Dünyada bir ilk! Gönüllülere koronavirüs bulaştıracaklar

İngiltere'de yapılacak klinik denemelerde, koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığına karşı kullanılan ilaçları ve aşıları denemek amacıyla genç gönüllülere virüs bulaştırılacak. İngiltere, böyle bir uygulama başlatan ilk ülke olacak.

Virüs bulaştırma konusunda etik onayı alan ve 18-30 yaş arası 90 gönüllüyü içeren araştırma önümüzdeki haftalarda başlayacak.

Gönüllü denekler, sağlık uzmanlarının gözetiminde koronavirüse maruz kalacak.

İngiltere'de Kovid aşısı yapılanların sayısı 15 milyonu aştı.

Sıtma, tifo, kolera ve grip gibi hastalıklara karşı tedavi geliştirmek amacıyla, bu hastalıklara neden olan virüs veya bakterilerin kasıtlı olarak bulaştırılması yöntemi daha önce de kullanılmıştı.

Araştırmacılar, ne miktarda koronavirüsün enfeksiyona yol açtığını ve bağışıklık sisteminin ne şekilde tepki verdiğini inceleyecek.

Bu şekilde doktorlar Kovid-19 hastalığı ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olacak ve bu bilgi hastalığa karşı aşı ve tedavi geliştirilmesinde kullanılacak.

Klinik denemeler; İngiltere hükümetinin Aşı Görev Gücü, Imperial College üniversitesi, Royal Free Hastanesi ve kasıtlı virüs bulaştırma modelleri geliştiren hVIVO adlı şirket tarafından yürütülecek.

Aşı Görev Gücü'nden Clive Dix, "İngiltere için bir miktar güvenli ve etkili aşıyı garanti altına almış olsak da Kovid-19'a karşı yeni aşı ve ilaçları geliştirmeye devam etmek gerekiyor" dedi ve ekledi:

"Bu denemeler sayesinde virüsün nasıl işlediği konusunda bilgi sahibi olacağız ve hangi aşıların enfeksiyonu en iyi şekilde önleyebileceğini anlayabileceğiz."

Analiz: James Gallagher - BBC Sağlık ve Bilim Muhabiri

Kovid-19'a karşı etkili olduğu bilinen aşılar olmasına rağmen neden böyle tip klinik deneylere ihtiyaç duyuluyor ve hangi sorulara yanıt aranıyor?

• Enfeksiyonun başlaması için ne kadar virüs gerekiyor?
• Bağışıklık sistemi ilk savunma tepkisini nasıl gösteriyor?
• Kimlerin semptom gösterip göstermeyeceği tespit edilebilir mi?

Ayrıca, geliştirilen yeni aşılar var ve mutasyon sonucu yeni koronavirüs varyantları ortaya çıkıyor.

İngiltere'de nüfusun önemli bir kısmı aşılanmış olacağı için ileri tarihlerde Kovid aşı denemeleri yürütmek çok daha zorlaşacak.

Ancak az sayıda gönüllüyü içeren bu tür klinik denemeler sayesinde, daha sonra geliştirilen aşıların öncekilerle kıyaslanması veya aşıların yeni varyantlara karşı koruyucu olup olmadığı gibi bazı önemli sorulara yanıt bulunabilecek.

Imperial College'dan Dr. Chris Chiu, "18-30 yaş arası gönüllülerden bu araştırmaya katılmalarını ve virüsün insanları nasıl enfekte ettiğini ve insanlar arasında nasıl bu kadar yayılabildiğini anlamamıza yardımcı olmalarını istiyoruz" dedi.

Gönüllüler sağlıklı olduklarının tespiti ve daha önce virüsü kapmamış olduklarından emin olmak için sağlık taramasından geçirilecek.

Daha sonra burunlarından püskürtme yoluyla virüs bulaştırılacak ve 14 gün hastanede karantinaya ve sağlık ekipleri tarafından yakın takibe alınacak.

Virüsün burunda nasıl çoğaldığına ve semptomlar belirmeden önce enfeksiyonun ilk aşamasının nasıl geliştiğine bakılacak.

Gönüllülere, deneme sürecinde ve yıl içinde daha sonraki testlerde harcadıkları zaman için 4500 sterlin (6230 dolar) ödenecek.

Başlangıçta, Mart ayında salgın ilk başladığında İngiltere'de dolaşımda olan koronavirüs kullanılacak. Bu virüsün sağlıklı bireyler için düşük risk içerdiği biliniyor.

Daha sonra ise onay verilmiş aşılardan biri az sayıdaki gönüllüyle uygulanacak ve ardından bu kişiler yeni varyantlara maruz bırakılarak hangi aşının daha etkili olduğuna bakılacak. Ancak klinik denemelerin bu aşaması için henüz onay verilmediği belirtiliyor.