Bush'la Çiller'in dili niye sürçüyor, anlaşıldı

ABD Başkanı George W.Bush ve DYP Genel Başkanı Tansu Çiller’in dilinin neden çok sürçtüğü anlaşıldı. İkisinde de disleksi sendromu var.

Öğrenme ve okuma güçlüğü çekmeye, kelime ve harfleri karıştırma sorununa tıp dilinde ‘‘disleksi’’ deniliyor. Bu sorun, ünlü kişilerde de görülüyor. Örneğin ABD Başkanı George W. Bush ve DYP Genel Başkanı Tansu Çiller. Bilim adamları, sonunda bu sorunun sırrını çözdüler. Uzmanlara göre disleksi hastalarında okumayla ilgili merkez tam olarak çalışmıyor.

Science Dergisi'nde yayınlanan bir araştırma, tıpta ‘‘disleksi’’ denen rahatsızlığı aydınlattı. Araştırmayı yapan uzmanlar, okurken yetişkinlerin beynini ‘‘body scanner’’ aletiyle incelediler. Disleksi sendromu gösteren kişilerde okuma sırasında beynin okuma merkezindeki aktivitenin daha az olduğu görüldü. Disleksi vakalarının İngilizce de diğer dillere göre daha yaygın olduğu da ortaya çıktı. İngiliz Disleksi Birliği'nden bir sözcü, ‘‘Disleksi sorunu yaşayan beyinlerin farklı çalıştığını daha önce de iddia etmiştik. Eğitimciler bundan böyle çocuklarda disleksiyi önceden belirleyip ona göre bir sistem izlemelerini umut ediyoruz’’ dedi.

Araştırmacılara göre İngiliz dili 40 ayrı sesten oluşuyor ve bu binin üzerinde farklı yoldan seslendirilebiliyor. Buna karşılık İtalyan dilinde 25 ses var ve en çok 33 yoldan seslendiriliyor. İngilizce’nin farklı yazılıp farklı okunması da telaffuzunu zorlaştırıyor ve disleksi vakalarına daha çok rastlanıyor. Mesela harf kombinasyonu ‘‘int’’in okunuşu, kelimeden kelimeye göre değişiyor ve mint (mint), pint (paynt) diye okunabiliyor. Son üç harfi aynı olmasına karşın ‘‘clove’’ (klov) ile ‘‘love’’ (lav) okunuşu da değişiyor. Fransızca’da da benzer sıkıntılar söz konusu.

ÇİLLER’DEN İNCİLER

Türk tarafı ile ‘‘Kıbrıs tarafı’’ diyaloğu sürdürmelidir (Rum tarafı yerine Kıbrıs tarafı diyor).

Türkiye, gerek Somalya'da olsun, gerek Bosna'da, Avrupa'nın hürriyet mücadelesinde yerini almıştır (Somali yerine İngilizce telafuzuyla Somalya diyor).

Somalya operasyonu, Avrupa'nın değil, Birleşmiş Milletler'in harekátıydı.

Kuzey Kıbrıs'taki Türkmenler... (Bir konuşmasında Kuzey Irak ile Kuzey Kıbrıs'ı karıştırdı)

Bu bacınız 1984'te başbakan olduktan sonra. (Çiller, 1993'te başbakan oldu).

BUSH’TAN SEÇMELER

Beni yanlış azımsadılar: Yanlış anlaşılmak (misunderstand) demek istiyor ve underestimate (azımsamak) ile birleştirip tuhaf bir ifade (misunderestimate) türetiyor.

Ailenize ‘‘yemek giydirmenin’’ ne kadar zor olduğunu biliyorum: Burada put (koymak) yerine put on (giyinmek) kelimesini kullanınca anlam değişiyor.

Nijerya bir kıtadır!

Bush, Sırp diktatörü için önce ‘‘Milosevik’’, sonra da ‘‘Miloseviks’’ dedi. Yunan halkı için kullanılan ‘‘Greek’’ yerine ‘‘Grekians’’ sözcüğünü icat etti.

Başkan e-mail geçemeyecek

ABD Başkanı George Bush, yakın çevresine 17 Ocak’ta gönderdiği son bir e-mail ile ‘‘bundan böyle e-mail yoluyla haberleşemeyeceklerini ve bundan üzüntü duyduğunu’’ bildirdi. Bush, e-mail haberleşmesine son verme gerekçesini, ‘‘mektuplarının denetime tabi olduğunu öğrenmesi’’ olarak açıkladı. New York Times'ın haberine göre Başkan Bush, özellikle seçim kampanyası sırasında her gün erkenden kalkarak e-mail'lerine bakıyor ve cevap yazıyordu. Bush, e-maillerini hep küçük harf kullanarak ve çoğu zaman noktalama işaretlerine yer vermeden yazıyor ve imza yerine ‘‘gwb’’ rumuzunu kullanıyordu.