Diplomatik değil siyasi hamle

ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması uluslararası gündemin en başına otururken, Trump’a sık sık sert eleştiriler yönelten New York Times gazetesi, bu kararın diplomatik değil siyasi olduğunu yazdı. Trump’ın seçim kampanyası sırasında Yahudi lobisinin önde gelenlerine Kudüs’ü başkent olarak tanıma sözü verdiğini yazan NYT, Amerikalı ünlü kumarhaneler zinciri sahibi Sheldon Adelson’ın Trump’tan bu sözü başkanlık koltuğuna oturmadan önce aldığını ve bunu Amerika Siyonist Organizasyonu Başkanı Morton Klein’e ilettiğini yazdı.

Gazete, Adelson’ın Trump’ın kampanyasına 20 milyon dolar bağışta bulunduğunu da belirtti. Başka kaynaklara göre ise Sheldon’ın Hillary Clinton karşıtı kampanyalara bağışları 25 milyon doları buldu. Trump, 2016’nın Mart ayında ABD’nin en güçlü lobi grubu Amerikan Halkla İlişkiler Komitesi’nde yaptığı konuşmada “Amerikan elçiliğini Yahudi halkının ebedi başkenti Kudüs’e taşıyacağız” demişti. NYT’nin haberine göre Trump’ın Ortadoğu’da temaslarda bulunan Yahudi damadı Jared Kushner, Washington yönetiminin bölgede ilişkilerini oturtmadan elçiliğin taşınmasının gösterdikleri çabaları baltalabileceğini söyledi. Bu, Adelson’u ve diğer İsrail yanlılarını ciddi şekilde kızdırdı. Bunun ardından Adelson, ekim ayında Beyaz Saray’da eşiyle birlikte katıldığı bir akşam yemeğinde bu konuyu açtı. Yemekte Kushner ve dönemin Beyaz Saray Başstratejisti Stephen Bannon da vardı. Bannon da elçiliğin taşınmasından yanaydı.

GAZETEYE TEŞEKKÜR İLANI

Yahudi lobisinin güçlü isimlerinden olan Adelson’un dışında Evanjelik Hıristiyan gruplar da Trump’a Kudüs’ün durumunun öncelikli bir mesele olduğunu hatırlattı. Çünkü Evanjelikler, Hz.İsa’nın geri dönmesi için Kudüs’ün İsrail hakimiyetinde olması gerektiğine inanıyor.

Sonunda Donald Trump, kendisine oy veren kesimlerin yanında saf tutarak Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etti. Donald Trump’ın destekçilerinden olan Cumhuriyetçi Yahudi Komitesi dün New York Times gazetesine Trump’ın Ağlama Duvarı’nda dua ederken göründüğü bir ilan verdi. Teşekkür ilanında “Söz verdin. Yerine getirdin” yazıyordu.

 BAKANLARI KARŞI ÇIKTI

New York Times, Trump’ın bu kararı alırken ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ve ABD Savunma Bakanı Jim Mattis’in tavsiyelerine aykırı hareket ettiğini yazdı. Buna göre Tillerson ve Mattis, bu kararın yurtdışındaki Amerikalı askerlere ve diplomatlara yönelik saldırılara yol açmasından endişelenmişti. Tillerson’ın sözcüsü ise Dışişleri Bakanı’nın karara karşı çıkmadığını sadece protesto olayları çıkması ihtimaline karşı Amerikan diplomatik temsilciliklerinin güvenlik ihtiyaçlarını belirlemek için zaman istediğini açıkladı. Trump, son olarak 27 Kasım’da Ulusal Güvenlik Konseyi’nin toplantısına katıldı. Kudüs’ün durumu ve Tel Aviv’deki Amerikan elçiliği konusunda toplantıya katılanlar Trump’a her 6 ayda bir olduğu gibi Tel Aviv’deki Amerikan elçiliğinin Kudüs’e taşınmasını erteleyecek imzayı atmasını ama başkenti Kudüs olarak ilan etmesini tavsiye etti. Trump da bu yolu izledi.