Esad’da anlaşamadılar

BİRLEŞMİŞ Milletler (BM) Genel Kurulu çerçevesinde önceki gün bir araya gelen ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’de “bazı temel ilkeler” konusunda uzlaşsalar da Beşar Esad rejiminin akıbeti konusunda anlaşamadı. İki lider, önceki gün BM Genel Kurulu’na hitaben yaptıkları konuşmaların ardından kendilerine eşlik eden danışmanlarıyla bir araya geldi. 

Görüşme öncesinde Obama’nın BM Genel Kurulu’na hitabı ve sonrasında Putin’in konuşmasının iki lider arasında yarattığı soğukluk dikkat çekti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’un masasında zoraki kadeh tokuştursalar da, Putin’in gülümsemesine rağmen Obama’nın yüzünün asık hali ekranlara yansıdı. Daha sonra ABD ve Rus heyetleri toplantıya geçti. Normalde 55 dakikalık planlanan basına kapalı görüşme 95 dakika sürdü. Obama ve Putin’e altışar danışman eşlik ederken, taraflar nal şeklinde bir masaya oturdu. Adını açıklamayan bir Beyaz Saray yetkilisine göre görüşmenin ilk kısmında Ukrayna, ikinci kısmında ise Suriye’deki gelişmeler ele alındı.

PUTİN: YOLLAR FARKLI

Obama ile görüşmesinin detaylarını Rus basınına anlatan Rusya lideri Vladimir Putin, toplantının yapıcı ve aynı zamanda tüm fikirlerin samimi şekilde dile getirildiği bir ortamda gerçekleştiğini kaydetti. Rusya lideri, “Görüşmenin özellikle Suriye ile ilgili bölümünde birçok görüşümüzün çakıştığını söyleyebilirim. Tek ayrılık bu ortak hedeflere giden yolların farklı olması. Sonuç olarak ülkelerimiz Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasından yana. Suriye’yi parçalamadan bu hedefe ulaşmak için birlikte çalışmaya devam edeceğimiz hususunda anlaştık” ifadelerini kullandı. “ABD Başkanı Obama’ya açık ve net biçimde bizim Suriye’de herhangi bir kara harekâtı gerçekleştirmek niyetinde olmadığımızı ilettim” diyen Putin, “Ancak IŞİD’in Ortadoğu’yu nasıl bir saatli bomba haline getirdiğine de seyirci kalamayız. Gerektiğinde terör örgütüne karşı hava operasyonları düzenleyebiliriz” diye konuştu.

‘KOORDİNASYON OLUŞTURDUK’

Suriye’de Rusya ile ABD arasında hata sonucu bir çatışma çıkması konusunun da masaya yatırıldığını söyleyen Putin, “Zirvenin önemli sonuçlarından biri iki ülke askeri yetkilileri arasında koordinasyon kanalının oluşturulması kararının alınması oldu. Böylece Suriye’de birbirimize kazara ateş açılmasının önüne geçilmiş olacak. Bu hususta gerekli çalışmaları yapacak heyetlerin oluşturulmasını kararlaştırdık” ifadesini kullandı. Bu arada Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, iki liderin hedefe ulaşma konusunda işbirliğini dışişleri ve savunma bakanı düzeyinde devam ettirme kararı aldığını, ancak klasik anlamda bir koalisyonun söz konusu olmadığını söyledi. Rusya lideri Putin’in basın danışmanı Dmitri Peskov, görüşmede Washington’un Bağdat’ta Rusya, İran, Irak ve Suriye arasında kurulan ortak istihbarat ağı çalışmalarına katılmayı reddettiğini söyledi.

KERRY: BAZI TEMEL İLKELERDE ANLAŞTIK

Görüşmeyle ilgili olarak ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise dün Amerikan MSNBC kanalına konuştu. Toplantının gerçekten yapıcı ve son derece samimi bir ortamda geçtiğini söyleyen Kerry, ABD ve Rusya’nın “bazı temel ilkeler” konusunda anlaştığını ifade etti. Bakan, “Suriye’nin birleşik olması, laik kalması, IŞİD’e karşı mücadelenin sürmesi ve kontrollü bir geçişin gerekliliği konusunda anlaşmaya varıldı” dedi. Bununla beraber Kerry, böyle bir geçişin sonucunun ne olacağına dair farklılıkların ise sürdüğünü ekledi.
Esad’ın Suriyeliler üzerinde varil bombası kullanımını engellemek için Rusya ve İran’ın Suriye üzerindeki etkisinden faydalanma imkânının olup olmadığına dair bir soru üzerine Kerry, bu meseleyi Rusya ve İran’la görüşmelerde gündeme getirdiğini söyledi. Bakan Kerry, “Her ikisi de, belki yapabileceğimiz bir şeyler karşılığında, Esad’ın varil bombası kullanmasını önlemeye karar verebilecek bir pozisyonda” dedi.