Bir zamanlar Saddam’dı

O İran’a karşı ABD’nin en büyük silahıydı. Ancak Kuveyt’in petrolüne göz dikince ABD’nin bir numaralı istenmeyen adamı oldu. 24 yıl boyunca Irak’ı istediği gibi yöneten Saddam Hüseyin, Amerikan operasyonuyla tutuklandıktan yaklaşık 2,5 yıl sonra bugün Bağdat’ta mahkemede hesap verecek.

Yüzbinlerce kişinin ölümünden sorumlu tutulan, hakkında 40 bin ton belge toplanan Saddam Hüseyin ve yedi adamı, en kolay ve çabuk hazırlanabilen dosya olduğu için ilk olarak Dujail katliamıyla suçlanacak.

Saddam’ın 1982 yılında kendisine karşı düzenlenen suikast girişiminin ardından Şii köyü Dujail’de 143 Şii’yi öldürttüğü iddia ediliyor. Saddam’ın kişisel sorumluluğu nedeniyle bu davada mahkum edilmesinin kolay olması ama yine de mahkemenin uzun sürmesi bekleniyor.

Bugün Yeşil Bölge’de eski devlet başkanlarını yargılayacak olan yargıçlar, adil bir yargılama sunabilmek içinİngiltere’de eğitim aldılar. Bugünkü duruşmanın Saddam’a aleyhindeki suçlamalar okunduktan sonra ileri bir tarihe atılması bekleniyor.

SİYASİ ŞOV

Saddam’ın ailesi tarafından tutulan İngiltere eğitimli Iraklı avukat Abdulhak el-Ani, müvekkili ile görüşmesine izin verilmediğini söylerken, ‘Mahkeme, siyasi bir şova dönüşecek’ dedi. El-Ani ile Saddam’ı temsil etmesi önerilen Asil Nadir’in eski avukatı Anthony Scrivener’in de bugün Bağdat’ta olması beklenmiyor. El Ani, ‘İki gün sonra (bugün) mahkeme önüne çıkarılacak, ancak avukatları neyle suçlandığını bile bilmiyor. Ne yapmış olursa olsun herkesin adil yargılanma hakkı vardır’ dedi. Saddam’ın diğer avukatı Halil Duleymi ise savunmaya daha iyi hazırlanmak, Arap ve Batılı diğer avukatların savunma ekibine katılmalarını ayarlamak için yarınki oturumda en az üç aylık erteleme isteyeceğini kaydetti.

Öte yandan İbrahim Caferi hükümetinin mahkemeyle ilgili yasada yaptığı bir değişiklikle, suçlu ilan edebilmek için kesin kanıt isteyen ABD standartı yerine hakimlere ‘kanaat’ hakkı tanındığı, bu nedenle sanıkların daha kolay mahkum edilebileceği belirtiliyor.


Sorularla mahkeme


Saddam’ı kim yargılıyor?

Irak devrik lideri ve aralarında Taha Yasin Ramazan ile Barzan İbrahim Hasan el Tıkriti’nin de bulunduğu adamları, Amerikan işgali sırasında 2003 Aralık ayında kurulan Irak Özel Mahkemesi tarafından yargılanıyor. Mahkeme bir zamanlar Saddam’ın kendisine sunulan hediyeleri koyduğu başkanlık sarayının bir binasında yapılacak.

İddia makamı kimlerden oluşuyor?

Mahkemenin 20 kadar araştırmacı yargıcı bulunuyor, bunlar Saddam ve adamları aleyhine deliller topluyor. Yargıçlar, dosyayı kanıtlar ve görgü tanıklarının ifadeleriyle tamamladıktan sonra bunu başyargıca sunuyor.

Saddam’ı kim savunuyor?

Bağdatlı bir avukat olan Halil Dulaimi liderliğindeki uluslararası bir avukat grubu tarafından savunuluyor. Saddam’ın ailesi İngiltere’de yaşayan Abdülhak el-Ani’yi avukat olarak tuttu, Asil Nadir’in eski avukatı Anthony Scrivener’e de teklif götürdü. Eski Malezya Başbakanı Mahatmir Muhammed, Ayşe Kaddafi ve Amerikalı avukat Ramsey Clark’ın adı da hukuk danışmanları arasında geçiyor.

Saddam, tanıkları görebilecek mi?

Duruşmada Saddam ve yedi adamı, 5 yargıcı görecek. Ancak kimlikleri açıklanacak mı açıklanmayacak mı bilinmiyor. İzleyiciler, zırhlı camın arkasından davayı izleyebilecek, duruşmanın tv’den naklen yayınlanıp yayınlanmayacağı bilinmiyor.

Suçlu bulursa temyize gidebilir mi?

Evet. Mahkemenin dokuz üyeli bir üst mahkemesi bulunuyor. Dujail davasındaki suçlamalar, idam öngörüyor. İdam cezası da asarak yerine getiriliyor.

Dujail davası ne kadar sürer?

Saddam’ın avukatlarının mahkemenin yasal olmadığını iddia edip, dosyayı incelemek için yeterli vakte sahip olmadıklarını söyleyerek erteleme istemesi bekleniyor. Bu durumda duruşma birkaç hafta ileri atılabilir. Hatta 2006 yılının başına ertelenmesi de sözkonusu olabilir.