Güncelleme Tarihi:
ABD ile Rusya arasında olası bir esir takası konusunda sessiz müzakereler bir yıldan uzun bir süredir devam ediyordu.The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich ve ABD vatandaşı Paul Whelan'ın da aralarında bulunduğu isimler olası bir anlaşma için sabırsızlanıyordu ancak görüşmeler her seferinde bir tarafın itirazı ile sona eriyordu.
25 Haziran tarihinde yapılan gizli toplantı ise takas müzakerelerinde bir dönüm noktası oldu. ABD ortaya Rusya, ABD ve Avrupa'daki hapishanelerde bulunan yirmi dört tutuklunun dahil olduğu bir teklif attı. New York Times'a göre, bu her iki tarafın düşündüğünden çok daha büyük ve karmaşık bir anlaşmaydı.
Rus casuslar teklifi Moskova'ya geri götürdüler ve sadece birkaç gün sonra CIA müdürü, esir takasının genel parametrelerini kabul eden bir Rus casus şefiyle telefondaydı. Perşembe günü, yedi farklı uçak Türkiye'ye indi. Uzun zamandır düşman olan iki ülke arasındaki tarihi takas Türkiye sayesinde başarı ile tamamlandı.
Takas operasyonu, müzakere sürecinin başından takasların gerçekleştirildiği son ana kadar MİT tarafından yönetildi. Takas faaliyetinin bütün güvenlik önlemleri, lojistik planlamaları ve ihtiyaçları MİT tarafından karşılanırken taraflar arasındaki iletişim ve koordinasyon da Türk istihbaratı üzerinden sağlandı.
Daha önce Rusya ve Ukrayna arasındaki takas anlaşmalarında da kilit bir rol oynayan Türkiye başarılı rolü ile dünya basınında övgü topladı. Wall Street Journal gazetesi "Mahkum Takası Batı'ya Türkiye'nin Aracı Olarak Değerini Hatırlatıyor" başlıklı haberinde "ABD ve Rusya arasındaki esir takasına ev sahipliği yapmak, ülkesini Ukrayna savaşıyla ilgili müzakerelerin merkezine yerleştiren Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için bir başka diplomatik zafer anlamına geliyor." ifadelerini kullandı:
"Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich'in serbest bırakılmasını sağlayan takas, savaşın başladığı 2022 yılından bu yana Türkiye'nin ev sahipliği yaptığı çok sayıda esir değişimi arasında yer alıyor. Türkiye aynı zamanda Ukrayna tahılı için Karadeniz rotası müzakerelerinde de etkili oldu ve barış görüşmeleri gerçekleştirdi. Erdoğan Batı'dan bağımsız bir rota çizerken Moskova ile daha yakın ilişkiler kurdu."
Middle East Eye (MEE) da "Türkiye, WSJ muhabiri Evan Gershkovich'in serbest bırakılmasını sağlayan büyük Doğu-Batı tutuklu takasına aracılık etti" başlıklı haberinde takasın Soğuk Savaş'tan bu yana en büyük tutuklu değişimlerinden biri olduğuna dikkat çekti:
"Türkiye'nin takastaki rolü, NATO ittifakının bir üyesi olmasına rağmen kendisini ABD ile Moskova arasında nasıl bir aracı olarak konumlandırdığının altını çiziyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana Putin ile görüşmeye devam eden az sayıdaki NATO liderinden biri. Orta Doğu ülkeleri ise Rusya ve ABD arasındaki gerilimde taraf seçmekten kaçınarak kendilerini değerli arabulucular olarak lanse ettiler. "
ABD'li News York Times gazetesi, tarihi takasın Rusya'nın Ukrayna işgalinden bu yana Moskova ile Batı arasında önemli bir arabulucu haline gelen Türkiye'de yapıldığını yazdı ve çok ülkeli takasın Türk topraklarında gerçekleşmesinin Türkiye'nin dünya sahnesinde kilit bir aktör olduğunu göstermesine olanak sağladığını belirtti.
"TÜRKİYE DİPLOMATİK BİR AĞIR SİKLET GÜCÜ OLDUĞUNU BİR KEZ DAHA KANITLADI"
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da bugün Türkiye'nin oynadığı kritik role dikkat çekti ve "Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde uluslararası arenada barış ve istikrara katkıda bulunmaya devam ediyor." dedi.
Altun sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi;
"Türkiye, farklı ülkelerle farklı şekil ve düzlemlerde ilişkiler geliştirebilen diplomatik bir ağır siklet gücü olduğunu bir kez daha kanıtladı. Ülkemiz bu diplomatik kapasitesini farklı aktörlerle etkili iş birliği yoluyla barış ve istikrarın hizmetinde kullanmaktadır.
Türkiye, dün itibarıyla yedi farklı ülkeden 26 kişinin takasını sağlayarak son dönemlerdeki en kapsamlı esir değişim operasyonunu gerçekleştirdi. Türkiye’nin bu çok hassas müzakerelerin yönetiminde gösterdiği ciddiyet bölgedeki tüm sorunların çözümü için bir örnek teşkil etmiştir.
Türk istihbaratı, küresel anlamda rekabet ve hasımlık ilişkisi içinde olan güçlerin iletişimini gerektiren bu tarihi operasyon için diyalog ve arabuluculuk kanalları kurdu. Ülkemiz farklı taraflarla muhatap olan güvenilir bir ortak olduğunu bir kez daha gösterdi.
Türkiye, tüm uluslararası çatışmalarda açık diyalog kanallarını sürdürmeye kararlıdır ve tüm tarafların katılımını ve arabuluculuk faaliyetlerinin yürütülmesini kolaylaştıracak platformlar oluşturmaya devam edecektir."