BM Türkiye'nin PYD mevzilerine yönelik top atışlarına ilişkin karar almadı

Venezuela'nın BM Daimi Temsilcisi Rafael Ramirez Carreno, BM Güvenlik Konseyi'nde Türkiye'nin PYD mevzilerine top atışı konusunun görüşüldüğü toplantının ardından yaptığı açıklamada, BMGK üyelerinin tamamının Türkiye'nin bu top atışlarından endişe duyduğunu ve Türkiye'yi uluslararası hukuka uymaya çağırma konusunda anlaştığını savunmuştu.

Özellikle Batılı ülke diplomatlarının toplantıda "bu konuda bir konsensüs" olmadığını belirterek Venezuela temsilcisini yalanlamasının ardından Carreno, Irak konusundaki toplantının ardından tekrar gazetecilerin karşısına çıkarak önceki açıklamasını düzeltti.

KONU GÖRÜŞÜLDÜ AMA METİN KABUL EDİLMEDİ

Konsey'in bu konuyu görüştüğünü ancak herhangi bir metnin değerlendirilerek kabul edilmesinin söz konusu olmadığını kaydeden Carreno, "Biz bu sabahki toplantıda konuya ilişkin endişelerimizi paylaştık ancak herhangi bir metin kabul etmedik. Herkese açıkça belirtmek isterim ki, Konsey'de konuya ilişkin basın bildirisi, başkanlık bildirisi ya da karar metni kabul etmedik" dedi.

Konsey Başkanı, "Peki tüm ülkeler Türkiye'nin eylemlerine ilişkin endişeyi paylaştılar mı?" sorusu üzerine de "Üye ülkeler Suriye'deki durum, insani yardım unsurlarının bombalanması ve birçok konuya ilişkin endişelerini belirttiler. Ama herhangi bir metin kabul edilmedi, görüşmelerimiz devam ediyor" ifadelerini kullandı.

Büyükelçi, önceki açıklamasında, "Tüm BMGK üyeleri, Türkiye'den uluslararası hukuka uygun hareket etmesini isteme konusunda anlaştı" demiş, gazetecilerin, "15 üyenin tamamının da aynı görüşte olup olmadığını" sormaları üzerine de değişik seviyelerde olmakla birlikte tüm üyelerin bu konuda hemfikir olduğunu savunmuştu.

Carreno, ikinci açıklamasında önceki ifadelerini, "üyelerin genel olarak Suriye'deki durumdan endişe ettikleri" şeklinde daha genel sözlerle değiştirmiş oldu. 

İNGİLTERE VE FRANSA'DAN ELEŞTİRİ

Venezuela Temsilcisi'nin ilk açıklamasının ardından özellikle Batılı ülkelerin diplomatları, yapılan açıklamanın kapalı oturumu doğru biçimde yansıtmadığını söylemişti.

Fransa'nın BM Daimi Temsilciliği'nden AA muhabirine yapılan açıklamada da, "Büyükelçi Ramirez'in açıklamaları toplantının içeriğini doğru bir şekilde yansıtmamıştı ancak Büyükelçi daha sonra basına tekrar konuşarak o sözlerini düzeltti" ifadeleri kullanıldı.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft ise toplantı öncesi Türkiye'nin eylemlerini ve Yemen'deki insani durumu görüşmek için Rusya'nın Konsey'i toplantıya çağırmasını eleştirerek, "Görünüşe göre Rusya gündemi değiştirmeye çalışıyor. Ülkelerin niçin gündemi Yemen ve Türkiye üzerinden değiştirmeye çalıştıklarını anlayabiliyorum ancak bizim Suriye'ye odaklanmamız lazım. Bu ülkedeki soruna askeri çözüm mümkün değil" değerlendirmesinde bulunmuştu.

TÜRK ELÇİ DE “KARAR YOK” DEDİ

Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Halit Çevik, BM Güvenlik Konseyi'nde Türkiye ve Suriye'nin kuzeyindeki gelişmelerle ilgili alınan bir karar olmadığını belirtti.

Konuya ilişkin gazetecilere açıklama yapan Büyükelçi Halit Çevik, Konsey'de ortak bir karar alınmadığını öğrendiklerini kaydederek, "Bizim Konsey'deki muhataplarımızdan aldığımız bilgiye göre Konsey toplantısında Türkiye ile ilgili veya Kuzey Suriye'deki gelişmelerle ilgili Konsey'in aldığı bir karar yok. Orada herkesin ayrı ayrı ifade ettiği hususları gruplayarak Konsey başkanı özetlemeye çalıştı. Ama Konsey üyeleri, 15'i birden 'Konsey'in pozisyonu budur' diye kurumsal bir karar almamış vaziyette" diye konuştu.

Konsey'in pozisyonunun resmi olarak yansıtılması için herhangi bir karar alınmadığını vurgulayan Çevik, "15 ülkenin bir konuda fikir beyan etmesi ayrı bir şey, Konsey'in bu belirtilen fikirler çerçevesinde 'Konsey'in kurumsal olarak pozisyonu budur' demesi ayrı bir şey. Onun için ayrı bir karar gerekiyor. Onun alındığı konusunda bir bilgi yok. Böyle bir kararın alınmadığını bize Konsey'deki muhataplarımız teyit etmiş vaziyetteler" dedi.

KONSEY NASIL ÇALIŞIYOR

BMGK, karar alma süreçlerinde çeşitli yöntemler kullanarak ortaya metinler çıkarıyor. Bunlar önem sırasına göre, "karar (resolution), başkanlık bildirisi (presidential statement), basın bildirisi (press statement) ve basına açıklama (element to press)" şeklinde. 

Önem derecesi en yüksek olan ve Konsey'in yaptırım uygulama, barış gücü gönderme gibi en temel konuların kabul edildiği "kararların" (resolution) kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9'unun lehte oy kullanması ve daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'dan herhangi birinin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor.

BMGK kararları kadar etkisi olmayan diğer metinlerin kabul edilmesi için ise tüm üyelerin konsensüsünün sağlanması gerekiyor.