En net kök
Güncelleme Tarihi:
ABD’de çalışmalarını yürüten Dr. Melih Acar, dokudaki kan kök hücrelerini 3 boyutlu gösterebilen bir teknik geliştirdi. Nature dergisinde de yayınlanan çalışmayla kök hücrelerinin hareketi ve ilaçların bu hücreler üzerindeki etkisi izlenebilecek; lösemi gibi birçok hastalığın tedavisinde aşama kat edilebilecek.
LÖSEMİ ve kan iliği hastalıkları sonucunda kök hücrelerinin işlevleri bozulur ve onların bulunduğu yerler başka hücreler tarafından işgal edilir. Kök hücrelerinin yerleri tam olarak bilinirse hastalığa özel teşhis ve tedavi yöntemleri geliştirilebilir.
3D GÖRÜNTÜLEME
İşte bu hücrelerinin yerini doğru bir şekilde tespit edebilme konusunda Türkiye’den bir bilim insanı önemli bir çalışma yaptı. Kan ve sinir kök hücreleri konusunda uzmanlaşmış ABD’deki University of Michigan ve University of Texas Southwestern Medical Center’da 7 yıldır çalışmalarını yürüten Dr. Melih Acar, kan kök hücrelerinin kemik iliğinde 3 boyutlu (3D) olarak görüntülenmesini başardı.
‘ÖNCEKİLER HATALIYDI’
Dr. Acar’ın lösemi ve kan iliği hastalıklarının tedavisinde gelişme sağlayabilecek çalışması iki gün önce ünlü bilim dergisi Nature’da yayınlandı. Benzer başka çalışmaların daha önce Nature ve Cell gibi üst seviyedeki dergilerde yayınlandığını söyleyen Dr. Acar, kendi tekniğinin farkını şöyle anlattı: “Önceki çalışmaların hepsi birbirinden farklı sonuç veriyordu. Ben kan kök hücrelerinin işaretlendiği daha önce üretilmemiş özel bir fare modeli üreterek ve 3 boyutlu mikroskopi tekniği geliştirerek ilk defa kapsamlı bir şekilde kemik iliğindeki neredeyse her bir kan kök hücresinin tam olarak nerede bulunduğunu, hangi hücrelerle iletişim halinde olduğunu ortaya çıkardım. Bu sayede neredeyse bütün kan kök hücrelerinin tam ve doğru şekilde bulundukları bölgede 3 boyutlu olarak görüntülenmesini başardım.”
KAN KANSERİ STRATEJİSİ
DR. Acar, tüm kan kök hücrelerini doku içerisinde etkili bir şekilde gözlemleyebilen çalışmasının doğrudan veya dolaylı birçok araştırmaya ve klinik çalışmaya yardımcı olacağını söyledi. Bu teknikle elde edilen bilgiler ışığında kan kanserlerinin kök hücreleri üzerine olumsuz etkisini anlamak ve buna karşı stratejiler geliştirmek mümkün olabilecek. Ayrıca kan kök hücrelerinin vücut dışarısında tutabilecek ve onları vücut dışarısında çoğaltabilecek mekanizmaların geliştirilmesinin yolu açılacak.
İLAÇLARIN ETKİSİ İZLENEBİLECEK
DR. Acar, çalışmanın hemen hayata geçebileceğini söyledi: “Diş fakülteleri; kemik ve kan kanseri üzerine çalışmalar yapan laboratuvarlar bu tekniği kullanacaktır. Özellikle ilaç firmaları geliştirdikleri ilaçların kök hücrelerine etkisini bizim geliştirdiğimiz görüntüleme tekniği ile denemek isteyeceklerdir.”