Eski Doğu Bloku ülkelerini gezen Newsweek muhabirlerinin iddiası: "Bir Çernobil felaketi daha geliyor"

Newsweek dergisinin muhabirleri, Çernobil felaketinin üzerinden geçen 13 yıl aradan sonra eski doğu bloku ülkelerindeki nükleer santrallerde neler olup bittiğini görmeye gittiler; dönüşte ikinci bir Çernobil faciasının kapıda olduğunu öne sürdüler.
Muhabirler, santrallarde uyuşturucu kullandıktan sonra işbaşı yapan görevliler ve izah edilemeyen kanser salgınları karşısında şaşkına döndüklerini söylediler.
Derginin son sayısında Yeni Çernobil nerede? başlığıyla yayınlanan haberde, St. Petersburg yakınlarındaki bir nükleer santralin çok acele olarak onarıma ihtiyacı bulunduğu, ancak parasızlık nedeniyle onarımın 2001 yılına ertelendiği belirtildi.
Santralin yüksek derecede radyoaktivite içeren atıklarının depolandığı bölümün duvarlarında 21 metre boyunda, 20 santim eninde çatlaklar bulunduğunu kaydeden dergi, Çernobil benzeri bir facianın burada meydana gelmesi halinde 4 milyon St. Petersburg’lunun aşırı dozda radyasyona maruz kalacaklarını yazdı.
Halen dünya enerji üretiminin yüzde 16’sının nükleer santrallerden sağlandığı, dünyada halen 434 nükleer santralin faal halde bulunduğu ve 1993 yılından bu yana bu santrallerde küçüklü, büyüklü 508 nükleer kazanın meydana geldiği belirtiliyor.
Bu kazalardan en büyüğü olan Çernobil kazası 7, son olarak Japonya’da meydana gelen kaza ise 5 gücünde kabul ediliyor.
Bu arada, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) başkanı Muhammed El Baradei, dünyada nükleer santrallere olan rağbetin azaldığına dikkat çekti. Baradei’in verdigi bilgiye göre, 1980’li yıllarda yılda 20-40 arasında nükleer santral ihalesi yapılırken şimdilerde bu sayı 1-2’ye kadar geriledi.
Rusya’da, Sovyetler zamanında inşa edilmiş olan 58 nükleer santralden 15’i Çernobil tipinde. Enerji üretiminin yanı sıra atom bombası yapımında kullanılan cinsten plutonyum üreten bu santrallerde meydana gelen bir arıza, reaktör ısısının hızla yükselmesine neden oluyor. Avrupa ve Amerika’daki santraller ise su soğutmalı olduklarından, kaza halinde reaktör ısısı artmayıp aksine azalıyor. Rusya’daki santralların bakım ve onarımı için acele olarak 2 milyar dolara ihtiyaç bulunduğu da kaydedildi.
Santrallerdeki arızalar yüzünden Sibirya’daki bir hastanede son 2 yıldır tek bir normal doğum meydana gelmediği, 10 bin nüfuslu bir kasabada her yıl en az 30-40 kişinin kansere yakalandı belirtiliyor.