Oluşturulma Tarihi: Kasım 22, 2007 00:00
Bilim adamları deri hücrelerini laboratuvar ortamında kök hücreye çevirmeyi başardı.
Her tür organ ve dokuya dönüşebilen kök hücreler, sadece 4 gen yardımıyla elde edilebilecek. Böylece nakil için gerekli organlar laboratuvarda üretilebilecek. Yeni yöntemle, kök hücre konusundaki etik tartışmaları da bitirecek.
AMERİKAN ve Japon bilim adamlarından oluşan iki araştırma grubunun çabalarıyla oluşturulan yeni bir yöntem sayesinde, nakil için kullanılacak organlar, laboratuvarda yetiştirilebilecek; bir kaza sonucu kesilmiş ya da çok kötü biçimde zedelenmiş kollar, yeniden geliştirilebilecek. Deri hücrelerinde "zamanı geriye alan" ve onları her hücrede olduğu gibi ilk bulundukları hal olan kök hücreye çevirebilen yöntem, tıpta devrim olarak nitelendiriliyor.
Advanced Cell Technology’den Robert Lanza, AFP’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Yeni yöntem, simyacıların hayali olan ’kurşunu altına çevirmek gibi’ bir şey... Bu, kesinlikle bir Kutsal Káse. Hastanın, örneğin, yanağından birkaç hücre alıp onları laboratuvarda kök hücreye dönüştürüp istediğimiz dokuyu elde edebileceğiz."
Dini bir efsane olan Hz. İsa’nın son şarabını içtiği "Kutsal Kase"ye yapılan bu gönderme, bilimsel sürecin olası dini etkileriyle de ilgili. Bilim adamları, bugüne kadar kök hücre elde edilebilmek için insan yumurtası ve embriyo (yaşamın ilk aşaması) kullanıyordu. Kök hücrelerin kanserden Alzheimer’a kadar birçok hastalığın çaresinin bulunabileceği araştırmalarda kullandıldığını savunan bilim adamlarına karşın, Vatikan, embriyoların yok edilmesinin "cinayet" olduğunu savunuyordu.
HASTAYA ÖZEL ORGAN
Dünyada ilk kez bir koyunu (Dolly) kopyalayan İskoç bilim adamı Ian Wilmut, yeni yöntemden sonra embriyo klonlamayı bıraktığını açıkladı. Yeni yöntemin olası yararlarını "çok büyük" diyerek niteleyen bilim adamlarına göre, son buluşun en önemli avantajlarından biri "hastaya özel organ" yetiştirilebilecek olması. Hastadan alınan deri hücreleriyle üretilecek kök hücre sayesinde gerekli doku ve organlar laboratuvar ortamında yetiştirilip hemen hastaya nakledilecek. Organlar hastanın kendi genetik şifresini içereceği için vücut tarafından reddedilme riskleri de olmayacak.
Alzheimer, kanser, diyabet ve daha birçok hastalığın daha iyi anlaşılmasını sağlayacak yöntem sayesinde daha etkili ilaçlar da geliştirilecek. Yöntemin nispeten basit ve ucuz olması, bir deri hücresini kök hücreye çevirmek için sadece 4 gene ihtiyaç olması da bir başka avantaj. Bu genler, cilt hücresinin kromozomlarını yeniden programlayarak onların vücuttaki diğer 220 hücre türünden herhangi birine dönüşebilmesini sağlıyor. Yöntemin tek dezavantajı, gereken 4 genin elde edilmesi amacıyla hücreye enjekte edilen bir "retro-virüs"ün mutasyona neden olma riski. Bu nedenle elde edilen kök hücrelerin tedavide kullanılması gecikecek, ancak ilaç çalışmalarında aksama yaşanmayacak.