Dünyayı sarsan uçak kazasının sırrı çözülüyor
Güncelleme Tarihi:
Brezilya kulübü Chapecoense'nin, üçü hariç tüm futbolcularının ölümüne neden olan Kolombiya'daki uçak kazasına dair sır perdesi aralanıyor. Peki Chapecoense kafilesini taşıyan uçağın düşmesinde ihmal var mı? Varsa bu ihmal kime ait?
İşte Kolombiya'nın Medellin kentine giderken düşen uçaktaki 77 kişiden 71'inin ölümüne yol açan kazayla ilgili merak edilen sorular ve yanıtları...
"Uçağın yeterli yakıtı yoktu" iddiası doğru mu?
British Aerospace 146 Avro RJ85 tipi uçağın, bir depo yakıt ile uçabileceği maksimum mesafe 2 bin 965 kilometre. Bu, uçağın yola çıktığı Bolivya kenti Santa Cruz ile Medellin arasındaki uzaklıkla hemen hemen eş değerde bir mesafe. Uçuş boyunca her şey planlandığı gibi gitse bile, uçak inişe geçtiğinde çok az bir yakıtı olacağı kesin. Nitekim öyle de oluyor... Chapecoense kafilesini taşıyan uçak, Medellin havalimanına yaklaşırken 'yakıt sorunu' yaşadığını belirterek iniş izni istiyor. Ancak daha önce bir başka uçak, farklı bir sorun nedeniyle acil durum bildiriminde bulunduğu için, kule bu uçağa öncelik tanıyor ve BAe 146'ye 7 dakika beklemesini söylüyor. BAe 146 da bunun üzerine havada turlamaya başlıyor. Bu sırada yakıtı tamamen bitiyor ve bu yüzden elektrik arızası yaşıyor. Kule, uçağa iniş izni verdiğinde ise artık her şey için çok geç kalınmış oluyor.
Peki burada ihmal kimin?
İhmal, yakıtı bitmek üzere olan uçağın pilotunun kuleye 'resmen acil durum' bildiriminde bulunmaması. Acil durum ilan etmediği için, iniş önceliğini diğer uçağa kaptırıyor. Pilot, yakıt limit altına düştüğünde acil durum ilan etmeliydi.
Pilot neden acil durum bildiriminde bulunmamış olabilir?
Pilotlar arızadan emin olmadan, kolay kolay acil durum ilan etmezler. Gereksiz yere acil durum ilan etmekten çekindiği için böyle davranmış olabilir. Ya da diğer uçağın inmesini beklemeye yetecek kadar yakıtı olduğunu düşünmüş olabilir. Ayrıca acil durum ilan etmek maliyetli bir seçenek. Acil durum ilanı halinde; piste köpük sıkılması, ambulans ve itfaiye ekiplerinin pist kenarında hazır bekletilmesi gibi önlemler alınır.
Menzili belli olan bir uçak neden bu denli uzun bir güzergâha veriliyor?
Ekonomik faktörler yakıtın ucu ucuna planlanmasını gerektirebiliyor. Bu riskli bir durum. Alınan bu risk, pilotun uçuş boyunca daha dikkatli hareket etmesini ve şansın da yanında olmasını zorunlu kılıyor.
Yakıt planlamasını kim yapıyor?
Bolivya merkezli havayolu şirketi LaMia'nın sevk (dispatch) birimi.
Sonuç olarak; uçuş öncesi yakıt planlamasını yapan şirketin ilgili birimi, bir risk alıyor ve pilotun iniş öncesindeki ihmali kazayı doğuruyor.
Cengiz Özbek