Edebiyat Nobel’i Peru’ya gitti
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 08, 2010 00:00
İsveç’in başkenti Stockholm’deki Kraliyet Akademisi dün Nobel 2010 Edebiyat Ödülü’nü 74 yaşındaki Mario Vargas Llosa’nın kazandığını açıkladı. İspanyolca konuşan ülkelerin en ünlü yazarlarından biri kabul edilen Vargas Llosa ile ödül ilk kez Peru’ya gitmiş oldu.
NOBEL 2010 Edebiyat Ödülü’nü, İspanyolca konuşan ülkelerin en ünlü kalemlerinden biri olan Perulu yazar ve eski devlet başkanı adayı Mario Vargas Llosa kazandı. İsveç’in başkenti Stockholm’deki Kraliyet Akademisi, 74 yaşındaki yazarın “İktidar yapılarının haritasını çıkarması ile bireysel direniş, isyan ve yenilginin etkili tasvirini yapması” nedeniyle ödüle layık görüldüğünü belirtti. Akademi, Nobel Edebiyat Ödülü’nü son 6 yılda aralarında Orhan Pamuk’un da yer aldığı Avrupa yazarlara vermesinden dolayı “Avrupa merkezli” olmakla suçlanıyordu. Vargas Llosa, 1982’de Nobel’e layık görülen Kolombiyalı Gabriel Garcia Marquez’den bu yana 10 milyon kronluk (2.13 milyon lira) ödülü kazanan ilk Güney Amerikalı yazar oldu.
Yazarlık kariyeri boyunca 30’dan fazla roman, oyun ve deneme kaleme alan yazarın en ünlü eserleri Türkçeye de çevrilen “Katedral’de Konuşma” ve “Yeşil Ev”. 1995’te İspanyolca konuşan ülkelerin en saygın edebiyat ödülü Cervantes Ödülü’nü alan Vargas Llosa ilk uluslararası çıkışını 1960’larda yazdığı ve Peru askeri akademisindeki deneyimleri üzerine kurulan “Kahramanın Zamanı” adlı eseri ile yaptı. Ülkesinde büyük tartışmalar yaratan kitabın kopyaları bizzat akademi subayları tarafından halkın önünde yakıldı.
Bolivya’da büyüdü
Perulu yazarın hayat hikâyesi ise 1936 yılında ülkenin büyük kentlerinden biri olan Arequipa’da başladı. Anne-babasının boşanması yüzünden büyükanne ve büyükbabası tarafından Bolivya’da büyütüldü.
Devlet başkanı olamadı
1959’da Paris’e taşınan yazar, orada dil dersleri verdi, bir yandan da AFP için muhabirlik yaptı. ABD, Güney Amerika ve Avrupa’da birçok üniversitede ders veren Vargas Llosa, halen ABD’deki ünlü Princeton Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapıyor. 1990’da devlet başkanlığı için yarışan Vargas, şu anda yolsuzluk suçundan hapiste yatan rakibi Alberto Fujimori’ye karşı kaybetti.
Şaka sanmış
Nobel’e layık görüldüğünü öğrendiğinde çok şaşırdığını belirten Perulu yazar, Kolombiya radyosu RCN’ye yaptığı açıklamada, “Adaylar arasında olduğumu bile düşünmüyordum” dedi. Başta bunun bir şaka olduğunu düşünen Llosa, şöyle konuştu: “Uyanmıştım, sabahın 5’inden beri çalışıyordum, telefon çaldı, Patricia (eşi) geldi ve bana, ‘İngilizce konuşan bir bey aradı, telefon kesildi’ dedi. Meğer arayan Nobel Akademisi Genel Sekreteri’ymiş...”
Marquez’in gözünü morartmıştı
PERULU yazar Mario Vargas Llosa’nın Nobel’e layık görülmesi akıllara, kendisinden önce bu ödülü alan Kolombiyalı Gabriel Garcia Marquez ile 1976’da yaşadığı kavgayı getirdi. Vargas Llosa ile Marquez 1976’da herkesin ortasında yumruk yumruğa kavga etmişlerdi. O günden bu yana küs olan iki yazar kavgalarının ardındaki nedeni sır olarak sakladı. Ancak kavga sonrası Marquez’i morarmış gözüyle görüntüleyen bir gazeteci 2007’de olayla ilgili yazdığı yazıda kavganın Vargas Llosa’nın karısı yüzünden çıktğını öne sürdü.
13 KİTABI TÜRKÇEYE ÇEVRİLDİ
Kent ve Köpekler
Çev.: Roza Hakmen
Teke Şenliği
Çev.: Peral Bayaz Charum
Don Ribogerto’nun Not Defterleri
Çev.: Peral Bayaz Charum
Üveyanneye Övgü
Çev.: Celâl Üster
Palomino Molero’yu Kim Öldürdü Çev.: Ülker İnce
Mayta’nın Öyküsü
Çev.: Armağan İlkin
Cennet Başka Yerde
Çev.: Saliha Nilüfer
Elebaşılar- Hergeleler
Çev.: İnci Kut
Julia Teyze
Çev.: İsmet Birkan
And Dağlarında Terör
Çev.: İnci Kut
Masalcı / Çev.: Celâl Üster
Yeşil Ev / Çev.: Alev Er
Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu
Çev.: Sargut Sölçün
Yazarlık kariyeri boyunca 30’dan fazla roman, oyun ve deneme kaleme alan yazarın en ünlü eserleri Türkçeye de çevrilen “Katedral’de Konuşma” ve “Yeşil Ev”. 1995’te İspanyolca konuşan ülkelerin en saygın edebiyat ödülü Cervantes Ödülü’nü alan Vargas Llosa ilk uluslararası çıkışını 1960’larda yazdığı ve Peru askeri akademisindeki deneyimleri üzerine kurulan “Kahramanın Zamanı” adlı eseri ile yaptı. Ülkesinde büyük tartışmalar yaratan kitabın kopyaları bizzat akademi subayları tarafından halkın önünde yakıldı.
Bolivya’da büyüdü
Perulu yazarın hayat hikâyesi ise 1936 yılında ülkenin büyük kentlerinden biri olan Arequipa’da başladı. Anne-babasının boşanması yüzünden büyükanne ve büyükbabası tarafından Bolivya’da büyütüldü.
Devlet başkanı olamadı
1959’da Paris’e taşınan yazar, orada dil dersleri verdi, bir yandan da AFP için muhabirlik yaptı. ABD, Güney Amerika ve Avrupa’da birçok üniversitede ders veren Vargas Llosa, halen ABD’deki ünlü Princeton Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapıyor. 1990’da devlet başkanlığı için yarışan Vargas, şu anda yolsuzluk suçundan hapiste yatan rakibi Alberto Fujimori’ye karşı kaybetti.
Şaka sanmış
Nobel’e layık görüldüğünü öğrendiğinde çok şaşırdığını belirten Perulu yazar, Kolombiya radyosu RCN’ye yaptığı açıklamada, “Adaylar arasında olduğumu bile düşünmüyordum” dedi. Başta bunun bir şaka olduğunu düşünen Llosa, şöyle konuştu: “Uyanmıştım, sabahın 5’inden beri çalışıyordum, telefon çaldı, Patricia (eşi) geldi ve bana, ‘İngilizce konuşan bir bey aradı, telefon kesildi’ dedi. Meğer arayan Nobel Akademisi Genel Sekreteri’ymiş...”
Marquez’in gözünü morartmıştı
PERULU yazar Mario Vargas Llosa’nın Nobel’e layık görülmesi akıllara, kendisinden önce bu ödülü alan Kolombiyalı Gabriel Garcia Marquez ile 1976’da yaşadığı kavgayı getirdi. Vargas Llosa ile Marquez 1976’da herkesin ortasında yumruk yumruğa kavga etmişlerdi. O günden bu yana küs olan iki yazar kavgalarının ardındaki nedeni sır olarak sakladı. Ancak kavga sonrası Marquez’i morarmış gözüyle görüntüleyen bir gazeteci 2007’de olayla ilgili yazdığı yazıda kavganın Vargas Llosa’nın karısı yüzünden çıktğını öne sürdü.
13 KİTABI TÜRKÇEYE ÇEVRİLDİ
Kent ve Köpekler
Çev.: Roza Hakmen
Teke Şenliği
Çev.: Peral Bayaz Charum
Don Ribogerto’nun Not Defterleri
Çev.: Peral Bayaz Charum
Üveyanneye Övgü
Çev.: Celâl Üster
Palomino Molero’yu Kim Öldürdü Çev.: Ülker İnce
Mayta’nın Öyküsü
Çev.: Armağan İlkin
Cennet Başka Yerde
Çev.: Saliha Nilüfer
Elebaşılar- Hergeleler
Çev.: İnci Kut
Julia Teyze
Çev.: İsmet Birkan
And Dağlarında Terör
Çev.: İnci Kut
Masalcı / Çev.: Celâl Üster
Yeşil Ev / Çev.: Alev Er
Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu
Çev.: Sargut Sölçün