Esad biraderler uyuşturucu baronu

SAVAŞ yorgunu Suriye, dünyanın en yeni uyuşturucu devleti olma yolunda ilerliyor. New York Times’ın 10 ülkeden yetkililere ve belgelere dayanan araştırmasına göre, başta Suudi Arabistan olmak üzere özellikle Arap ülkelerinde popüler olan yasadışı bir amfetamin olan ‘captagon’, Beşar Esad’ın kardeşinin denetiminde üretiliyor ve dağıtılıyor. Esad bağlantılı milyar dolarlık yasadışı uyuşturucu sanayisi bugün ülkenin en önemli nakit kaynağı haline gelmiş durumda.

HANGARLARDA ÜRETİM

Uyuşturucu ticaretini Esad’ın küçük kardeşi Mahir Esad’ın komutasındaki Dördüncü Zırhlı Tümen yönetiyor. Ayrıca hükümete yakın iş insanları, Lübnan Hizbullahı ve soy isimleri sayesinde korunan Esad’ın başka uzak akrabaları da işin içinde. Yerel kaynaklara göre uyuşturucu, başkent Şam dışında Lübnan sınırına yakın bölgelerde ve liman kenti Lazkiye civarında küçük hangarlar ya da terk edilmiş evlerde üretiliyor. Süt, çay ya da sabun paketleri içinde veya üzüm, nar gibi meyvelerin arasında ya karadan Lübnan ve Ürdün’e ya da Lazkiye üzerinden deniz yoluyla sevk ediliyor.

SUUDİ ARABİSTAN ANA PAZAR

Geçen bir yılda, dünya çapında yapılan baskınlarda dört sene öncesine kıyasla 18 kat artışla 250 milyondan fazla captagon hapı ele geçirildi. Sadece İtalya’da geçen yıl 84 milyon ve bu yılın mart ayında Malezya’da 94 milyon hap bulundu. En büyük pazar ise Suudi Arabistan. Mayıs ayında Lübnan’dan ithal narlar içinde 5 milyon uyuşturucu hap yakalanınca bu ülkeden tarım ürünleri alımı yasaklanmıştı.

EN ÖNEMLİ DÖVİZ KAYNAĞI

Geçen yıl dünya çapında yakalanan captagon haplarının piyasa değeri 2.9 milyar dolar oldu. Bu tutar, Suriye’nin 860 milyon dolarlık yasal ihracatının üç katından fazlasına karşılık geliyor. Suriye ekonomisini izleyen “The Syria Report” editörü Jihad Yazigi’ye göre de captagon, ülkenin en önemli döviz kaynağı. ABD’nin eski Suriye Özel Temsilcisi Joel Rayburn, “Suriye hükümetinden işbirliği istemek saçma çünkü zaten uyuşturucuyu kendisi ihraç ediyor. Bu, işlerini yaparken çeteleri görmezden gelmek gibi değil. Kendileri uyuşturucu çetesi” görüşünü dile getirdi. Yetkilileri asıl endişelendiren ise captagon ticareti yapan Suriyeli çetelerin şimdi daha tehlikeli uyuşturuculara yönelmeye başlamış olması. Söz konusu uyuşturucu hapın ucuz versiyonu Suriye’de 1 dolardan aza, daha kalitelisi ise Suudi Arabistan’da 14 dolara satılıyor.

NARKOLEPSİ TEDAVİSİ İÇİN ÜRETİLMİŞTİ

Captagon ilk olarak bir Alman ilaç firmasınca dikkat bozukluğu ve halk arasında uyku hastalığı olarak bilinen narkolepsi tedavisinde kullanılmak üzere üretildi. İlaç 1980’lerde Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerinde enerji vermesi ve kaygıyı azaltması için özellikle sınavlara hazırlanmak için uyanık kalmak isteyen gençler, uzun saatler araç kullananlar ya da eğlenenler tarafından kullanılmaya başlandı. Bağımlılık yaptığı keşfedilince aynı yıllarda yasaklandı.

ŞAM’DAN ŞİRKETLERE NAKİT BASKISI

WashIngton Post gazetesinin haberine göre de Beşar Esad, ordunun masrafları ile başkentin diğer ihtiyaçlarını karşılamak için nakit avı başlattı. Buna göre savaşa rağmen ayakta kalabilmiş şirketler son iki yıldır rejimin baskısı altında. Rejim bu şirketleri devletin kontrolüne geçirerek nakit akışı yaratabilmek için vergi ya da gümrük ihlali gibi cezalarla tehdit ediyor. Son olarak ağustos ayında, yerel yöneticilerin tutuklanmasına kadar varan baskılara dayanamayan Güney Afrika merkezli telekomünikasyon şirketi MTN ülke pazarından çekildiğini açıkladı. Ülkede şirketin baz istasyonları hâlâ işliyor ve 6 milyon abonesi faturalarını ödemeye devam ediyor. Fakat bu paranın kime gittiği ise bilinmiyor. Esad ailesinin üyeleri bile baskıdan istisna değil. Geçen yıl Esad’ın kuzeni Rami Makhlouf’un 10 milyar dolar değerinde olduğu sanılan şirketleri ve mal varlığı devlet kontrolüne geçmişti.