‘Erdoğan ile kimya daha iyi olacak’

ABD’nin eski Ankara ve Bağdat Büyükelçisi James Jeffrey, ülkesinin 45’inci başkanı seçilen Cumhuriyetçi Donald Trump’ın yönetiminde Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl bir rotanın beklediğini BBC Türkçe’ye değerlendirdi. Jeffrey’e göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Obama’ya kıyasla daha fazla kişisel uyum sağlabileceği Trump’ı, DEAŞ’a karşı mücadelede taktik değiştirmeye ikna edebilir. Jeffrey’nin görüşleri şöyle:

TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİ

“Erdoğan ile Trump arasında, Obama ile olduğundan daha iyi bir kimya (kişisel uyum) olacak. Her ikisi de iş bitirmek, anlaşmalara varmak istiyor. Bu önemli bir husus.”

ORTADOĞU’DA DURUM

“DEAŞ’la savaşa öncelik vermek, Başkan Obama’nın pozisyonu... Ama Trump için o kadar derin biçimde düşünülen bir şey değil.”

“Trump’a gidip, ‘Bakın, şu anda DEAŞ esasen kontrol altında. Ama Ortadoğu’daki temel sorunlar devam ettiği sürece, ABD’ye ve dost ve müttefiklerimize yönelik yeni tehditler, yeni DEAŞ’lar olacak. Buna, Sünni İslamcı aşırılar ve bu terörün pek çoğunu yaratan İran’ın Sünni Arap bölgelerine yaptığı provokasyon da dahil’ derseniz, bu argümanı Trump’a kabul ettirebilirseniz, o zaman da o tehdide karşı bir müttefikiniz olur... Trump, taktik açıdan değişik bir tavır takınmaya ikna edilebilir.” 

PYD KONUSU

“Trump, New York Times mülakatında Kürtlerle Türkleri bir araya getirme isteğinden de sözetmişti...” hatırlatması yapıldığında Jeffrey şöyle konuştu: “Eminim getirir. Bunu bir derece Iraklı Kürtlerle yapmayı başardık. Türk ordusu ve PYD, hiçbir ateş açmadan oldukça uzun bir sınırı paylaşıyor. Dolayısıyla bir anlaşmaya varabilirsiniz, ama önce o anlaşmayı yapmak zorundasınız. Ve bu, örneğin Rakka olabilir... Bence bu yönetim ve içindeki bazı askerler, PYD’ye fazla bel bağlamış durumdalar. Sanırım bu konu, yeni yönetimde daha fazla değerlendirmeye açık olur.”

GÜLEN’İN İADESİ

“Mahkemenin ne zaman karar vereceğini ya da bu kararın olumlu olup olmayacağını bilmiyorum. Dolayısıyla bence biraz risk alıp bu kişi üzerinde bazı kısıtlamalar getirmeliyiz. Bence Trump, o noktada Erdoğan’ın tezlerini dinlemeye daha istekli olabilir.”  

TÜRK UZMAN GÖRÜŞLERİ (Zeynep BİLGEHAN)

TRUMP İŞADAMI GİBİ BAKACAKTIR

Eski Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu: “Geniş perspektifte Trump, Amerika’nın hem içine hem dışına bir işadamı olarak bakacak, ekonomi bakış açısıyla yaklaşacak. Askeri güçle stratejik çıkarları değil, maddi menfaatleri bakımından yaklaşacağından barışçıl bir yaklaşım olur... Trump’ın Suriye’nin nerede olduğunu bile bildiğini zannetmiyorum, ama ekibi dış politikayı kendisine öğretecektir. Kongre ve Türkiye’yle ilişkiler bakımından da bir gerileme değil göreceli ilerleme olabilir, çünkü bölgeye baktığında ABD ve Trump yine işbirliği yapabileceği bir Türkiye görecektir. ”

NATO’NUN ÖNEMİ AZALIRSA RUSLARA KARŞI ZAYIFLARIZ

Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. İlter Turan da Trump’ın seçilmesinin Avrupa’daki eğilimlerle örtüştüğünü söyledi: “Mevcut siyasi seçkinlerden duyulan memnuniyetsizlik ABD’ye yaygın bir şekilde sirayet etti. Türkiye açısından Trump’la çalışmak kolay olmayacak. ABD’nin NATO’ya verdiği önem azalırsa Türkiye için istenmeyen durum yaratır, çünkü Türkiye savunmasını Batı savunma sistemi içerisinde tasarladı.”