Ermeni tasarısı Kongre'ye geliyor
Güncelleme Tarihi:
ABD Temsilciler Meclisinin Demokrat Partili California milletvekili Adam Schiff'in, çok kısa bir süre içinde meclis gündemine sunmayı planladığı “Ermeni soykırımı” tasarısı taslak metnine, diğer milletvekillerinden destek alma çalışmalarına başladığı öğrenildi.
Edinilen bilgiye göre, taslak bir önceki kongre döneminde sunulan Ermeni tasarısıyla benzer ifadeler taşıyor. Geçen yıl yine Schiff tarafından sunulan ve Temsilciler Meclisi Dış ilişkiler Komitesinde kabul edilen Ermeni tasarısında, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Ermenilere soykırım uyguladığı iddiası yer almıştı. Tasarı ayrıca ABD Başkanı George W. Bush'u, Ermenilerin soykırımın yıldönümü kabul ettiği 24 Nisan tarihindeki Beyaz Saray açıklamasında “soykırım” kelimesini kullanmaya çağırıyordu. Ancak tasarı, Başkan Bush yönetiminin ulusal güvenlik çıkarları gerekçesini dikkate almasını istediği dönemin Cumhuriyetçi Partili Temsilciler Meclisi Başkanı Dennis Hastert tarafından Temsilciler Meclisi Genel Kurulu gündemine getirilmemişti. Kongre seçimlerinin ardından daha önceki soykırım tasarısı kadük oldu.
Seçimlerle ABD kongresinin her iki kanadında da Demokrat Parti çoğunluğu ele geçirirken, Temsilciler Meclisinin ilk kadın başkanı olan Demokrat Partili Nancy Pelosi, Ermeni soykırımını tanıyan bir tasarının kabul edilmesi yönünde çalışacağına dair Ermeni lobisine söz vermiş bulunuyor.
Washington çevrelerinde, ABD Başkanı George W. Bush ile arası açık olan Pelosi'nin, Ermeni tasarısını Genel Kurula getirme konusunda, yönetimin “ulusal çıkar” gerekçesini ne kadar dinleyeceği konusunda ise farklı yorumlar yapılıyor. Bazı çevrelere göre Pelosi, ABD Başkanı'nın sözünü dikkate almak zorunda. Bazı çevrelere göre ise, Irak'a ek asker gibi konularda sesini yükseltmekten çekinmeyen Pelosi'nin Başkan'ı dinlemesi beklenmemeli.
BUSH'TAN ERMENİLERE CEVAP
ABD Başkanı Bush, bir önceki kongrenin üst kanadı Senatoda Ermenilerin atanmasını engellediği ABD'nin yeni Erivan Büyükelçisi Richard Hoagland'ı, yeni Kongrenin göreve başlamasının ardından bir kez daha aynı göreve aday gösterdiğini açıkladı.
Senatodaki Ermeni lobisi destekçisi senatörler, Bush'tan Hoagland'ın yerine başka bir ismi bu göreve atamasını istiyorlardı. Ermeniler, “soykırım” sözünü kullanmayan Hoagland'ın atanmasına şiddetle karşı çıkıyor.
ABD'nin bir önceki Erivan Büyükelçisi John Evans, katıldığı bir toplantıda ”Ermeni soykırımı” ifadesini kullanmasından bir süre sonra ABD Dışişleri Bakanlığının resmi politikasına aykırı bir tutum takınmış olduğu için görevinden alınmıştı.
Ermenilerin büyük tepkisine yol açan bu olayın ardından Bush tarafından büyükelçilik görevine aday gösterilen Hoagland, Senatodan onay almak için yaptığı konuşmada soykırım ifadesini kullanmamıştı. Bunun üzerine, Ermeni lobisinin destekçisi Demokrat Partili Robert Menendez, Hoagland'ın atamasını engellemişti.
Menendez ve Demokrat Partili Senatör Harry Reid'in geçen ay ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'a bir mektup yazarak bu göreve başka bir ismin atanmasını talep ettiği biliniyor. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Nick Burns ise Menendez ve Reid'e yazdığı cevabi mektupta, Hoagland'ın atamasının siyasete alet edilmemesini istemişti.
Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği ve ABD Temsilciler Meclisindeki Türk dostluk grubu üyeleri ve Türkiye'nin lobi şirketi de Ermeni tasarısının Temsilciler Meclisinden geçmesinin ilişkilerde büyük gerilim yaratacağı mesajını Amerikan Kongresi liderlerine ve üyelerine anlatıyor.
BAĞIŞ ABD KONGRESİNDE TEMASLARDA BULUNDU
Bu arada, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dış politika danışmanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Egemen Bağış da Ermeni lobisinin desteklediği Amerikalı milletvekillerinin çok yakında Temsilciler Meclisine getirmeyi planladığı tasarıyla ilgili durum değerlendirmesinde bulundu.
Egemen Bağış, ABD Kongresinde Türk Dostluk Grubu'nun kurucularından Demokrat Partili Florida milletvekili Robert Wexler ve bu hafta Irak ile ilgili bir dizi oturum düzenleyen ABD Temsilciler Meclisi Dış ilişkiler Komitesi Başkanı Tom Lantos'un ofisinden yetkililerin yanı sıra, Cumhuriyetçi Parti Florida milletvekili Iliana Ros-Lehtinen ile ayrı ayrı bir araya geldi.
Bağış, yaptığı açıklamada, bu görüşmelerde Ermeni soykırımı tasarısının ilişkilere büyük zarar vereceğini kongre üyelerine anlattığını ifade etti. Amerikan-Türk Konseyinin Türkiye-AB süreciyle ilgili düzenlediği bir seminerde konuştuktan sonra Alman Marshall Fonu ve Brookings Institute gibi düşünce kuruluşlarında da görüşmelerde bulunan AK Parti milletvekili Bağış, temaslarını tamamlamasının ardından Washington'dan ayrıldı.