Erken uyarı sistemi yoktu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 28, 2004 02:04
Güney Asya’daki depremin ardından binlerce kişinin tsunami nedeniyle ölmesine, erken uyarı sistemi olmamasının yol açtığı belirtildi. Ölü sayısının 24 bini aştığı bölgede toplu mezarlar kazılıyor ve salgın hastalıktan korkuluyor.
PAZAR sabahı 9.00 büyüklüğündeki depremin ardından Malezya’dan Afrika’ya kadar 4 bin 500 kilometrelik alandaki ülkelerin sahillerini vuran tsunaminin aşırı can kaybı yaratmasına, Hint Okyanusu’nda erken uyarı sisteminin bulunmaması neden oldu. Dev dalgalar konusunda zamanında uyarı yapılsaydı, çok sayıda kişi kurtulabilecekti.
Bölge ülkeleri hükümetleri, tsunaminin nadir görüldüğü Hint Okyanusu’nda dev dalgaları izleyecek uluslararası bir sistemin olmadığını, bu nedenle tehdidin gerçek boyutunu tespit edemediklerini belirtiyorlar. Japonya’nın önderliğinde, tsunami için Pasifik’te kurulan uluslararası uyarı sistemi, Alaska’yı 1964’de vuran 9.2 büyüklüğündeki depremden bir yıl sonra kullanılmaya başladı.
1 MİLYON ATOM BOMBASI
Depremin gücü, uzmanları da şaşırttı. İtalya Ulusal Jeofizik Enstitüsü Başkanı Enzo Boschi, sarsıntının etkisini anlatırken, 2. Dünya Savaşı’nda Japonya’ya atılan atom bombalarının 1 milyon katına eşit olduğunu söyledi. İngiltere Jeolojik Araştırmalar görevlisi David Booth da olayı, ‘Sanki suyun altında dev kürekler harekete geçti’ sözleriyle anlattı.
SALGINDAN KORKULUYOR
Ölü sayısı 24 bini aşarken, toplu mezarlar kazılıp, sayısı 38 bine yaklaşan kayıpları aramaya devam ediliyor. İnsan, kedi, köpek, balık ve keçi cesetleri bir arada bulunuyor. Bazı yerlerde sokaklarda köpekbalığı cesetleri var. Cesetlerin su kaynaklarını zehirlemesinden ve salgın hastalıktan korkuluyor. Çok sayıda cesedin yol boyunca yerlere yatırıldığı Tayland’ın Phang Nga bölgesinde ölüleri yakmaya başladılar.
Afetin en kötü vurduğu Sri Lanka, 12 binden fazla ölü verdi. Ayrılıkçı Tamil gerillalarının kontrolündeki kuzey bölgelerinden yeni gelmeye başlayan haberlerle 24 saat içinde ölü sayısı ikiye katlanan Sri Lanka’nın Devlet Başkanı Chandrika Kumaratunga, BBC’ye yaptığı açıklamada, ‘Sri Lanka, bilinen tarihinde ilk kez deprem ve tsunami afetine uğruyor. Bugüne kadar ne gelgit dalgası ne de deprem gördük. Hazırlıklı olmadığımız için trajedinin boyutları çok büyük’ dedi.
Endonezya ve Hindistan’da da ölü sayısı binlerle ifade edilirken Andaman ve Nicobar adalarında da büyük kayıp olabileceği belirtiliyor.
YÜZERKEN ÖLDÜLER Tsunami, Tayland’daki tıka basa dolu tatil beldelerini de vurdu ve dalgalar Malezya, Maldivler, Bangladeş ve Myanmar’da ölümlere neden oldu. Önceki gün kayıp haberi gelmeyen Myanmar’da 30 kişinin öldüğü belirtildi.
BİNLERCE KAYIP Bölgede binlerce kişi halen kayıp. Hindistan açıklarında plajlardan ve balıkçı teknelerinden süpürülenleri arama çalışmaları sürüyor. Somali açıklarında yüzlerce balıkçının boğulduğu sanılıyor. Bu arada artçı şoklar devam ediyor ve yetkililer bunlara bağlı daha küçük çapta tsunamiler konusunda uyarıyor.
Yapayalnız bulundu
TSUNAMİ’nin yerle bir ettiği Phuket Adası’ndaki bir tatil beldesinde yol ortasında İsveçli olduğu sanılan iki yaşında bir erkek çocuğu bulundu. Yüzü lekelerle kaplanmış çocuk hastaneye kaldırılırken, ailesinden haber alınamadı.
Cesetler kokuştu
DEPREMİN merkez üssüne en yakın yer olan Endonezya’nın kuzeyinde askerler, dev dalgaların ağaçlar üzerine fırlattığı cesetleri topluyor. Aceh bölgesinde ceset kokusu dayanılmaz hale geldi. AP Ajansı’na konuşan bir adam ölen karısı ve iki çocuğunu gömecek kuru toprak bulamadığını söyledi. Endonezya, merkez üssüne çok yakın olduğu için dev dalgalar büyük boyutlarda toprak kaymasına neden oldu, geniş araziler balçığa döndü.
Tsunami bilançosu
Sri Lanka: 12.038 (Kayıp: 2 bin)
Endonezya: 5000 (Kayıp: 5 bin)
Hindistan: 6822 (Kayıp: 30 bin)
Tayland: 866 (Kayıp: 550)
Malezya: 52
Maldivler: 43
Myanmar: 30
Somali: 9
Bangladeş: 2
Evlat acısı
Hindistan’ın Cuddalore bölgesinde sahilde oynarken ölen 8 yaşındaki çocuğun elini bırakamayan baba acı içinde ağlıyor.
Teldeki cip
TAYLAND’ın Phuket Adası en büyük hasarın oluştuğu yerlerden biri. Patong Plajı’nda dalgaların savurduğu bir cip de elektrik tellerine takıldı.
Tarihin en büyük yardım kampanyası
BİRLEŞMİŞ Milletler, deprem ve tsunami felaketinin açtığı yaraların sarılması için, ‘tarihin en büyük kurtarma ve yardım operasyonu’nun yapılması gerektiğini açıkladı. BM’nin İnsani Yardımdan Sorumlu Sekreteri Jan Egeland, ‘Feleketin faturası, milyar dolarla ifade ediliyor. Hem de çok milyar dolarlar’ dedi. Bu arada Türk Kızılay’ı da, kişi ve sivil toplum örgütlerini bölgeye yardıma çağırdı. Şu ana kadar felaket bölgesine yardım sözü veren ülke ve kuruluşlar şöyle:
IMF: Mümkün olabilecek her türlü yardım. ABD: 15 milyon dolar. AB: 30 milyon Euro. AVUSTRALYA: 10 milyon dolar. KIZILHAÇ: 5 milyon Euro. KUVEYT, KANADA, JAPONYA: 1 milyon dolar. ALMANYA: 1.35 milyon Euro. İRLANDA: 1 milyon Euro.
Bölge ülkeleri hükümetleri, tsunaminin nadir görüldüğü Hint Okyanusu’nda dev dalgaları izleyecek uluslararası bir sistemin olmadığını, bu nedenle tehdidin gerçek boyutunu tespit edemediklerini belirtiyorlar. Japonya’nın önderliğinde, tsunami için Pasifik’te kurulan uluslararası uyarı sistemi, Alaska’yı 1964’de vuran 9.2 büyüklüğündeki depremden bir yıl sonra kullanılmaya başladı.
1 MİLYON ATOM BOMBASI
Depremin gücü, uzmanları da şaşırttı. İtalya Ulusal Jeofizik Enstitüsü Başkanı Enzo Boschi, sarsıntının etkisini anlatırken, 2. Dünya Savaşı’nda Japonya’ya atılan atom bombalarının 1 milyon katına eşit olduğunu söyledi. İngiltere Jeolojik Araştırmalar görevlisi David Booth da olayı, ‘Sanki suyun altında dev kürekler harekete geçti’ sözleriyle anlattı.
SALGINDAN KORKULUYOR
Ölü sayısı 24 bini aşarken, toplu mezarlar kazılıp, sayısı 38 bine yaklaşan kayıpları aramaya devam ediliyor. İnsan, kedi, köpek, balık ve keçi cesetleri bir arada bulunuyor. Bazı yerlerde sokaklarda köpekbalığı cesetleri var. Cesetlerin su kaynaklarını zehirlemesinden ve salgın hastalıktan korkuluyor. Çok sayıda cesedin yol boyunca yerlere yatırıldığı Tayland’ın Phang Nga bölgesinde ölüleri yakmaya başladılar.
Afetin en kötü vurduğu Sri Lanka, 12 binden fazla ölü verdi. Ayrılıkçı Tamil gerillalarının kontrolündeki kuzey bölgelerinden yeni gelmeye başlayan haberlerle 24 saat içinde ölü sayısı ikiye katlanan Sri Lanka’nın Devlet Başkanı Chandrika Kumaratunga, BBC’ye yaptığı açıklamada, ‘Sri Lanka, bilinen tarihinde ilk kez deprem ve tsunami afetine uğruyor. Bugüne kadar ne gelgit dalgası ne de deprem gördük. Hazırlıklı olmadığımız için trajedinin boyutları çok büyük’ dedi.
Endonezya ve Hindistan’da da ölü sayısı binlerle ifade edilirken Andaman ve Nicobar adalarında da büyük kayıp olabileceği belirtiliyor.
YÜZERKEN ÖLDÜLER Tsunami, Tayland’daki tıka basa dolu tatil beldelerini de vurdu ve dalgalar Malezya, Maldivler, Bangladeş ve Myanmar’da ölümlere neden oldu. Önceki gün kayıp haberi gelmeyen Myanmar’da 30 kişinin öldüğü belirtildi.
BİNLERCE KAYIP Bölgede binlerce kişi halen kayıp. Hindistan açıklarında plajlardan ve balıkçı teknelerinden süpürülenleri arama çalışmaları sürüyor. Somali açıklarında yüzlerce balıkçının boğulduğu sanılıyor. Bu arada artçı şoklar devam ediyor ve yetkililer bunlara bağlı daha küçük çapta tsunamiler konusunda uyarıyor.
Yapayalnız bulundu
TSUNAMİ’nin yerle bir ettiği Phuket Adası’ndaki bir tatil beldesinde yol ortasında İsveçli olduğu sanılan iki yaşında bir erkek çocuğu bulundu. Yüzü lekelerle kaplanmış çocuk hastaneye kaldırılırken, ailesinden haber alınamadı.
Cesetler kokuştu
DEPREMİN merkez üssüne en yakın yer olan Endonezya’nın kuzeyinde askerler, dev dalgaların ağaçlar üzerine fırlattığı cesetleri topluyor. Aceh bölgesinde ceset kokusu dayanılmaz hale geldi. AP Ajansı’na konuşan bir adam ölen karısı ve iki çocuğunu gömecek kuru toprak bulamadığını söyledi. Endonezya, merkez üssüne çok yakın olduğu için dev dalgalar büyük boyutlarda toprak kaymasına neden oldu, geniş araziler balçığa döndü.
Tsunami bilançosu
Sri Lanka: 12.038 (Kayıp: 2 bin)
Endonezya: 5000 (Kayıp: 5 bin)
Hindistan: 6822 (Kayıp: 30 bin)
Tayland: 866 (Kayıp: 550)
Malezya: 52
Maldivler: 43
Myanmar: 30
Somali: 9
Bangladeş: 2
Evlat acısı
Hindistan’ın Cuddalore bölgesinde sahilde oynarken ölen 8 yaşındaki çocuğun elini bırakamayan baba acı içinde ağlıyor.
Teldeki cip
TAYLAND’ın Phuket Adası en büyük hasarın oluştuğu yerlerden biri. Patong Plajı’nda dalgaların savurduğu bir cip de elektrik tellerine takıldı.
Tarihin en büyük yardım kampanyası
BİRLEŞMİŞ Milletler, deprem ve tsunami felaketinin açtığı yaraların sarılması için, ‘tarihin en büyük kurtarma ve yardım operasyonu’nun yapılması gerektiğini açıkladı. BM’nin İnsani Yardımdan Sorumlu Sekreteri Jan Egeland, ‘Feleketin faturası, milyar dolarla ifade ediliyor. Hem de çok milyar dolarlar’ dedi. Bu arada Türk Kızılay’ı da, kişi ve sivil toplum örgütlerini bölgeye yardıma çağırdı. Şu ana kadar felaket bölgesine yardım sözü veren ülke ve kuruluşlar şöyle:
IMF: Mümkün olabilecek her türlü yardım. ABD: 15 milyon dolar. AB: 30 milyon Euro. AVUSTRALYA: 10 milyon dolar. KIZILHAÇ: 5 milyon Euro. KUVEYT, KANADA, JAPONYA: 1 milyon dolar. ALMANYA: 1.35 milyon Euro. İRLANDA: 1 milyon Euro.