Dansla anlaşıp dil öğreniyorlar
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 05, 2008 00:00
Bilimsel bir araştırmaya göre, bal arıları besin kaynaklarını birbirlerine tarif etmek amacıyla farklı dans stilleri kullanıyorlar. Dünyadaki 9 bal arısı ırkı, yabancı bir arının ’dans dilini’ kısa sürede öğrenebiliyor.
AVUSTRALYALI, Alman ve Çinli bilimadamları, bal arılarının nasıl anlaştığını çözmek amacıyla, Çin’in Fujian eyaletindeki Da Mey kanalı kıyılarına çeşitli kovanlar kurdu. 30 milyon yıl önce birbirinden ayrılan dokuz bal arısı türünden, birbirine coğrafi olarak en uzak yerlerde yaşayan Avrupa ve Asya arıları seçildi.
Kovanların içine yerleştirilen yüksek çözünürlüklü kameralar kullanan bilimadamları, arıların, türdeşleriyle ortak bir "dans dili" sayesinde anlaştığını keşfetti. Buna göre, keşfe çıkarak çiçek özü bulan arılar, kovanlarına döndüklerinde, besin kaynağının yönünü işçi arıların anlayabildiği dans figürleriyle detaylı biçimde tarif ediyorlar. Kendisini hızla sarsan arı, kafasını yukarı kaldırıyorsa, bu figür, "Güneş yönünde uçun" anlamına geliyor. Arı kafasını hangi tarafa yöneltip "sallanma dansını" yapsa, bu kez işçi arılar bu yönde besin bulabileceklerini anlıyorlar.
Aksan farklılığı
Bilimadamlarına göre, arılar sadece besin kaynaklarının yönünü değil, uzaklığını da dans diliyle anlatabiliyor. Ancak bu noktada, arı ırkları arasında bir "aksan farklılığı" devreye giriyor. Örneğin Avrupa bal arıları için bir buçuk saniyelik bir dans besin kaynağının 600 metre uzaklıkta olduğu anlamına geliyor. Oysa Asya bal arıları için aynı dans, 400 metre uzaklığı ifade ediyor.
Arıların "yabancı dil" öğrenme yeteneği olup olmadığını ölçmek isteyen uzmanlar bir deney yaptı. Uzmanlar, besin kaynağının yerini öğrenen bir Avrupa bal arısını, Asya bal arılarının kovanına yerleştirdi. Avrupalı arının farklı dilinden etkilenerek ilk denemede besin kaynağının yerini bulmakta zorlanan Asyalı arılar, ikinci denemede bu yabancı arının dans dilini çözdü ve yanılmadan doğru yönde, doğru mesafeye gitmeye başladılar.
Araştırmanın sonuçlarını PLoS Dergisi’nde yayımlayan bilimadamları, "Bunun bal arılarıyla ilgili araştırmalarda önemli bir aşama olduğuna inanıyoruz. Farklı türlerden arıların yer aldığı kovan fikri, bu tür araştırmalarda heyecan verici yeni yollar açacak" ifadesini kullandılar.
Kovanların içine yerleştirilen yüksek çözünürlüklü kameralar kullanan bilimadamları, arıların, türdeşleriyle ortak bir "dans dili" sayesinde anlaştığını keşfetti. Buna göre, keşfe çıkarak çiçek özü bulan arılar, kovanlarına döndüklerinde, besin kaynağının yönünü işçi arıların anlayabildiği dans figürleriyle detaylı biçimde tarif ediyorlar. Kendisini hızla sarsan arı, kafasını yukarı kaldırıyorsa, bu figür, "Güneş yönünde uçun" anlamına geliyor. Arı kafasını hangi tarafa yöneltip "sallanma dansını" yapsa, bu kez işçi arılar bu yönde besin bulabileceklerini anlıyorlar.
Aksan farklılığı
Bilimadamlarına göre, arılar sadece besin kaynaklarının yönünü değil, uzaklığını da dans diliyle anlatabiliyor. Ancak bu noktada, arı ırkları arasında bir "aksan farklılığı" devreye giriyor. Örneğin Avrupa bal arıları için bir buçuk saniyelik bir dans besin kaynağının 600 metre uzaklıkta olduğu anlamına geliyor. Oysa Asya bal arıları için aynı dans, 400 metre uzaklığı ifade ediyor.
Arıların "yabancı dil" öğrenme yeteneği olup olmadığını ölçmek isteyen uzmanlar bir deney yaptı. Uzmanlar, besin kaynağının yerini öğrenen bir Avrupa bal arısını, Asya bal arılarının kovanına yerleştirdi. Avrupalı arının farklı dilinden etkilenerek ilk denemede besin kaynağının yerini bulmakta zorlanan Asyalı arılar, ikinci denemede bu yabancı arının dans dilini çözdü ve yanılmadan doğru yönde, doğru mesafeye gitmeye başladılar.
Araştırmanın sonuçlarını PLoS Dergisi’nde yayımlayan bilimadamları, "Bunun bal arılarıyla ilgili araştırmalarda önemli bir aşama olduğuna inanıyoruz. Farklı türlerden arıların yer aldığı kovan fikri, bu tür araştırmalarda heyecan verici yeni yollar açacak" ifadesini kullandılar.