'Durum 4 saat önce değişti'

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün Finlandiya'nın başkenti Helsinki'deki tarihi zirvede buluştu. İlk kez baş başa görüşen iki lider arasındaki toplantıdan, "ilişkilerin düzeltilmesi" yönünde ortak irade çıksa da, zirveye Moskova Yönetimi'nin 2016'daki ABD Başkanlık seçimlerine müdahalesine ilişkin yorumlar damga vurdu. Trump'ın Amerikan istihbaratına karşı Rusya'nın yanında yer alan bir pozisyon sergilemesi ABD'de büyük tepki yarattı.

'SOĞUK SAVAŞ BİTELİ ÇOK OLDU'
Yaklaşık iki saatlik toplantı sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında ABD lideri, Soğuk Savaş sürecinde bile iki ülkenin güçlü diyaloğu sürdürmeyi başardığını belirterek, şu çıkışı yaptı: "İlişkilerimiz hiç şimdiki kadar kötü olmamıştı. Fakat bu durum, yaklaşık 4 saat önce değişti. Hiç bir şey basit olmayacak. Ancak Rusya ile diyalog yolunu seçiyorum. Bu adımın tüm siyasi risklerini de üstlenmeye hazırım." Rusya lideri ise dünyadaki sorunlarla birlikte çalışma ile başa çıkılabileceğini vurguladı. Trump gibi Soğuk Savaş'a değinen ve bu durumun yıllar önce sona erdiğini belirten Putin, "İkili ilişkilerdeki zorluklar için objektif bir gerekçe bulunmuyor" yorumunda bulundu.

'TRUMP'I İSTEDİM'
Zirvede Rusya'nın başkanlık seçimlerine müdahalesi iddiaları da görüşüldü. Basın toplantısında Putin, Trump'ın konuya temas ettiğini söyleyerek, "Daha önce birçok kez söylediğim gibi Rusya devleti, seçim süreçleri de dahil olmak üzere ABD'nin içişlerine hiçbir zaman müdahale etmedi ve hiçbir zaman müdahale etmeyecek" dedi. Rus lider, seçimleri Trump'ın kazanması yönündeki beklentisini de "Evet, istedim, çünkü ABD ve Rusya ilişkilerini normalleştirmekten bahsediyordu" şeklinde dile getirdi.

'MÜDAHALE İÇİN NEDEN YOK'
ABD Başkanı Trump ise ülkesindeki Rusya soruşturmasının iki ülkeyi birbirinden ayırdığını söyledi. Bu sürecin ülkesi için bir felaket olduğunu savunan Trump'a dün sabah attığı şu tweet de soruldu: “ABD’nin yıllardır süren ahmaklığı ve akılsızlığı, şimdi de cadı avı nedeniyle Rusya ile ilişkiler hiçbir zaman bu kadar kötü olmamıştı." Bu mesajını açan Trump, Rusya'yı kısmen sorumlu gördüğünü söyleyerek, "Bence ABD de aptaldı, hepimiz aptaldık. Hepimiz suçluyuz. ABD, Rusya ile birlikte ileriye doğru bir adım atacak. Harika şeyler yapma şansımız var" dedi. ABD'deki istihbarat servislerine güvendiğini söyleyen Trump, Putin'in görüşme sırasında güçlü bir şekilde iddiaları reddettiğini söyledi. Trump, Rusya'nın seçimlere müdahale ettiğine inanmak için bir neden olmadığını da sözlerine ekledi. ABD lideri gelen tepkiler üzerine attığı bir tweet'te ise "ülkesinin istihbarat çalışanlarına güvendiğini fakat daha parlak bir gelecek için sadece geçmişe odaklanılmaması gerektiğini" savundu.

SURİYE’DE İŞBİRLİĞİ KARARI
Zirvede Suriye krizi de önemli gündem maddeleri arasında başı çekti. Rusya lideri Putin, “Suriye’de barış ve uzlaşma ortak çalışmanın ilk örneği olabilir” derken şunları ifade etti: “Suriye’de insani yardımın öncelik konusu haline geldiğine kanaat getirdik. Suriye’ye insani yardım ulaştırmak için işbirliği yapacağız. Rusya gerekli nakliye uçaklarını sağlamaya hazır. Suriye dışında da çok sayıda mülteci var. Başta Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere Suriye’yi çevreleyen tüm ülkelerde mülteci problemi yaşanıyor. Bu konuda da İran ve Türkiye ile neleri görüşüyorsak Batı’yla da ele almalıyız.”

‘YÜZBİNLER KURTULABİLİR’
ABD lideri Trump ise Putin ile Suriye meselesinde önemli bir adım attıklarını vurguladı. Suriye krizinin karmaşık olduğunu söyleyen Trump, Moskova-Washington işbirliği ile yüzbinlerce insanın hayatının kurtarılabileceğini ifade etti. DEAŞ’a karşı verilen başarılı mücadeleye değinen Başkan Trump, “Ancak teröre karşı mücadele kisvesi altında İran’ın Suriye ve tüm Ortadoğu bölgesinde etkisini yaymasına izin vermeyeceğiz. İsrail güvenliğinin sağlanması da hem bizim hem Rusya’nın görmek istediği bir durum” dedi. Putin, de “İsrail’in güvenliği bizim açımızdan da önemli bir konu” değerlendirmesinde bulundu.

'TOPU TRUMP'A ATTI'
Basın toplantısının en dikkat çeken anı, Suriye meselesine ilişkin bir soru sırasında yaşandı. Bir gazeteci, "Trump zirve öncesi Suriye konusunda topun Rusya'nın sahasında olduğunu söyledi. Zirveden sonra top nerede" diye sordu. Putin ise bir Dünya Kupası topunu eline alarak Trump'a verdi. Trump da, "çocuğu için güzel bir armağan olacağını" söyleyerek topu First Lady Melania'ya attı.

TRUMP'A HAİN SUÇLAMASI
Trump'ın Rusya'nın başkanlık seçimlerine müdahalesine ilişkin Moskova'dan yana tavır alması ABD'de tepki çekti. Eski CIA Direktörü John Brennan, “Trump’ın performansı, ağır suçların ve kabahatlerin eşiğini aşıyor. Bu, hainlikten başka bir şey değil. Cumhuriyetçi Yurtseverler: Neredesiniz?” yazdı. Demokratların Senato lideri Chuck Schumer de “ABD Başkanı’nın Amerikan emniyeti, savunma yetkilileri ve istihbarat servislerine karşı Putin’in yanında olması düşüncesizce, tehlikeli ve zayıflıktır” yorumunda bulundu. Cumhuriyetçi Senatör Jeff Flake ise Trump’ın sözlerinin “utanç verici” olduğunu yazdı. Ulusal İstihbarat Ajansı Direktörü Dan Coats, "Rusya'nın ABD demokrasisinin altını oyma girişimleri konusunda net olduk" dedi.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR