Bu hurda gemi 3. Dünya Savaşı çıkarabilir... Paslı bir batık olan Sierra Madre yüzünden ABD ve Çin neden karşı karşıya?
Güncelleme Tarihi:
Denizin ortasında duran paslı bir batık yüzünden geminin sahibi Filipinler ve destekçisi ABD ile Çin karşı karşıya geliyor. Güney Çin Denizi'nde Spratly Adalarında Filipinler tarafından karaya bilerek oturtulan bu hurda gemi bölgede tansiyonu yükseltiyor. Gemi Filipinler ile Çin arasında yapılan anlaşma ile yeniden gündeme geldi. Spratly Adalarında hak iddia eden Filipinler bu batığı karakol olarak kullanırken, Çin bölgeye erzak taşıyan Filipinli yardım gemilerine müdahale ediyor. Bölgenin tamamen Çin egemenliğine geçmesini istemeyen ABD ise Filipinlere tam destek göstererek ne gerekiyorsa yapılacağını açıkladı.
Sierra Madre isimli bir batık Güney Çin Denizi'nde tansiyonu giderek yükseltiyor. Washington Post'ta yer alan bir habere göre Filipinler ile Çin'in gemiye insani yardım taşınması için geçtiğimiz günlerde geçici bir çözüm üzerinde anlaşmalarından sonra batık yeniden gündeme geldi.
1940'larda inşa edilen bu hurda gemi, Çin işgali altındaki Spratly Adalarında hak iddia etmek amacıyla Filipinler tarafından 1999 yılında 2. Thomas Sığlığı adı verilen sığ bir bölgede bilinçli bir şekilde karaya oturtuldu. Filipinler kalıcı olarak bu batık içinde asker bulunduruyor ve bölgenin kendi karasuları içerisinde olduğunu savunuyor.
Sierra Madre batığında sürekli olarak Filipinler askeri bulunuyor.
BATIĞA ÇİN MÜDAHALESİ
Filipinler bu batığa erzak ve hurda gemiyi tamir etmek amacıyla inşaat malzemeleri gönderiyor. Ancak Çin, Filipinli askerlere erzak ve inşaat malzemesi taşıyan gemilere sıklıkla müdahale ediyor. Batığın etrafında Çin donanmasına ait gemiler seyrederken İHA'lar da devriye geziyor.
DÜNYA PETROL TİCARETİNİN BÜYÜK KISMI BU BÖLGEDE
Peki bu batık Filipinler, ABD ve Çin için neden önemli? Batık Güney Çin Denizi üzerindeki Spratly Adaları üzerinde bulunuyor. Güney Çin Denizi Çin için oldukça büyük ticari bir öneme sahip. Verilere göre 2023 yılında Güney Çin Denizi üzerinden 10 milyon varil petrol ve 6.7 trilyon metreküp doğal gaz taşındı. Çin'in kullandığı petrolün yüzde 36'sı yine bu deniz üzerinden taşınıyor. Üstelik Çin'in batıya açılan kapısı olan ve dünya deniz ticaretinin önemli bir kısmını oluşturan Malakka Boğazı da bu denize bağlantılı durumda. Denizde bulunan petrol ve doğal gaz yatakları da ülkeler için önem taşıyor.
Çin Donanması batığı ablukaya almış durumda
BÖLGE ÇİN'İN DOĞU VE BATIYA AÇILAN KAPISI
Öte yandan Güney Çin Denizi'ni Çin kendi öz savunması için elzem görüyor. 2. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı'ndan bu yana Çin'in doğusu ABD yanlısı Japonya, Tayvan, Güney Kore, Filipinler... gibi ülkelerle çevrilmiş durumda. Çin Güney Çin Denizi'ni hem ABD'ye karşı bir karakol hem de Pasifik Okyanusu'na açılan bir kapı olarak görüyor. Bunun yanında Çin, kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan'a müdahalede bulunmaya karar verirse bu bölge askeri açıdan oldukça büyük bir önem taşıyor.
ÇİN İŞGALİNDEKİ SPRATLY ADALARINDA BİRÇOK ÜLKE HAK İDDİA EDİYOR
Çin, mercan resifleri ve sığlık alanlardan oluşan Spratly Adalarını 90'lı yıllardan bu yana işgal etti. Önce balıkçılarının güvenliğini öne sürerek bu adalara küçük kulübeler inşa eden Çin, zaman içinde adalara donanması için limanlar, devasa askeri üsler ve hava limanları inşa etti. Çin, Spratly Adalarının karasuları içinde olduğunu öne sürüyor. Ancak bu denize kıyısı olan Vietnam, Filipinler, Malezya ve Endonezya gibi ülkeler de bu adalarda hak iddia ediyor.
ABD Donanması'na ait uçaklar bölgede uçuyor.
ABD'DEN FİLİPİNLERE AÇIK DESTEK
ABD ise Çin'in Pasifik Okyanusu'na açılmasını ve bölgedeki herhangi bir müttefikini ele geçirmesini istemiyor. ABD donanmasıyla bu bölgede faaliyet gösterebilmek için özellikle müttefiki olan Filipinlerin savını destekliyor. Geçtiğimiz günlerde de Beyaz Saray, Filipinli askerlere destek için ne gerekiyorsa yapılacağını açıklamıştı. Zaman zaman ABD Donanması'na ait uçaklar da bölgede uçuş gerçekleştiriyor.
Çin, son gelişmeleri bir önceki Filipinler Devlet Başkanı Duerte ile yazılı olmayan bir şekilde bölge hakkında yaptıkları 'centilmenlik Anlaşması'na aykırı olduğunu iddia ediyor. 2022'den bu yana Filipinler Devlet Başkanı olan Bongbong Marcos ise Duerte'nin Çin ile yaptığı tüm anlaşmaların geçersiz olduğunu savunuyor. Filipinler Marcos'un başa gelmesi ile ABD'ye daha yakın bir dış politika izlemeye başladı.
Çin İHAları bölgede sürekli devriye atıyor
BM DE FİLİPİNLERDEN YANA
Birleşmiş Milletler de bu konuda Filipinleri haklı bulan bir duyuru yaptı. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin 2016 tarihli bir tahkim kararı, Çin'in İkinci Thomas Sığlığı'na yönelik toprak iddialarının hukuka aykırı olduğunu ve resifin Filipinler'in münhasır ekonomik bölgesi içinde yer aldığını açıkladı. Pekin yönetimi kararı geçersiz sayıyor ve buna uymayı reddediyor.