Dünya ilk kez Gazze’de ‘ateşkes’ istedi: ABD bu kez engellemedi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) dün yapılan oturumda Gazze’de Ramazan ayı boyunca ateşkes çağrısı yapan ve tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılmasını talep eden karar tasarısını kabul etti. 14 destek oyuna karşılık ABD çekimser oy kullandı. Daha önce 7 Ekim’den bu yana BMGK’da üç adet ateşkes tasarısını veto ederek katliamın durmasını engelleyen ABD, bu sefer çekimser kalarak tasarının geçmesine izin verdi.

BAŞARISIZLIK AFFEDİLEMEZ

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kararın kabul edilmesini, X isimli platform üzerinden yorumladı. “Güvenlik Konseyi, Gazze konusunda uzun süredir beklenen, derhal ateşkes sağlanmasını ve tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep eden bir kararı az önce onayladı” diyen Guterres, “Bu kararın mutlaka uygulanması gerekiyor. Başarısızlık affedilemez olacaktır” diye ekledi.

ABD KISMEN DESTEKLEDİ

Çin ve Rusya’nın yanı sıra Birleşmiş Milletler’deki 22 ülkeli Arap Grubu’nun da desteklediği tasarının başarılı oylamasından sonra konuşan ABD’nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, tasarının içindeki hedeflerden bazılarını tamamen desteklediklerini ancak Hamas’ın kınanması metne eklenmediği içi ‘Evet’ oyu veremediklerini belirtti.

ABD’Lİ ELÇİNİN SÖZLERİ

Büyükelçi Thomas-Greenfield, “Konseyin, herhangi bir ateşkesin tüm rehinelerin serbest bırakılmasıyla birlikte gelmesi gerektiğini açıkça ifade etmesi önemliydi. Daha da önemlisi, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması, kıtlığın giderek arttığı bir dönemde Gazze’ye çok daha fazla insani yardımın ulaşmasını sağlayacak ve düşmanlıkların sürdürülebilir bir şekilde durdurulması için çalışma fırsatı sunacaktır” dedi.

POLİTİKAMIZ DEĞİŞMEDİ

Karardan sonra Hürriyet’in de aralarında bulunduğu basın mensuplarına konuşan Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby, “Oyumuz, politikamızda bir değişikliği temsil etmiyor, tekrar ediyorum, değişiklik temsil etmiyor” dedi ve şunları ekledi: “Biz hâla bir ateşkes görmek istiyoruz. Biz bütün rehinelerin dönmesini görmek istiyoruz ve biz Gazze halkına daha fazla insani yardımın verildiğini görmek istiyoruz.” ABD, geçtiğimiz hafta cuma günü BMGK’ya bir ateşkes tasarısı sunmuş ancak o tasarı, Rusya ve Çin tarafından “karar taslağında kayıtsız şartsız ateşkes çağrısı olmaması” sebebiyle veto edilmişti.

RAMAZANDA ACİL ATEŞKES

Kararda, BMGK’nın Filistin meselesine ilişkin şimdiye kadar kabul edilen kararları hatırlatılarak, tüm tarafların uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyma yükümlülüğü bulunduğu belirtildi.

Kararda, Gazze Şeridi’ndeki korkunç insani durum hakkında derin endişe duyulduğunun altı çizilerek, Mısır, Katar ve ABD tarafından yürütülen diplomatik çabalar tasdik edildi. “Ramazan ayında tüm tarafların saygı duyacağı acil ateşkes sağlanması, bunun sürdürülebilir ateşkese yol açması ve tüm rehinelerin acil ve koşulsuz serbest bırakılması” talep edilen kararda, rehinelerin insani ve tıbbi yardımlarının karşılanması için erişim sağlanması istendi.

NETANYAHU ABD’YE TEPKİ GÖSTERDİ

GAZZE’de sürdürülebilir ateşkese dönüşecek şekilde ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması talep edilen tasarının kabul edilmesi sonrası İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Washington’a daha önceden planlanmış olan bir İsrail heyeti ziyaretini iptal etti. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, İsrail liderinin Stratejik İlişkiler Bakanı Ron Dermer başkanlığındaki İsrail heyetinin Washington ziyaretini iptal ettiği bildirildi. Açıklamada, “ABD daha birkaç gün önce ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması arasında bağlantı kuran BMGK’daki istikrarlı pozisyonundan çekilmiştir. Bu geri çekilme hem savaş çabalarına hem de rehinelerin serbest bırakılması çabalarına zarar vermektedir çünkü Hamas’a rehineleri serbest bırakmadan ateşkesin onaylanabileceğine dair uluslararası baskı oluşturulduğu umudunu vermektedir”  dendi.

TÜRK DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: OLUMLU BİR ADIM

BMGK karar tasarısının onaylanmasına ilişkin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “BM Güvenlik Konseyi’nin, Ramazan ayı boyunca Gazze’de acil ateşkes ilan edilmesini ve ayrıca Gazze’ye insani erişim sağlanmasını talep eden kararını olumlu bir adım olarak görüyoruz. Temennimiz, İsrail’in bu kararın gereklerini bir an evvel yerine getirmesidir. Gazze’deki insani felaketin sona ermesi ve İsrail-Filistin meselesine kalıcı bir çözüm bulunabilmesi için uluslararası kamuoyunu İsrail’e karşı ortak bir tutum takınmaya çağırıyoruz” denildi. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de kararı ümit veren bir gelişme olarak yorumladı. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Çelik, “Kuşkusuz bu karar, başta küresel vicdanı temsil eden Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan olmak üzere küresel vicdana kulak veren liderlerin yürüttükleri yoğun diplomasinin sonucudur. Bu kararın, en kısa zaman ‘kalıcı’ bir ateşkese yol açması gerektiğine inanıyoruz” dedi.          (ANKARA)

HAMAS: MEMNUNUZ

Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada, “BMGK’nin bugün yaptığı acil ateşkes çağrısını memnuniyetle karşılıyoruz. Her iki taraftaki esirlerin serbest bırakılmasına izin veren bir esir takası sürecine bir an önce girişmeye hazır olduğumuzu teyit ediyoruz” denildi.

KARAR BAĞLAYICI MI DEĞİL Mİ:

BM Şartı’nın 25. Maddesi’ne göre, BMGK’da alınan kararlar bağlayıcı nitelikte. Ancak ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield’in BM oturumunda, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby ve Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller’ın basın toplantısında BMGK kararı için “bağlayıcı değil” ifadeleri ilk günden tepkilere neden oldu.

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK:

İsrail’in, şu andan itibaren ateşkes şartlarına uyması beklenirken, aksine İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz da, dün kararın açıklanmasının ardından “ateşi kesmeyeceğiz açıklaması” yapması, İsrail’in karara uymayacağı sinyalini vermiş durumda.

İSRAİL KARARA UYMAZSA NE OLUR:

İsrail karara uymazsa herhangi bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı konusunda şuan için BM’den bir açıklama yok ancak BMKG isterse barış gücü gönderme, ekonomik yaptırımlar ya da tampon bölge oluşturma gibi yaptırım kararları da alabilir.