Bruce Lee bile Mostar’da kurban
Güncelleme Tarihi:
Emre KIZILKAYA/MOSTAR
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 17, 2009 00:00
Mostar, üç yıl önce dünyanın ilk Bruce Lee heykelini dikti. Kung-fu efsanesi, şehirdeki Boşnak, Hırvat ve Sırplar için ortak bir simgeydi. Ancak Lee bile etnik çatışmanın kurbanı oldu. Saldırıya uğrayan heykel, şimdi Türkiye’den yardım bekliyor.
BOSNA Hersek’in güneyindeki Osmanlı yadigárı Mostar şehri, 26 Kasım 2005’te, Hong Kong asıllı Amerikalı kung-fu ustası ve film yıldızı Bruce Lee’nin heykelini dikmişti. Bu, dünyada bir ilkti. Bir gün sonra, efsanevi dövüşçünün memleketi Hong Kong, 1973’te ölen Lee’nin 65’inci doğum gününde bir heykel dikerek Mostar’ı izledi.
’Barış kavgasının’ sembolü
1992-1994’teki iç savaşı unutmaya çalışan Mostar’daki bu heykel, gençlerden oluşan "Şehir Hareketi" adlı bir grubun eseriydi. Gençler, etnik çatışmaları geçmişte bırakmak üzere "ortak bir simge" arayışına girdiler. Adaylar arasında, Papa İkinci John Paul, Mahatma Gandi ve 1924’te ölen Mostarlı şair Aleksa Santiç gibi isimler vardı. Katolik Hırvatların çoğu Papa’ya, Ortodoks Sırpların çoğu Santiç’e oy verdi. Sonuçta herkesin üstünde birleştiği tek ismin "Bruce Lee" olduğu görüldü.
"Etnik ayrılıklara karşı verilen kavganın simgesi" ilan edilen ünlü aktör; Mostarlı gençlere göre, "sadakat, adalet, yetenek ve dostluğun" timsaliydi. Bosnalı gençler, heykeli dikmek için Alman ve Çin hükümetlerinden yardım aldılar. Birebir boyuttaki (1.68 metre) bronz heykelin Zrinjski Meydanı’ndaki açılışı da, iki ülke yetkililerinin huzurunda yapıldı.![/images/100/0x0/55eaa4bbf018fbb8f88d6e66]()
Ama yeni heykel daha sabahı göremeden, başka bir grup gencin saldırısına uğradı. Bruce Lee’nin bacağı yerinden söküldü, tahta ve zincirden oluşan geleneksel "nunçaku" silahı çalındı ve yüzü sprey boyayla boyandı. Yetkililerin birkaç hafta içinde onarıp yeniden diktiği heykele saldırılar sürdü. Heykel, açılışından 111 gün sonra, 18 Mart 2006’da şehrin Park ve Bahçeler Müdürlüğü deposuna kondu. Ekonomik kriz işi daha da zorlaştırınca, restorasyon bu ay çıkmaza girdi. Bruce Lee’nin dönüşü için artık bir mucize gerekiyor.
Türkiye yine restorasyona
Şehir Hareketi grubunda yer alan Eman İbrahimbegoviç adlı Mostarlı genç, "Tarihi köprüyü restore eden Türkiye, bize, daha görkemli ve sağlam bir Bruce Lee heykeli de yaptırabilir" diyor. Ama arkadaşı Ferhad, umutsuz: "Köprü Osmanlı eseriydi. Türkiye niye Bruce Lee için yardıma koşsun?"
Hırvat mahallesine ’tehditkár’ bakmış
Mostar’daki Bruce Lee’nin yerinde artık sadece kaidesi duruyor. Heykele yönelik saldırıların "amaçsız vandalların işi" olduğunu öne sürenler bulunuyor. Kimilerine göreyse, Hırvat milliyetçiler, Bruce Lee’nin, şehrin batısındaki Hırvat mahallesine doğru "tehditkar" duruşundan rahatsız oldu. Hırvatlar, heykelin yüzünün doğudaki Müslüman mahallesine dönük olmasını istiyorlardı.
![/images/100/0x0/55eaa4bbf018fbb8f88d6e68]()
Köprünün altında Osmanlı altını avı
Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566’da yapılan Mostar Köprüsü, 9 Kasım 1993’te Hırvatların top ateşiyle yıkılmıştı. Köprü, Türkiye’nin de katkılarıyla restore edilip 22 Temmuz 2004’te açıldı. Boşnak çocuklar bugün bile 21 metreden Neretva’nın serin sularına atlayıp altın arıyorlar. Osmanlıların köprü ve cami gibi yapıların içine, depremde yıkılması halinde kolayca yeniden inşa edilmesi için altın para bıraktığı söyleniyor. n FOTO: Samira Salihbegovic
’Barış kavgasının’ sembolü
1992-1994’teki iç savaşı unutmaya çalışan Mostar’daki bu heykel, gençlerden oluşan "Şehir Hareketi" adlı bir grubun eseriydi. Gençler, etnik çatışmaları geçmişte bırakmak üzere "ortak bir simge" arayışına girdiler. Adaylar arasında, Papa İkinci John Paul, Mahatma Gandi ve 1924’te ölen Mostarlı şair Aleksa Santiç gibi isimler vardı. Katolik Hırvatların çoğu Papa’ya, Ortodoks Sırpların çoğu Santiç’e oy verdi. Sonuçta herkesin üstünde birleştiği tek ismin "Bruce Lee" olduğu görüldü.
"Etnik ayrılıklara karşı verilen kavganın simgesi" ilan edilen ünlü aktör; Mostarlı gençlere göre, "sadakat, adalet, yetenek ve dostluğun" timsaliydi. Bosnalı gençler, heykeli dikmek için Alman ve Çin hükümetlerinden yardım aldılar. Birebir boyuttaki (1.68 metre) bronz heykelin Zrinjski Meydanı’ndaki açılışı da, iki ülke yetkililerinin huzurunda yapıldı.
Ama yeni heykel daha sabahı göremeden, başka bir grup gencin saldırısına uğradı. Bruce Lee’nin bacağı yerinden söküldü, tahta ve zincirden oluşan geleneksel "nunçaku" silahı çalındı ve yüzü sprey boyayla boyandı. Yetkililerin birkaç hafta içinde onarıp yeniden diktiği heykele saldırılar sürdü. Heykel, açılışından 111 gün sonra, 18 Mart 2006’da şehrin Park ve Bahçeler Müdürlüğü deposuna kondu. Ekonomik kriz işi daha da zorlaştırınca, restorasyon bu ay çıkmaza girdi. Bruce Lee’nin dönüşü için artık bir mucize gerekiyor.
Türkiye yine restorasyona
Şehir Hareketi grubunda yer alan Eman İbrahimbegoviç adlı Mostarlı genç, "Tarihi köprüyü restore eden Türkiye, bize, daha görkemli ve sağlam bir Bruce Lee heykeli de yaptırabilir" diyor. Ama arkadaşı Ferhad, umutsuz: "Köprü Osmanlı eseriydi. Türkiye niye Bruce Lee için yardıma koşsun?"
Hırvat mahallesine ’tehditkár’ bakmış
Mostar’daki Bruce Lee’nin yerinde artık sadece kaidesi duruyor. Heykele yönelik saldırıların "amaçsız vandalların işi" olduğunu öne sürenler bulunuyor. Kimilerine göreyse, Hırvat milliyetçiler, Bruce Lee’nin, şehrin batısındaki Hırvat mahallesine doğru "tehditkar" duruşundan rahatsız oldu. Hırvatlar, heykelin yüzünün doğudaki Müslüman mahallesine dönük olmasını istiyorlardı.
Köprünün altında Osmanlı altını avı
Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566’da yapılan Mostar Köprüsü, 9 Kasım 1993’te Hırvatların top ateşiyle yıkılmıştı. Köprü, Türkiye’nin de katkılarıyla restore edilip 22 Temmuz 2004’te açıldı. Boşnak çocuklar bugün bile 21 metreden Neretva’nın serin sularına atlayıp altın arıyorlar. Osmanlıların köprü ve cami gibi yapıların içine, depremde yıkılması halinde kolayca yeniden inşa edilmesi için altın para bıraktığı söyleniyor. n FOTO: Samira Salihbegovic