En çekişmeli araseçim

ABD dün Kongre araseçimleri için sandığa gitti. Amerikan seçmeni 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı, 100 üyeli Senato’nun ise 35 sandalyesi için oy kullandı. Kongre seçimlerinin yanı sıra 50 eyaletin 36’sında valilik seçimleri de yapıldı.

Seçime bir gün kala üç ayrı durakta (Ohio, Indiana, Missouri) Cumhuriyetçiler için oy istemeyi sürdüren ABD Başkanı Donald Trump, medyanın Kongre seçimlerini kendi başkanlığının oylandığı bir referandum gibi sunmaya hazırlandığını belirtti. Trump, “Oy pusulasında olmasam da aslında pusuladayım. Eğer çok iyi bir sonuç almazsak sorumlu beni gösterecekler. Başarılı olursak ise bunun benimle ilgisi olmadığını söyleyecekler” dedi. 2016 başkanlık seçiminden beri ‘elitlere karşı savaştığını’ söyleyen Trump, kendi destekçileri için ‘süper elitler’ ifadesini kullandı.

Seçmenden Amerika’nın kaderine sahip çıkmasını isteyen Trump, Twitter’dan “Cumhuriyetçiler ülke tarihimizin en iyi ekonomisini yarattı ve dünya gezegeni üzerinde en çekici iş piyasasını da. Demokratların programı Sosyalist bir kabus. Cumhuriyetçilerin programı Amerikan rüyası” diye yazdı.

OBAMA: ÜLKEMİZİN KARAKTERİ OYLANIYOR

Demokratlar için seçim meydanlarına inen eski Başkan Barack Obama, seçimden bir gece önce son mesajını Twitter üzerinden verdi. 6 Kasım Kongre seçimleri için “Hayatımızın en önemli seçimi olabilir” ifadesini kullanan Barack Obama, “Milyonların sağlık hizmeti oylanıyor. Çalışan ailelerin sistemden adil bir pay alabilmesi oylanıyor. Ülkemizin karakteri oylanıyor” dedi. Seçim öncesinde son anketler Cumhuriyetçilerin Senato’daki üstünlüğü koruyacağını ancak Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kaybetme ihtimalinin yüksek olduğunu ortaya koydu. Mevcut durumda Temsilciler Meclisi’ndeki sayıları 193 olan Demokratlar, 23 sandalyeyi daha garantilemeleri durumunda çoğunluğu alıyorlar. Ancak o kadar az bir farkla Temsilciler Meclisi’ni egemen bir biçimde yönetmeleri kolay olmayabilir. Siyasi analistlere göre Demokratların elinin rahatlaması için 30 ila 40 arası sandalye kazanmaları gerekiyor.

Başkan Trump seçime bir hafta kala yaptığı bazı açıklamalarda Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu kaybetme ihtimalini kabul etmişti. Ancak Başkan Trump, Senato’daki 51-49 dengesini Cumhuriyetçiler lehine değiştirecek her sandalyeyi zafer ilan edeceğinin sinyalini de verdi.

ARTIK KADINLARA ‘GÜZEL’ DEMEYECEĞİM

Başkan Trump’ın Cleveland’da yaptığı seçim kampanyasına kızı Ivanka Trump da katıldı. Ivanka’yı takdim ederken “Çok akıllı” yorumunda bulundu ve şöyle devam etti: “Kadınlarla ilgili konuşurken artık ‘güzel’ kelimesini kullanmanıza izin verilmiyor çünkü bu siyaseten doğru değil. Bir daha asla bir kadına ‘güzel’ diye hitap etmeyeceğim.” Trump’ın bu sözleriyle cinsel tacizlere karşı yürütülen #MeToo (Ben de tacize uğradım) kampanyasını tiye aldığı yorumu yapıldı.

ABD TARİHİNİN EN PAHALISI OLDU

Duyarlı Siyaset Merkezi’nin (Center for Responsive Politics) verilerine göre 2018 Kongre seçimi 5.2 milyar dolarlık harcama ile ABD tarihinin en pahalı Kongre seçimi oldu. 2014’te araseçimlerden yaklaşık 1.5 milyar dolar daha fazla harcama yapıldığı ve bu büyük farkta Demokrat bağışçıların keseyi açmasının önemli etkisi olduğu belirtildi.

Demokrat adaylar Kongre’nin iki kanadı için toplam 1.2 milyar dolar bağış topladı. Cumhuriyetçi adaylar ise 790 milyon dolarda kaldı.

Tarihsel olarak ABD seçimleri için erkeklerden daha az bağış yaptığı bilinen kadınlar, bu geleneği 2018 ara seçimlerinde bozdu. 200 doların üzerindeki küçük bağışlarla kampanyalara katılan kadınların topladığı rakamın 398 milyon doları bulduğu kaydedildi. Bu rakamın 308 milyon doları Demokrat adaylara ve sadece 90 milyon doları Cumhuriyetçi adaylara gitti.

SEÇİMDEN NOTLAR

Dün sabah itibarıyla erken ya da e-posta yoluyla kullanılan oy sayısı 33 milyon 166 bin 611 oy olarak açıklandı. 2014’teki araseçimde bu kapsamda 20.6 milyon oy kullanılmıştı.

New York, Arizona ve Georgia’da seçmenler saatlerce sırada beklemek zorunda kaldı. Bazı elektronik oy makinelerinde seçimin ilk saatlerinde arıza yaşandı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, araseçim sonuçlarının ABD’deki iç gerilimi hafifletmesi ve böylece Washington’ın küresel meselelere odaklanması yönündeki umudunu ifade etti.

Trump’ın görevden aldığı eski FBI Direktörü James Comey, oyunu kullandıktan sonra, “Şimdi insanları oy kullanmaya teşvik etmek için kapıları çalmaya gidiyorum” tweet’i attı.

AZİL TARTIŞMASI AÇISINDAN KRİTİK

Trump’ın seçimlere verdiği önem sadece tartışmalı tarzının oylanıyor olmasından kaynaklanmıyor. Cumhuriyetçilerin mecliste çoğunluğu kaybetmesi ihtimalinin Trump açısından kişisel bir durum olmasının kalbinde kendisine yönelik ‘yasama eliyle azil’ tartışmaları var. Demokratların çoğunlukta olduğu bir meclis, Rusya’nın 2016 seçimlerine müdahalesine ilişkin soruşturmadan Trump’ı işaret eden bir sonuç çıkması, azil tartışmasını başlatabilir.