Dünyanın ateşi yükseldi

Küresel ısınmanın etkileri dünya yüzeyinde her geçen gün biraz daha fazla hissediliyor. Dünya Meteoroloji Örgütü, 2005 yılının konu ile ilgili ölçümlerin başladığı 1861 yılından bu yana kaydedilen en sıcak ikinci yıl olduğunu ortaya çıkardı. Ölçümlerini tamamlayan örgüt, 2006 yılı Mart ayında konu ile ilgili resmi açıklamayı yapmaya hazırlanıyor.

2005 yılında dünya genelindeki ortalama sıcaklığın, 1961-1990 ortalaması olan 14 santigrat derecenin 0,48 derece üstünde olduğu kaydedildi.

EN SICAK YIL 1998 İDİ

Dünyada kaydedilen en sıcak yıl olma rekoru hala 1998 yılında bulunuyor. 1998 yılı, dünya ortalamasından 0,54 derece daha sıcak geçmişti. 2005’in yıl ortalaması bakımından en sıcak yıl olmamasına rağmen Haziran ve Ekim ayları en sıcak Haziran ve Ekim olarak tarihe geçti.

Dünya üzerindeki bu önemli artışların etkisi yıl boyunca hissedildi. Afrika, Avustralya, Brezilya, Çin ve ABD’de sıcaklıklar pek çok kez mevsim normallerinin üzerinde seyretti. Avustralya’da da 2005 yılı 1910 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. Yılın ilk 5 ayında sıcaklıklar mevsim normallerinin 1,75 derece üzerinde ölçüldü. Hindistan, Pakistan ve Bangladeş’te Mayıs-Haziran döneminde yaşanan sıcak rüzgarlar, ölçülen en yüksek sıcaklıkları 45 ila 50 dereceye kadar çıkardı. Hindistan’da 400 kişi hayatını kaybetti.

Çin’de 2005 yazı, 1951 yılından bu yana en sıcak yaz olarak geçti, Cezayir’de yazın hava sıcaklıkları 50 dereceye kadar yükseldi, Fas’ta ise Ocak ayında etkili olan soğuk hava dalgası sıcaklıkları -14 dereceye kadar düşürdü.

AŞIRI KURAKLIK ORMAN YANGINLARI VE AÇLIK GETİRDİ

Afrika’da aşırı sıcaklık beraberinde kuraklık getirdi. Malavi’de en az 5 milyon kişi son 10 yılın en kurak döneminde açlıkla burun buruna geldi.

Ekim 2004 ile Haziran 2005 dönemi arasında İngiltere, Fransa, İspanya ve Portekiz’e normalin yarısından daha az miktarda yağmur yağdı. İspanya ve Portekiz 1940’lardan bu yana en kötü kuraklığı yaşarken iki ülke de oldukça ciddi orman yangıları ile mücadele etmek zorunda kaldı.

Ocak-Mayıs 2005 döneminde Avustralya’ya sadece 168 milimetre yağmur düştü. Bu miktar 1900’den bu yana kayda geçen en düşük ikinci miktar oldu.

AŞIRI YAĞMURLAR DA CAN ALDI

Dünya bir taraftan aşırı kuraklıkla mücadele ederken diğer taraftan da aşırı yağmurlar can aldı. Muson bölgesinde Haziran-Eylül döneminde görülen aşırı yağışlar Hindistan’ın güneyinde 20 milyon kişiyi etkiledi ve 1800’den fazla kişinin ölümüne neden oldu.

Ekim ayında da Çin’in güneyinde 21 milyon insanın etkilendiği yağışlarda en az 170 kişi hayatını kaybetti.

YAĞIŞLAR AVRUPA’DA DA CAN ALDI

Aşırı yağışlar Avrupa’da da can aldı. Mayıs-Ağustos döneminde Romanya, Bulgaristan ve Macaristan’da seller etkili oldu. Ağustos ortalarında İsviçre, Avusturya, Güney Almanya ve Çek Cumhuriyeti sele teslim oldu. Romanya’da 66 kişi sel yüzünden hayatını kaybetti.

Pakistan’da da aşırı soğuklar kış boyunca etkili oldu. Şubat ayında Hindistan’da 230 kişi donarak can verdi Pakistan’da da 360 kişi soğuktan dolayı yaşamını yitirdi.

2005 KASIRGALAR YILI OLDU

2005 yılı, kasırgalar için de oldukça yoğun geçti. Bu yıl 26 tropik fırtına yaşanırken bunların 14’ü kasırga olarak kayda geçti. Bu kasırgaların 7’sinin 3’üncü kategoriden yüksek olduğu kaydedildi.

2005 yılında yaşanan kasırgaların en büyüğü ise Katrina Kasırgası oldu. 1928 yılından bu yana ABD’de etkili olan en güçlü kasırga olan Katrina, en az 1300 kişinin ölümüne neden oldu.

Ozon tabakası da 2005 yılındaki bu mevsim anormalliklerinden nasibini aldı. Uydu gözlemlerine göre Ozon deliği 2000 ve 2003 yıllarının ardından en geniş üçüncü yılını yaşadı.