Ebedi gençlik ilaçları geliyor

Bilimadamları ölümsüzlük enzimi ‘telomerase’in işleyişini düzenleyerek normalde 75 kez bölünen hücrenin 220 kez bölünmesini sağladılar ve hücrenin ömrünü uzattılar. Gelecekte yaşlılığı geciktirici ilaçların üretilebileceği ve insan ömrünün uzayacağı belirtiliyor. Bu rüya gerçek olursa, M.S. 1’inci yüzyılda sadece 18 yıl olan ve 2 bin yılda üç katından fazla artarak Batı’da 78 yıla çıkan insan ömrü, belki de 120 yıla çıkabilecek.

ABD'li bilim adamları, yaşlanmayı geciktirebilecek ilaçlar geliştirilmesi açısından önemli bir adım attı. Bilim adamları hücrelerde bulunan ve ölümsüzlük enzimi ‘telomerase’ ile oynayarak normalde 75 kez bölünüp ölen hücrenin 220 kez bölünmesini sağladılar.

Ölümsüzlük sırrı insanın hücrelerinde saklı. Hücrelerde telomerase enzimi tarafından üretilen ‘telomere’ diye anılan bir çeşit vücut saati yer alıyor. Telomereyi bir muma benzetmek mümkün. Hücre bölündükçe mum yanıyor ve mum tükendiğinde hücre de ölüyor. Bu teori sadece yumurta ve sperm hücreleriyle tümör hücrelerinde işlemiyor. Biyologlar geçtiğimiz Ocak ayında nasıl olup da bu hücrelerdeki ‘telemore’nin erimediğini çözdüklerini açıkladılar.

Bilimadamları bu hücrelerdeki işleyişin diğer doku hücrelerine de adapte edilerek hücrenin ömrünün uzatılabileceğini belirtmişlerdi. Ancak ‘telomere’ enzimiyle oynanan hücrelerde tümör oluşması riski sözkonusuydu. Nature Genetics dergisinin Ocak sayısında bilimadamları laboratuvar ortamında hücrelerin ‘telemore’ işleyişine müdahale ederek hücrelerin ömrünü uzatmayı başardıklarını açıkladılar. En önemlisi de bu hücrelerde kansere yol açabilecek bir anormal bir gelişmeye rastlanmadı.

Araştırmalardan biri ABD'de Geron Şirketi tarafından yapıldı. Choy-Pik Chiu'nun başkanlığında gerçekleştirilen deneyde bilimadamları normalde 50 kez bölünen hücrelerin en az 200 kez bölünmesini sağladılar. Diğer araştırma ise Dallas'taki Teksas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi'ne bağlı Woodring Wright ve Jerry Shay adlı bilimadamları tarafından yapıldı. Araştırmacılar hücrelerin 280 kez bölündüğünü açıkladılar.

Bu da insanın daha geç yaşlanması ve ömrünün uzaması anlamına geliyor.

İki araştırma grubu da ‘telomerase’ enzimini harekete geçirerek ‘telomere’yi kısaltan sistemi devredışı bırakmayı başardılar. Normal hücrelerde ‘telomerase’ enzimini üreten gen kapalı. Bilimadamları şimdi bu hücrelere açık ‘telomerase’ geni enjekte ederek enzimi artırmayı başardılar, hücrelerin ömrü uzadı.

Tabii bu ‘telomerase’ üreten genden nakledilmesi halinde hiçbir risk olmadan insan ömrünün uzayacağı anlamına gelmiyor. Kanser riski nedeniyle araştırmaların sürmesi gerekiyor. Ayrıca bilimadamlarının niyeti insana doğrudan gen takviyesi yapmak değil, araştırmacıların amacı riski en aza indirerek, enzimi düzenleyici, böylece yaşlılığı geciktirici ilaçlar üretmek.

Geron Şirketi'nin Bilim Bölümü Başkanı Dr Calvin Harley, telomerase genini açıp kapayan ilaçlar geliştirilip geliştirilmediği konusundaki soruya, ‘Elimizde bazı veriler var’ diye yanıtladı.