Çin’in gözü kulağı bu Asya turunda: Pelosi Tayvan’a gidecek mi

ABD’de iktidarda olan Demokratların en güçlü isimlerinden Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin bu hafta başlayan Doğu Asya gezisi, olası Tayvan ziyaretinden ötürü yakından takip ediliyor. Çin Halk Cumhuriyeti’nin muhtemel ziyarete karşı sert tutumu medyada geniş işlenmişti. Pelosi’nin önceki gün açıklanan programında Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya yer almış, Tayvan’a ise yer verilmemişti. 82 yaşındaki Nancy Pelosi, Doğu Asya turuna dün Singapur’dan başlarken, Amerikan CNN, Temsilciler Meclisi Başkanı’nın ziyaretlerinin durakları arasında Tayvan’a uğrayıp bir gece geçireceğini aktardı. CNN haberini Tayvanlı ve Amerikalı diplomatik kaynaklara dayandırdı.

‘YARIN TAYVAN’DA’

İngiliz Financial Times gazetesi ise konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde Pelosi’nin yarın gece Tayvan’ın başkenti Taipei’de Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ile görüşeceğini yazdı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Direktörü John Kirby, Biden yönetiminin Nancy Pelosi’nin Tayvan’a ziyaretini destekleyeceğini vurguladı. “Böyle söylemlerden veya potansiyel eylemlerden korkmamalıyız. Temsilciler Başkanı’nı desteklemek için elimizden gelen her şeyi yapacağız” diyen Kirby, Çin’in ziyaret sebebiyle “Tayvan Boğazı’nda füze ateşlemek ya da Tayvan’ın hava sahasını ihlal etmek gibi askeri provokasyonları kalkışabileceğini” söyledi.

PEKİN YİNE UYARDI

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, dün daha önceki uyarıları yineleyerek “Pelosi’nin ziyarette ısrar etmesi halinde, bunun ciddi sonuçlar doğuracağını” söyledi. “Her türlü olasılığa karşı tamamen hazırız” diyen Zhao, “Halk Kurtuluş Ordusu boş boş oturmayacaktır. Çin, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için güçlü önlemler alacaktır” dedi.

25 YIL SONRA İLK

Çin’in resmi Global Times gazetesi ise Pelosi’nin Tayvan havalimanına inmek için ‘uçak arızası veya yakıt ikmali gibi acil bahaneler’ kullanabileceğini öne sürdü. ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping perşembe günü telefonda görüşmüş; Şi, Tayvan ile ilgili Biden’ı “ateşle oynamaması” konusunda uyarmıştı. Ziyaret gerçekleşirse Pelosi, 25 yıl sonra Tayvan’ı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak.

NEDİR BU TAYVAN MESELESİ

Pekin, Tayvan’ı Çin’e bir gün katılacak ‘ayrı’ bir toprak parçası olarak kabul ediyor. “Tek Çin” politikasını kabul eden ABD yönetimi ise Çin’in adayı zorla ilhak etmesine karşı çıkarak, Tayvan’ı savunma yükümlülüğü olduğu mesajını yineliyor. Son olarak Biden, 23 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Tayvan’ı askeri olarak savunacaklarını duyurmuştu.

Çin’de 2’nci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi’nin 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam edeceğini belirterek bağımsızlık ilan etmişti. Çin ise Tayvan’ın bu tek taraflı kararını tanımıyor.