Çin’deki depremde hırsız müteahhit-yönetici tartışması

Acılar asıl şimdi ortaya çıkıyor

ÇİN’in Tibet sınırındaki Siçuan eyaletinde pazartesi günü meydana gelen deprem sonrası göçük altında kalanların ve kaybolanların sayısı 10 binlerle hesap ediliyor. 1976’da yaklaşık 300 bin can alan Tangşan depreminden bu yana ülkeyi vuran en büyük yer sarsıntısı, eyalet başkenti Çengdu’nun 90 kilometre kuzeybatısındaki merkez üssü Vençuan ilinde taş üstünde taş bırakmadı. Vençuan’a komşu Mianyang şehrinde 5400 ölü var. 10 bin nüfuslu Yinghiu kentinde ise ölenlerin sayısı ise 7 bin 700.

Okullarda felaket

Deprem, Tayland’dan Pakistan’a dek Güney Asya’nın neredeyse tamamında hissedilecek kadar büyük olsa da, özellikle okulların yıkılması ve binlerce öğrencinin can vermesi tartışma yarattı. Yeni inşa edilmiş onlarca okul, içindeki öğrencilerle yerle bir oldu. Örneğin 50 cesedin çıkarıldığı Juyuan Ortaokulu’nda yüzlerce öğrencinin daha göçük altında olduğu bildiriliyor.

İnşaatlarda yolsuzluk

İnşaatlarda katı yasalarının uygulanmadığı ve yolsuzluk nedeniyle felaketin büyüdüğü iddia ediliyor. Ülkedeki inşaat yönetmeliklerini denetleyen Amerikan firması Jones Day’in ortağı Ashley Howlett, "Yasaların uygulanması masraflı oluyor. Bu yüzden çok yolsuzluk var. Yerel yetkililer de bunun içinde" dedi.

İnşaat projelerini bölüşen taşeron firmaların malzemeden çaldığını savunan Howlett, "aynı büyüklükte bir depremin Pekin yakınında olması durumunda bu kadar büyük bir felaket yaşanmayacağını, çünkü başkent çevresinde yasaların harfiyen uygulandığını" iddia etti.

Yabancı yardımlara hemen izin verildi

ÇİN Başbakanı Wen Jiabao, depremin hemen ardından çamur ve molozlar içindeki bölgeye giderek devlet yardımı bekleyen felaketzedeleri ziyaret etti. Yıkılan okulları gezen başbakan, depremzede çocuklara, "Ben sizin dedenizim. Bu felaketi atlatacaksınız" diyerek moral verdi. Çin ordusunun 100 bin askerini seferber eden Wen, vatandaşların bisikletlerle ve yürüyerek depremzedelerin yardımına koştuğu Beyçuan’da arama-kurtarma çalışmalarını bizzat yönetti. Felakete hızlı ve organize bir cevap veren Çin hükümeti, uluslararası yardımları hemen deprem bölgesine sevkediyor. Rusya’dan gelen ve Siçuan’a ulaşan 24 ton çadır ve battaniye, yollar kapandığı için deprem bölgesine paraşütle atıldı. Japonya da felaket bölgesinin detaylı uydu fotoğraflarını hemen Pekin’e iletti.

Myanmar’a ders olsun

Çin depremi, 3 Mayıs’ta Myanmar’ı vuran Nergis Siklonu’nu manşetlerden düşürdü. Myanmar cuntası dün yabancı yardım görevlilerinin ülkeye girmesini daha da kısıtladı. Ülkede bulunan bağımsız gözlemciler, en az 62 bin kişinin öldüğü veya kaybolduğu felaketin ardından bir o kadar kişinin daha canına malolabilecek bir açlık tehlikesine işaret ediyor. Ancak cunta, pirinç ihracatını sürdürmeye devam ederken, "Herşey kontrol altında. Yabancı uzmana gerek yok" açıklamasını yaptı. İçe kapalı askeri yönetimin Batı’nın yardımına şüpheyle baktığı bu dönemde, Çin’in de baskı yapması gerektiği yorumu yapılıyor.

NOTLAR... NOTLAR... NOTLAR...

8 UĞURU BOZULDU

Deprem, sekiz rakamını "şanslı" addeden Çinlilerin kafasını karıştırdı. Çince’de sekiz anlamına gelen "ba" kelimesinin telaffuzu, zenginlik ve refah anlamına gelen "fa" kelimesini andırıyor. Sekizinci ayın sekizinci günü akşam sekizde başlayacak olan 2008 Olimpiyatları’na 88 gün kala gerçekleşen deprem, bu rakamın uğurunu bozdu. Sekiz sayısı, numerolojide "inşa etmeyi," bazı yorumlara göre ise "yıkılışı" simgeliyor.

3 YAŞINDA 40 SAAT

Beyçuan şehrindeki enkazda annesiyle babasının cesetleri altında kalan 3 yaşındaki bir kız çocuğu, depremden 40 saat sonra sağ olarak çıkarıldı. Song Hinyi’nin bacaklarından yaralanmış halde kurtarıldığı 160 bin nüfuslu yerleşimde 5 bini aşkın kişi öldü.

HAMİLE MUCİZE

Dujiangyan şehrinde 8 aylık hamile bir kadın, enkazdan annesiyle birlikte sağ çıkarıldı. Ama depremzede kadınların dışarıda bekleyen yakınlarının sevinci, kurtarma ekibinin enkazdan çıkarılamayan diğer üç aile üyesini terk edip bölgeden ayrılmasıyla hüzne dönüştü.

BLOGLAR HABER VERDİ

Twitter şirketinin sunduğu hizmet sayesinde internet siteleri ve arkadaş gruplarına kısa mesajla gönderi yollayabilen Çinli blogcular, deprem haberi ulusal basına düşmeden ABD’deki blogcuları sarsıntıdan haberdar etti. Böylece ana akım medyadan önce, amatör internet siteleri haberi duyurmuş oldu.

BARAJLAR YIKILIRSA

Depremin yol açtığı toprak kayması yüzünden felaket bölgesindeki Jialing ırmağının akışı kesilince, bölgede 100 metre uzunluğunda doğal baraj oluştu. Asıl endişe ise hasar gören mevcut barajların yıkılması.

Kurbağalar depremi sezdi mi

Binlerce kurbağanın, depremin merkez üssüne yakın Mianyang şehrini 10 Mayıs günü terk ettiği söyleniyor. Mianju’da da depremden birkaç hafta önce "kelebeklerin kaçtığı" iddia edildi. Çinli bir blogcu ise, Enşi kasabası yakınlarındaki bir gölün sularının 26 Nisan’da aniden çekildiğini, bu anormal durumu haber verdiğinde yetkililerin kendisini ciddiye almadığını savundu.

Gül’den taziye mesajı

CumhurbaŞkanI Abdullah Gül, deprem felaketi nedeniyle Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao’ya taziye mesajı göndererek yaşamını yitirenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifa diledi. Cumhurbaşkanı Gül mesajında şunları yazdı: "Felaketten derin üzüntü duydum. Türk halkı ve şahsım adına, Zat-ı Alilerine ve dost Çin halkına taziyelerimi bildirir, başsağlığı ve acil şifalar dilerim."