Bolton depremi: ABD’nin ulusal güvenliğine askeri müdahale yanlısı isim

ABD Başkanı Donald Trump’ın görevden aldığı Ulusal Güvenlik Danışmanı H.R. McMaster’ın yerine ABD’nin eski Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi John Bolton’u getirmesi Washington’ın bundan sonra nasıl bir dış siyaset izleyeceğine yönelik tartışmalar başlattı. 9 Nisan’da göreve başlaması beklenen Bolton, İran ve Kuzey Kore konusundaki askeri müdahale yanlısı tutumuyla dikkat çeken bir isim. İran’la uluslararası toplumun yaptığı nükleer anlaşmanın iptalini savunan Bolton, 2015 yılında New York Times gazetesi için “İran’ın bombasını durdurmak için İran’ı bombala” başlıklı bir makale kaleme almıştı.

İRAN İLE İLİŞKİLER

Bolton’ın gelişi, Trump’ın mayıs ayında önüne gelecek olan İran’a yönelik yaptırımların ertelenmesine dair talimatı imzalayıp imzalamaması açısından da önemli. Tahran’a karşı sertlik yanlısı olan Trump, kendisine itidalli olmasını tavsiye eden 31 Mart’ta görevi bırakacak ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın yerine Merkezi Haberalma Teşkilâtı’nın (CIA) şahin fikirleriyle tanınan başkanı Mike Pompeo’yu ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı H.R. McMaster’ın yerine de Bolton’u getirmiş oldu. Bunlar dikkate alındığında ABD ile İran arasında ciddi bir krizin patlak vereceği yorumları güçleniyor. Bolton’un savaş yanlısı fikirleri İran ile sınırlı değil. Kuzey Kore’nin nükleer programına karşı da askeri operasyon yapılmasını savunan Bolton’a göre 3 farklı askeri seçenek var. Bunlardan biri Kuzey Kore’nin nükleer tesislerini vurmak, diğeri Kuzey Kore’nin test ettiği bir füzeyi düşürmek, üçüncüsü ise Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’a suikast düzenlemek. Bu fikirleri savunan Bolton’un, ABD Başkanı Trump ile Kim Jong-un arasında mayıs ayında yapılması planlanan görüşmeye katılacak olması da ilginç bir durum oluşturuyor.

SENATO ONAYLAMAMIŞTI

John Bolton, George W. Bush döneminde ABD’nin BM Büyükelçisi olarak 2 Ağustos 2005 ve 31 Aralık 2006 tarihleri arasında görev yaptı. Bush, Senato’nun onayını almadan bir süre Bolton’u görevde tuttu ancak Bolton’un görevine devam etmesi için yasa gereği Senato onayı gerektiğinde bu sağlanamadı. Senato, Bolton’u radikal görüşleri nedeniyle reddetti.

IRAK SAVAŞINI DESTEKLEDİ

Washington Examiner gazetesine 2015’te verdiği röportajda Bolton, Irak kararının ‘doğru’ olduğunu, işgal sonrasında ABD’nin Irak’tan hiç çekilmemesi gerektiğini savundu. Bolton, “Irak’ı iyi ki işgal ettik ve Saddam’ı iktidardan aldık. Bunlar, doğru kararlardı fakat 2011’de geri çekilmek kötü bir fikirdi” dedi.

MÜLTECİLERİ İSTEMİYOR

Bolton’un mülteciler konusundaki söylemleri de Trump’ın söylemleriyle örtüşüyor. 2015’te Fox News’e konuşan Bolton, Suriyeli mültecilerin ABD’ye alınmaması gerektiğini söyledi. Bolton, Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Ben Rhodes’un “Suriyeli mültecileri çeşitli testlerden geçirerek alabiliriz” sözlerine karşılık, “Suriyeli mültecileri ülkemize alma mecburiyetimiz yok. ABD, Suriyeli mültecilerin ülkeye girişini tamamen reddetmelidir” ifadelerini kullandı.  

İSLAM KARŞITLARINA YAKIN

John Bolton’un Amerikalı İslam karşıtı aktivist Pamela Geller’e yakınlığı da bir başka soru işareti. Geller’ın yazdığı “Amerika Sonrası Başkanlık: Obama Yönetiminin Amerika’ya Karşı Savaşı” adlı kitabının önsözünü de John Bolton yazdı. Bolton ayrıca ABD’nin önemli muhafazakâr düşünce kuruluşlarından olan ‘American Enterprise Institute’nin (Amerikan Girişimi Enstitüsü) üst düzey üyelerinden biri.

PKK İLE YPG’NİN BAĞLANTISINI DİLE GETİRDİ

Amerikan Fox News’te 14 Mart’ta katıldığı bir programda sunucunun, “Suriye’de Kürtlerle ne yapıyoruz” sorusuna John Bolton’un verdiği cevap, “Bu, maalesef Trump yönetiminin devam ettirdiği, Obama’nın yetersiz stratejisinin bir parçası. Biz DEAŞ’ı yenmek için Kürtleri destekledik, büyük ölçüde İran’ın uydusu olan Irak hükümetini destekledik. Ancak yeterince dikkate almadığımız şey, bu Kürt güçlerin Türkiye’nin uzun yıllardır mücadele ettiği Türkiye’deki Marksist bir grubun müttefiki olmasıydı” şeklinde oldu. Bunun üzerine sunucu, “Bir dakika, siz bizim Marksist milisleri desteklediğimizi mi söylüyorsunuz?” diye sordu. Bolton, soruya “Onlar Marksist olmadıklarını ve orada bilinen adıyla PKK ile çok da bağlantılı olmadıklarını söylüyorlar. Gerçek şu ki bu, durumun ne kadar karmaşık olduğunu ve ilk DEAŞ karşıtı stratejinin iyi düşünülmediğini gösteriyor” şeklinde cevap verdi.

DÜNYADAN TEPKİLER

- ABD Başkanı Donald Trump’ın John Bolton’u Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevine getirmesi İran ve Rusya’dan tepki gördü. Tepkiler şöyle:

- İran Muhafız Konseyi Başkanı Abbas Ali Kadkhodai, Bolton’u İran’daki Halkın Mücahitleri Örgütü’yle ilgili açıklamaları nedeniyle “terör destekçisi” olarak tanımladı. Kadkhodai, Telegram televizyonunda yayımlanan açıklamasında, “Münafıkların Amerikalı sponsoru John Bolton, Trump’ın totaliter rejiminde en yüksek siyasi pozisyona gelmeyi başardı. Radikal bir Amerikalı siyasetçi, terörist grupla (Halkın Mücahitleri Örgütü) sürekli görüşürken neden hassas bir göreve getirildi, asıl soru bu” dedi.

- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dimitry Peskov ise Bolton’un atanmasıyla ilgili “Bu bizim değil ABD yönetiminin konusu. Beyaz Saray’da Rusya karşıtlığı dalgasının ötesini görebilen daha fazla kişi olmasını umardık” açıklamasını yaptı.

- ABD’nin müttefiki Güney Kore de Bolton’a mesafeli yaklaştı. Güney Kore Parlamento Savunma Komitesi Başkanı Kim Hack-yong, Bolton’un atanmasının “endişe verici bir haber” olduğunu söyledi.

SON 24 SAATTE NE OLDU?