En yozlaşmış kurumlar siyasi partiler

YOLSUZLUĞUN MERKEZİNDE SİYASİ PARTİLER

“Uluslararası Saydamlık” (TI) örgütünün tarafından BM yolsuzlukla mücadele günü dolayısıyla açıklanan raporda, araştırma konusu yapılan 69 ülkeden 45'inde siyasi partilerin yolsuzluğa en çok bulaşmış kurumlar olarak görüldüğü belirtildi.

55 BİN KİŞİYLE GÖRÜŞÜLDÜ

“2005 Dünya Yolsuzluk Barometresi” adlı raporu Londra'da açıklayan Tİ başkanı Huguette Labelle, “Konuya küresel olarak baktığımızda, siyasi partilerin toplumların en yoz kurumları olarak algılandığını görüyoruz” dedi ve raporun, 69 ülkede 55 bin kişiyle yapılan mülakatlar sonunda hazırlandığını belirtti.

'SİYASİ PARTİ SİSTEMİ YOZLAŞMIŞ'

Labelle, siyasi partilere güvensizliğin arttığını da söyledi ve geçen yılki raporda, 62 ülkeden 36'sında siyasi partiler sistemine yozlaşmış gözüyle bakıldığını hatırlattı.

'YOLSUZLUK ARTIYOR'

Gallup araştırma enstitüsüyle ortaklaşa hazırlanan rapora göre, insanların yüzde 57'si yolsuzlukların son üç yıl içinde arttığını düşünüyor. Yüzde 27'lik kesim yolsuzluğun artmadığına inanırken, yüzde 10'luk kesim bunun azaldığını düşünüyor.

AFRİKA'DA GÜVENLİK TEŞKİLATI

Raporda, 8 Afrika ülkesinden 6'sında ise güvenlik teşkilatının en yoz kurum olduğuna inanılıyor. Kamerun, Gana ve Nijerya, polise hiç güvenmeyen ülkeler olarak başı çekiyor.

Dünyanın çeşitli bölgelerinde, siyasi partilerden sonra en yozlaşmış kurumlar olarak meclisler, daha sonra da adalet sistemleri, gümrükler ve maliye kurumları görülüyor.

Rapor, gelişmiş ülkeler ve bunların demokratik sistemlerinin de eleştiri oklarından nasibini aldığını gösteriyor. Siyasi partilerin en yozlaşmış kurumlar olarak görüldüğü zengin memleketler arasında Almanya, Kanada, İspanya, ABD, Fransa, İtalya, Japonya, İsviçre ve İngiltere de gösteriliyor. Batı Avrupa'da siyasi partileri yasama organları, medya ve iş dünyası takip ediyor.

Raporda, sivil toplum örgütleri ve dini kuruluşların yolsuzluklardan en uzak kurumlar olarak görüldüğü de belirtiliyor.


TÜRKİYE'DE VERGİ DAİRELERİ

Türk halkının yolsuzluklardan en çok etkilenen kurum olarak vergi idarelerini gördüğü ortaya çıktı. Vergi idarelerinin ardından siyasi partiler, gümrükler ve sağlık hizmetlerinin geldiği gösteren ankete göre, ordu en az yozlaşmış kurum olarak görülüyor. En az yozlaşmış kurumlar olarak ise ordu ve dini kurumlar geliyor.

2 BİNDEN FAZLA TÜRK KATILDI

Türkiye kısmı, 9 Haziran-1 Temmuz 2005 tarihleri arasında  ülke çapında toplam 2 bin 36 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemiyle gerçekleştirilen ankette, halka "Bu ülkede aşağıdaki sektörlerin ne ölçüde yolsuzluklardan etkilendiğini düşünüyorsunuz?" sorusu yöneltildi. 1’den (hiç yozlaşmamış) 5’e (aşırı derecede yozlaşmış) kadar puan verilmesi istendi.

Ankete katılan Türkler, en yozlaşmış kurum olarak vergi otoriteleri diye ifade edilen vergi dairelerini (4.2) gördü. Vergi dairelerinin ardından 4.1 puan ile siyasi partiler, gümrükler, ve sağlık hizmetleri geldi. Polis, yargı, özel sektör, eğitim ve kamu hizmetlerine 4.0 puan verilirken parlamento 3.9, medya da 3.8 puan aldı.

ORDU VE DİNİ KURUMLAR

Türklerin ankete konu olan kurum ve sektörler arasında en az yozlaşmış olarak gördükleri kurum 3.3 puan ile ordu oldu. Orduyu sonra en az yozlaşmış kurumlar sıralamasında 3.4 puan ile dini kurumlar ve 3.6 puan ile hükümet dışı kuruluşlar izledi.

TÜRKLERİN YÜZDE 5’İ RÜŞVET VERDİ

Öte yandan, "Son 12 ay siz veya evinizde yaşayan herhangi bir kişi rüşvet verdi mi?" sorusunu yanıtlayan Türklerin yüzde 91’i, vermediğini belirtirken yüzde 5’i verdiğini söyledi.

YOLSUZLUK AZ ÇOK ARTTI

Buna karşın anket, Türklerin yüzde 28’inin, son üç yılda Türkiye’de yolsuzlukların biraz azaldığına inandığını ortaya koydu. Çok arttığını düşünenlerin oranı yüzde 18’i bulurken, az arttığına inananların oranı yüzde 21 olarak gerçekleşti.

Türklerin yüzde 23’ü önümüzdeki üç yılda yolsuzlukların biraz azalacağını, yüzde 17’si ise biraz artacağını tahmin ediyor. Çok artacağına inananların oranı ise yüzde 12’de kaldı.