Oluşturulma Tarihi: Eylül 03, 2007 00:00
Küba’dan ABD’ye yönelen bir başka "soğuk" savaş daha var. Kübalılar 1950’lerden kalma iri cüsseli Amerikan buzdolaplarından vazgeçmiyor.
Hükümet ise hem siyaseten hem de elektrik tasarrufu için Çin’den getirtilen 300 bin soğutucuyu, Westinghouse’larla değiştirmek istiyor. 200 dolarlık Çin malı dolaplar 10 yıl taksitle satılıyor. Ancak Kübalı, Amerikanlardan kopamıyor.
"SOĞUK savaşın yıllar önce bittiğini zannedenler, belli ki Küba mutfaklarında fazla vakit geçirmemiş." Küba’daki Amerikan buzdolaplarının hikayesini yazan New York Times’ın haberi böyle başlıyor.
1959’deki devrimden önce Küba’ya ayak basmış olan Frigidaire, Kelvinator ve Westinghouse buzdolaplarını Küba mutfaklarından koparmak için son bir yıldır müthiş bir mücadele hüküm sürüyor. Hükümet ABD emperyalizminin son kalıntılarını da ıskartaya çıkarmaya çalışıyor.
ETKİSİZ ELEMAN
Hasta olduğu için fiilen liderlik görevinde bulunmayan Fidel Castro, "Elektriğimizi yutan ejderhalar" dediği Amerikan buzdolapları yerine daha az enerji harcayan cihazlar kullanılması için geçen yıl Çin’den 300 bin adet soğutucu getirtmişti. Ancak bu yeni ürünler Küba halkı arasında hoşnutsuzluk ve korkuya yol açmış durumda. Çünkü yıllardır, Cadillac ve Sovyet yapımı Lada’lar da dahil, eskilerle idare etmenin daha erdemli olduğu öğretilmişti onlara. Şimdi ise devasa cüsseli ve dayanıklı buzdolapları yerine hafif Çin mallarının alınması isteniyor. Hem de ortalama aylık ücretin 15
dolar olduğu ortamda 200 dolar bedelle. Gerçi bu bedelin ödenebilmesi için 10 yıllık taksit programı uygulanıyor. Ancak Kübalı yine de hoşnut değil.
Havana’da yaşayan Moraima Hernández (kimliğini belli etmemek için gazeteye takma isim vermiş), iri cüsseli pembe Frigidaire’inden nasıl koptuğunu şöyle anlatıyor: "Benim ’senyorumu’ alıp bu yerden bitme herifi verdiler. Castro neden beyaz eşya gibi basit bir meseleyle uğraşıyor anlamıyorum. Baksanıza Çin malı ancak birkaç şişe, yumurta, sos şişeleri ve bir tencere alıyor. Oysa eski dolabın içine iki koca domuz butunu koyabiliyordum. Frigidaire dolabımı evden sekiz kişi indirdi. Çin malı Haier’i ise kolayca çıkardılar yukarıya."
Çin dolapları, eski Amerikanlara göre daha sessiz çalışıyor. Ancak Kübalılar, avantaj olabilecek bu özellikle bile dalga geçiyorlar. Yeni Çin dolaplarına şu ismi takmışlar: "Etkisiz eleman."
General ElectricoAMERİKAN buzdolaplarının 50 yılı aşkın bir süredir Küba mutfaklarındaki varlığını korumasından ilham alan Alejandro ve Esteban Leyva adlı iki Kübalı 52 soğutucuyu alıp sanat eseri haline getirmişler. "Kullanma Kılavuzu" adı altında bu eski cihazlarla düzenledikleri gösteri Küba’dan sonra Avrupa’da da ses getirdi. Dolaplardan birini asker yeşiline boyayıp madalya taktıktan sonra "General Electrico" adını vermişler. Bir başka sanatçı dolaba kürek takmış. Bu da Kübalıların ABD’ye kaçmak için bindikleri kayıklara bir gönderme. Diğer buzdolapları da otomobil, gökdelen, Truva Atı ve hapishane hücresine dönüştürülmüş.