerçevesinde ticari anlamda denize çıkışı, Somali Federal Hükümeti’nin egemen olduğu gerçeğinden hareketle, garanti altına alındı.

Ankara Bildirisi’nin en önemli operatif maddelerinden biri, Somali ve Etiyopya teknik heyetlerinin Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında en geç 2025 yılı Şubat ayına kadar müzakerelere başlamasını ve bu müzakereleri dört ay içinde tamamlamalarını öngörmekte.

Bildiride, tarafların taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye'nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunduğu kayda geçti.

Ankara Bildirisi’nin imzalanması, dünyanın içinden geçmekte olduğu dönemde anlaşmazlıkların üstesinden gelinmesinin mümkün olduğunu göstermesi bakımından ümit verici bir gelişme.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 2024 yılı Temmuz ayında başlattığı Ankara Süreci’nde Etiyopya ve Somali heyetleriyle kapsamlı görüşmeler yapmıştı.

Ankara Süreci’nde iki ülke arasında 1 Ocak 2024 tarihinden bu yana yaşanan gerginliğin üstesinden gelmek için ülkelerin kırmızı çizgi olarak tanımladıkları hassasiyetler hakkında etraflıca bilgi sahibi olundu ve süreç boyunca bu hassasiyetler dikkate alındı.

Dışişleri Bakanı Fidan bu süreçte iki kere Ankara'da ve bir kere New York'ta mevkidaşlarıyla yaptığı kapsamlı görüşmeler yaptı, Bakan Fidan’ın bilahare yürüttüğü diplomasi trafiği sonuç verdi.

Ankara Süreci’nde iki ülkenin aslında birçok konuda benzer düşündükleri ve anlaşmazlıklarını bir şekilde aşabildikleri görüldü.

Elde edilen bu kazanım, Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanının Türkiye'ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a duydukları güvenin bir sonucudur.

11 Aralık 2024 tarihinde Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ev sahipliğinde düzenlenen ortak toplantıda taraflar bir araya gelerek dostluk mesajları verdi ve bölgenin, çatışma yerine dostluğa, gerginlikten ziyade iş birliğine, ekonomik kalkınmaya, milletin refahına ihtiyaç duyduğunu ifade ettiler.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da atılan bu adımdan duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve bölgedeki refahın, barışın ve huzurun dünyanın diğer gergin coğrafyalarına da örnek olmasını dilediğini ifade etti.

Bu husus, Türkiye’nin bölgede her türlü iş birliğine açık olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Taraflar Bildiride ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bu girişim ve sürece yönelik devam eden bağlılığı için şükranlarını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanı konuşmalarında, kazan-kazan ilkesine ve barışın üstünlüğüne atıfta bulundular.